Aldo Verbruggen, oud-advocaat van Twentse ondernemer Gerard Sanderink, is vier maanden voorwaardelijk geschorst door de Amsterdamse tuchtrechter. Tegen de raadsman waren klachten ingediend vanwege zijn rol als advocaat-onderzoeker in het langslepende geschil tussen Sanderink en zijn ex Brigitte van Egten.
Verbruggen van Lumen Lawyers – tevens voormalig officier van justitie en advocaat van oud-ABN Amro-bestuurder Gerrit Zalm – deed namens Sanderink een fraudeonderzoek naar diens ex-vriendin Van Egten. Zij zou volgens de zakenman onder meer fraude hebben gepleegd bij Dutch Solar Systems (DSS) – een van Sanderinks bedrijven, waar Van Egten directeur was – en begin 2019 een FIOD-inval hebben veroorzaakt bij Strukton (een ander bedrijf van Sanderink).
Eerdere onderzoeken leverden hiervoor geen bewijs; in 2021 dwong het gerechtshof Sanderink dan ook om zijn ongefundeerde beschuldigingen te staken op straffe van dwangsommen – hetgeen hij niet deed, en meerdere keren voor op de vingers werd getikt door de rechter. In een andere rechtszaak werd hem, en DSS, bovendien verboden om nog langer e-mailaccounts en privédocumenten van Van Egten te doorzoeken.
Onafhankelijk fraudeonderzoek
Een mogelijke uitzondering hierop kon een onafhankelijk fraudeonderzoek zijn, waarvoor onder andere Verbruggen werd ingeschakeld. Hij kreeg in zijn rol van onderzoeker wel toegang tot zakelijke stukken en e-mailaccounts van Van Egten. Daarbij bewaarden Verbruggen en zijn kantoor echter ‘onvoldoende afstand’, oordeelde het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden in 2020.
Alleen een bureau dat ‘onafhankelijk van partijen opereert’ had een dergelijk fraudeonderzoek mogen doen, en Lumen Lawyers was niet onafhankelijk te noemen, zo stelde het hof. Verbruggen stond op dat moment namelijk Sanderink en zijn bedrijven ook bij in een van de vele andere procedures tegen zijn ex. Bovendien deelde Verbruggen (vroegtijdige) onderzoeksresultaten met civiele advocaten van de ondernemer (van BarentsKrans), die deze info weer gebruikten in een andere lopende zaak tussen de voormalig geliefden.
Tuchtklachten
Tuchtklachten volgden, mede aan het adres van Verbruggen. Verschillende e-mails tussen Sanderink en zijn advocaten werden toegevoegd aan deze klachten, waarin bovenstaande feiten naar voren kwamen. Ook kreeg Verbruggen de mogelijkheid de processtrategie en pleitnota’s aan te passen. Zo blijkt uit een e-mail dat de advocaten onderling afstemden welke elementen het fraudeonderzoeksrapport zou moeten bevatten om ‘maximaal effect’ te sorteren in de civiele procedures.
Opportunistisch en misleidend
Bijgevolg heeft de raad van discipline Verbruggen deze week tuchtrechtelijk veroordeeld. De advocaat-onderzoeker heeft ‘niet gehandeld zoals het een advocaat betaamt door zich ten koste van onder andere Van Egten opportunistisch en misleidend op te stellen in het fraudeonderzoek’, luidt het verdict.
Ook gebruikte hij bewust privégegevens van Van Egten, terwijl dit eerder nadrukkelijk was verboden door de rechter. De raad rekent verweerder Verbruggen dit alles ernstig aan. ‘Op de zitting heeft verweerder er bovendien nauwelijks blijk van gegeven dat hij in dit opzicht met een zekere mate van zelfreflectie naar zijn eigen handelen en houding kan kijken en daarover kan nadenken.’
Volgens de raad was Verbruggen niet louter onafhankelijk onderzoeker; hij behartigde gelijktijdig de belangen van Sanderink. De advocaat heeft ’ten onrechte onduidelijkheid laten voortbestaan over zijn hoedanigheid en rol in het fraudeonderzoek, en zich hierdoor naar Van Egten en anderen misleidend opgesteld’.
Daar Verbruggen zelf gespecialiseerd is in interne (fraude)onderzoeken ‘mocht van verweerder verwacht worden dat hij dit verschil in onafhankelijkheid onderkende en dat hij zijn opdrachtgever en derden in heldere bewoordingen hierover informeerde’, aldus de raad. Het komt Verbruggen op een voorwaardelijke schorsing van vier maanden te staan, met proeftijd van twee jaar.
Reacties
De soap tussen Sanderink en Van Egten is de afgelopen jaren breed uitgemeten in verschillende media. Zo ook deze tuchtuitspraak. Aan Tubantia laat de advocaat van Van Egten – Paul Tjiam – weten dat zijn cliënt blij is dat Verbruggen “nu ook door de raad is ontmaskerd”. Verder zegt Tjiam tegen NRC: “Twee jaar lang heeft mijn cliënte het gedrag van Verbruggen aan de kaak gesteld. Het wachten is beloond: een zeldzaam strenge uitspraak over het wangedrag van een onafhankelijk onderzoeker die allesbehalve onafhankelijk was.”
Het Financieele Dagblad tekent op dat Verbruggen ‘met teleurstelling heeft kennisgenomen’ van de beslissing van de tuchtrechter. Zijn advocaat Robert Sanders (De Clercq) stelt dat tegenover het FD. “De raad heeft aanzienlijk veel woorden nodig gehad om tot het oordeel te komen,” zegt hij. “Dat noopt dus tot een grondige en nadere analyse van de uitspraak.”
Kritiek op onderzoeksrol advocaten
Tot slot is het volgens de krant inmiddels het derde dekenbezwaar tegen advocaat-onderzoekers, met een vierde in de pijplijn. De laatste jaren is er veel kritiek op onderzoek door advocaten naar misstanden op de werkvloer van hun opdrachtgever; begin dit jaar bijvoorbeeld nog op de onderzoeksrol van Van Doorne in het The Voice-schandaal.
Advocaten zouden per definitie als partijdige belangenbehartigers optreden voor hun cliënten, hetgeen objectief feitenonderzoek kan belemmeren. De Amsterdamse deken Evert-Jan Henrichs hoopt met de bezwaren, en daaropvolgende tuchtprocedures, de regels voor advocaat-onderzoekers bij te stellen.
