En wéér valt een kantoor voor sociale rechtshulp om: twee weken geleden ging het Utrechtse Dondersstraat 1 Advocaten failliet. Dit is het derde sociale rechtshulp kantoor dat omvalt binnen een jaar, en het vijfde in totaal. Enkele van de dertien advocaten starten door, de rest haakt aan bij bestaande kantoren.
De genadeklap voor Dondersstraat 1 was een bezuinigingsmaatregel van justitie, stelt het kantoor. Per 1 juli werden de voorschotten verlaagd met 75%. “De financiering van het Utrechtse kantoor was in hoofdzaak afhankelijk van deze voorschotten. De onverwachte verlaging bleek voor het Utrechtse kantoor helaas niet te overbruggen,” aldus het kantoor in een reactie op het faillissement.
De teloorgang van Donderstraat 1 Advocaten is het klassieke verhaal van een transitiekantoor dat met te hoge lasten voor personeel en overhead is komen te zitten nadat het omvormde van een Bureau Rechtshulp naar een zelfstandig kantoor.
Er is sprake van een trend binnen de sociale advocatuur. In een jaar tijd zijn er al drie transitiekantoren omgevallen. Vorig jaar november ging Stichting Rechtshulp Zuid in Eindhoven failliet. Dit voorjaar viel het Noord-Hollandse Noord West advocaten uiteen en “startte door” als een flauwe schaduw van wat het ooit was. Nu is dan Dondersstraat 1 Advocaten in Utrecht ook failliet.
Noodklok
Harm Gelderloos secretaris van de Vereniging Sociale Advocatuur Nederland luidt de noodklok. “Het is sappelen in de sociale advocatuur. De staat moet erkennen dat de sociale advocatuur een noodzaak is. Het kabinet wil dat Nederland een rechtsstaat is, dan moet je daar als politiek ook voor willen betalen,” aldus Gelderloos. Hij kent nog veel meer kantoren die momenteel grote moeite hebben om het hoofd boven water te houden.
Staatssecretaris Albayrak van Justitie komt na Prinsjesdag met de invulling van de verdere bezuinigingen van 50 miljoen per jaar op de gefinancierde rechtsbijstand. “Dat moment zien we met grote vrees tegemoet,” zegt Gelderloos. “Ingewikkelde zaken doen we al niet meer en we werken al gigantisch effectief. Als er nog eens twintig procent vanaf gaat, dan vallen er nog tientallen kantoren om.” Gelderloos belooft acties als reactie op de bezuinigingen.
Ook professor Sociale Rechtshulp aan de Universiteit van Amsterdam, Mies Westerveld, kent de problemen. “De overheid moet luisteren naar deze noodkreten en een serieuze analyse maken van de problemen. Als blijkt dat kantoor na kantoor omvalt dan is er iets aan de hand. Er is niet altijd even goed nagedacht over recente ingrepen in de gefinancierde rechtsbijstand. Als je altijd voor de overheid hebt gewerkt en men vertelt je dat je nu maar even een business plan moet maken en op eigen kracht verder moet, dan vereist dat een omschakeling die tijd nodig heeft. En misschien is er hier en daar wel teveel geld weggesneden.” aldus Westerveld.