Na een uitbundig huisfeest met drank, drugs en seks wordt Dolores versuft wakker en treft kort daarop haar vriendin levenloos aan in de huiskamer – met messteken om het leven gebracht, zo lijkt het. Dolores wordt al snel aangewezen als hoofdverdachte en na twee jaar is de zaak uitgegroeid tot een waar mediaproces. Welke mediastrategie trekt aan het langste eind in de film Acusada?
Door Jan-Kees van Oord
De studente Dolores (gespeeld door Lali Espósit) is een bevallige verschijning en nadat zij als enige verdachte in de moordzaak is overgebleven, zetten de media haar maar wat graag op hun covers. Als ware het Kardashians organiseert de familie, georkestreerd door hun advocaat, fotoshoots voor de hoogste bieder. Ook krijgt Dolores training in lichaamstaal. Even lijkt het erop dat ze er financieel beter van willen worden. Later echter zegt Dolores’ vader snikkend dat het proces van hun dochter hen nagenoeg bankroet heeft gemaakt. Het moge duidelijk zijn: het gezin is een speelbal geworden voor de media.
Kill your darlings
Haagse strafrechtadvocaat Job Knoester, gespecialiseerd in zaken waarin TBS speelt, benadrukte tijdens zijn inleiding van de film hoe verdachten in mediaprocessen binnen de kortste keren al publiekelijk veroordeeld zijn. Hij refereerde aan een steekincident in Den Haag in mei 2018 waarbij een vluchteling drie omstanders verwondde. Toen de Syrische achtergrond van de verdachte bekend werd, gonsde het motief ‘terrorisme’ al snel rond. Knoester heeft vervolgens actief de media opgezocht en regelde een interview voor de familie van de verdachte met het AD. Wat bleek: zijn cliënt was er via de BBC achter gekomen dat zijn vader was verdronken in de Middellandse Zee tijdens de oversteek. De daaropvolgende psychose uitte zich in een geweldsuitbarsting. De ‘verwarde man’ was daadwerkelijk verward, volgens Knoester.
‘Het is belangrijk dat de andere kant van het verhaal wordt getoond,’ concludeert hij. Dat er in de omgang met de media inderdaad met ‘verhalen’ gecommuniceerd moet worden, wordt goed duidelijk in Acusada. In de film komt de verdediging vlak voor de uitspraak bewijs op het spoor dat pleit voor de onschuld van Dolores. Omdat het nieuwe bewijs haaks zou komen te staan op het zorgvuldig uitgedachte pleidooi, wordt het bewijsstuk toch terzijde geschoven. Een wrang voorbeeld van het devies kill your darlings.
Dromerig en lethargisch
De druk die de media uitoefenen op het doen en laten van de verdachte en haar familie wordt goed in beeld gebracht in Acusada. Zo ook de tergende onzekerheid en het eindeloze wachten voorafgaand aan de uitspraak – dromerig en lethargisch, alsof het een film van Sofia Coppola betreft. Maar ook de groeiende argwaan van de ouders richting hun dochter komt aan bod. ‘Als je schuldig blijkt te zijn, ben je mijn dochter niet meer,’ sneert de vader van Dolores, zichtbaar gebroken door vermoeidheid.
Acusada biedt een aardig kijkje in de keuken van de verdediging tijdens een proces dat nauwlettend in de gaten wordt gehouden door de media. Het verhaal had zich extremere plottwists kunnen veroorloven, maar doet dit niet, waardoor de film opmerkelijk realistisch aanvoelt en effectbejag uit de weg gaat. Te inhoudelijk voor een avondje vermaak, wel verplichte kost voor een ieder die meer wil weten over de driehoeksverhouding tussen aanklager, verdediging en media.
De film Acusada werd vertoond op het Movies that Matter festival en aldaar ingeleid door strafrechtadvocaat Job Knoester. Vanaf 16 mei is de film te zien in de bioscoop.