Ze zeggen dat tijd geld is, maar dat is natuurlijk flauwekul. Oké, je kunt je tijd verkopen voor geld – dat doe je als advocaat elke dag. En misschien ga je dan denken dat tijd gelijk staat aan geld. Maar je geld kun je tellen, om maar een verschil te noemen, terwijl je nooit weet hoeveel tijd je nog hebt.
Door Trudeke Sillevis Smitt
En die onbekende hoeveelheid tijd kún je gebruiken om geld te verdienen, maar ook om het uit te geven, of om budgetneutraal te niksen. Dat niksen, dat is volgens buitenlandse tijdschriften een nieuw, typisch Nederlands levensstijl-ding, ons medicijn tegen de drukdrukdruk-maatschappij. Time schreef er onder andere over, en The Guardian ook. Je moet het leren, zeggen ze.
Het is een soort omgekeerde mindfulness. In plaats van ‘in het moment’ te zijn, sta je jezelf toe je gedachten juist maar zo’n beetje te laten rondwaren, niks nuttigs te doen. Dat is goed om te herstellen, te genieten, en met een beetje geluk borrelen er nog goede ideeën op ook.
Het is wel apart dat niksen nu een beetje als Nederlandse deugd de wereld over gaat, want tijd verdoen, daar zijn de meesten van ons helemaal niet goed in. En advocaten en notarissen al helemaal niet, mede door de Angelsaksische wind die hier in de tachtiger jaren begon te waaien. De hele Zuidas is gebouwd op een fundament van stress, omdat we zo nodig mee moesten in de maalstroom van het grote geld. Door het opschroeven van de uren is er op die kantoren geen tijd meer voor bij elkaar op de kamer hangen, lunchen buiten de deur, een boodschapje doen tijdens kantoortijd, een keertje vroeg naar huis. Uit het raam staren, een dutje doen. Niksen.
Op de vraag ‘wat bepaalt de tevredenheid in uw werk?’ zetten de deelnemers aan het onderzoek Werken in de Advocatuur en het Notariaat sfeer en collegialiteit op één. Beloning staat bij notarissen op vier, en bij advocaten zelfs pas op de zesde plaats. En toch werkt iedereen ruim tien uur per week meer dan zijn contract voorschrijft. Een meerderheid vindt de werkdruk te hoog. En straks moet iedereen nog harder werken, omdat jonge mensen geen zin meer hebben in deze beroepen. Die generatie houdt namelijk van hangen. En hangen, dat is het nieuwe niksen. Dus daar zit je dan met je urennormen en je hoge salarissen.
Het is, al met al, de terreur van het denken aan tijd in termen van geld. Maar wie weet op zijn sterfbed nog wat zijn salaris of zijn winstdeel was in 2019? Bovendien: de glans van dat Britse model is er met die Brexit-ellende toch al lang vanaf, mensen!
Daarom, dames en heren advocaten en (kandidaat-)notarissen, laat maar los. Omarm ons nieuwe exportproduct. Lummel, hang, klets. Geeuw. Staar, droom en suf, zo veel als u wilt. Niks. Kijken we volgend jaar hoe het bevalt, in het dan te houden onderzoek Niksen in de Advocatuur en het Notariaat.
Deze column is eerder gepubliceerd in Advocatie Magazine – Werken in de Advocatuur en het Notariaat 2019.