De Nederlandse Orde van Advocaten krijgt een onafhankelijk college van toezicht van drie mensen die zelf geen advocaat zijn. Het college is verantwoordelijk voor een landelijk, uniform beleid, waarbij de negentien dekens van de Orde actief het toezicht uitoefenen in hun arrondissementen. Staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie neemt daarmee afstand van een eerder advies van Arthur Docters van Leeuwen.
De plannen staan in een wetsvoorstel dat staatssecretaris Fred Teeven vandaag voor consultatie heeft rondgestuurd. Na deze ronde gaat het voorstel naar de Raad van State, waarna het mogelijk begin volgend jaar naar de Tweede Kamer kan.
Het college moet de integriteit en de kwaliteit van de beroepsgroep bewaken en bevorderen. Er mag straks zonder aanleiding onderzoek worden gedaan bij alle advocaten. Deze proactieve opstelling van de dekens moet preventief werken en zo het tuchtrecht achteraf ontlasten.
De toezichthouder wordt ook verantwoordelijk voor het toezicht op de naleving van de wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme. Dat ligt nu bij het Bureau Financieel Toezicht. Advocaten die tijdelijk geld van derden parkeren, gaan dat bij een centrale derdengeldstichting doen, en niet langer op de rekening van eigen derdengeldenstichtingen. Dat maakt het toezicht eenvoudiger, stelt de staatssecretaris.
De onafhankelijkheid van het college wordt gewaarborgd door de regel dat leden geen advocaat mogen zijn, aldus Teeven. Het hoeven ook niet per se juristen te zijn. De Nederlandse Orde van Advocaten stelt namen voor en als de minister het daarmee akkoord gaat, worden de de leden voor maximaal twee maal vier jaar benoemd. De minister kan ze niet ontslaan.
De Orde betaalt het college, waarbij de minister erop toeziet dat er voldoende budget is om het toezicht effectief te kunnen laten zijn. Het college kan dekens aanwijzingen geven om zaken te onderzoeken en het kan advocaten boetes opleggen. Een deken die niet goed functioneert, kan in het uiterste geval worden ontslagen van zijn toezichthoudende taak.
Update: de Orde is niet blij met de plannen, zo blijkt uit een zojuist verzonden persbericht. De tweede nota van wijziging die nu in openbare consultatie voor ligt, betreft een toezichtmodel “dat op een aantal wezenlijke onderdelen afwijkt van het model dat de Orde voor ogen heeft”. Algemeen deken Jan Loorbach: “De voorstellen zorgen voor een toename van controle van de overheid op de advocatuur. Daarmee komt de onafhankelijkheid van de advocaat onder druk te staan. Het is onbegrijpelijk en teleurstellend dat het ministerie de Orde niet het door ons ontwikkelde systeem laat beproeven.”