Het komt niet vaak voor dat een Nederlandse vrouw doordringt tot de hoogste regionen van de internationale advocatuur. Onlangs werd Wendela Raas verkozen tot Global Vice Chair van Dentons. Aan de vooravond van Internationale Vrouwendag spreekt de vastgoedadvocate over haar nieuwe rol waarin zij aan het hoofd zal staan van een organisatie van meer dan 12.500 professionals over de hele wereld.
Gefeliciteerd met deze nieuwe rol. Wat betekent deze rol concreet?
”Dank je wel! Ik was al lid van de Global Board en de Europe Board, dus tot op zekere hoogte was het al een bekend terrein. Het was natuurlijk wel eervol om te worden voorgedragen en vervolgens ook als een van de Global Vice Chairs te worden gekozen.
Onze Global Board gaat over de positionering van ons kantoor en onze strategie. Waar zien we de beste mogelijkheden voor ons kantoor? Hoe leveren we de beste service aan onze cliënten? Welke waarde voegen we toe? In welke sectoren en in welke jurisdicties moeten we actief zijn? Met dat soort vragen houden wij ons bezig. Daarbij hebben we te maken met veel verschillende culturen, maar ook met een snel veranderende wereld: geopolitieke gebeurtenissen, toenemende en snel wijzigende wet- en regelgeving, het belang van technologie en de opkomst van AI. Allemaal razend interessant en niet altijd makkelijke onderwerpen. Denk ook aan ingewikkelde kwesties als het afscheid nemen van onze Russische en Chinese kantoren. Op papier misschien een logische en onvermijdelijke beslissing, maar tegelijkertijd lastig ook omdat je de mensen vaak persoonlijk kent en waardeert. Je moet oog houden voor het grotere plaatje en de langere horizon. Het is bijzonder om onderdeel te zijn van de groep die over dit soort strategische overwegingen mag gaan.”
Voor welke uitdagingen staan advocatenkantoren vandaag de dag?
‘’Ik denk dat we – net als de andere beroepsgroepen – in toenemende mate te maken krijgen met een wereld die steeds complexer en veeleisender wordt. Dat geldt natuurlijk ook voor onze cliënten. Je ziet steeds meer dat een juridische blik alleen niet meer genoeg is. Daarom werken wij bijvoorbeeld samen met onze consultancy tak Dentons Global Advisors. Zo verbreden wij ons advies en kunnen we ook meedenken vanuit het oogpunt van public affairs en reputatie.
Verder denk ik aan het anticiperen op de grote vraagstukken van onze tijd, zoals klimaatverandering en de energietransitie. Historisch gezien is ons kantoor bijvoorbeeld heel sterk in vastgoed, met een van de sterkste praktijkgroepen in Nederland. Deze vastgoedfocus hebben we vandaag de dag nog steeds, maar nu met een extra nadruk op het snijvlak van vastgoed en de energietransitie. Hier liggen enorme kansen en uitdagingen voor onze cliënten. Ook hier speelt de gecombineerde dynamiek van wereldwijde ontwikkelingen zoals het Parijse klimaatverdrag en de lokale uitwerking in concrete zaken zoals het verduurzamen van gebouwen en de vastgoedportefeuille of alles wat er komt kijken bij de aanleg of het beheer van een wind- of solarpark. Voor dit soort kwesties hebben wij voorgesorteerd en hebben we een ijzersterk multidisciplinair team klaarstaan.”
Hoe is het om meer dan 12.500 neuzen dezelfde kant op te krijgen?
”Dat is soms een hele uitdaging maar wel erg leuk. De functie van Managing Partner in Amsterdam, die ik zo’n zeven jaar heb vervuld, was wat dat betreft een goede leerschool. Leidinggeven aan een kantoor van zo’n 180 mensen is in de basis niet eens zo heel veel anders, hoewel daar ook veel dagelijks management bij kwam kijken.
Ik denk dat een belangrijk element is dat we goed begrijpen dat wat in de ene markt werkt in de andere markt juist weer verkeerd kan uitpakken. De balans tussen lokaal en internationaal kan soms ingewikkeld zijn. Het gaat ook weleens niet goed. Soms onderschatten we de impact van bepaalde beslissingen. Maar de samenwerking in de Global Board is heel goed. We luisteren naar elkaar en er heerst een goede open sfeer.”
Hoe houd je vanuit Amsterdam een vinger aan de pols en wat valt je op?
”Hoewel we grotendeels online vergaderen ben ik vanuit mijn rol in de Global Board ook veel op reis. We vergaderen een aantal keer per jaar in persoon, waarbij we steeds op een ander Dentons kantoor afspreken. Zo kunnen we ook de lokale partners en cliënten ontmoeten en spreken. Dat is echt heel leuk. Elk kantoor is heel eigen, maar tegelijkertijd hangt er overal eenzelfde open, inclusieve sfeer. Waar ik ook kom: ik heb altijd het gevoel dat ik ertussen pas.
Wat denk ik kenmerkend is, is dat wij overal heel sterk lokaal leiderschap en expertise hebben met een grote betrokkenheid bij de eigen ‘community’. Dat is echt onderdeel van onze cultuur: vertrouwen in onze eigen lokale mensen en ook vertrouwen in diversiteit. Je ziet dat terug in de Global Board. In Lagos hebben we bijvoorbeeld een vrouwelijke Nigeriaanse managing partner die sinds kort ook in de Global Board zit, een zeer gerespecteerde powerhouse. En onlangs was ik bij de opening van ons nieuwe kantoor in de Filipijnen. De CEO daar is een krachtige, charmante vrouw. Ze hield een fantastische toespraak en je merkte aan alles dat zij niet alleen op kantoor maar ook binnen die maatschappij veel draagvlak heeft, op een prettige manier. Op dat soort momenten ben ik extra trots op wat we met Dentons hebben opgebouwd.”
Hoewel het al 2024 is, zie je nog steeds vooral mannen op het niveau waarop je nu zit.
Ik heb drie schoolgaande dochters en werk al jaren parttime. Ik vind het belangrijk om te laten zien dat het kan, zowel aan mijn dochters als aan de buitenwereld. Natuurlijk is het hard werken en is het niet altijd makkelijk, maar het gaat eigenlijk prima. Ik moet zeggen dat Dentons er ook veel aan doet om vrouwelijk talent te behouden en ontwikkelen. We hebben een heel inspirerend women’s advancement program en het belang ervan wordt gedragen tot op het hoogste niveau van de wereldwijde organisatie.
Het spreekt voor zich dat performance heel belangrijk is, maar er is ook echt oog voor het totaalplaatje – een gezonde balans, jezelf zijn, uitgaan van je eigen kracht. Ben je goed in je vak en lopen cliënten met je weg? Dan komt het wel goed. Gek genoeg, zeker nu technologie en in toenemende mate AI een grotere rol spelen in ons dagelijks leven, zijn people skills eigenlijk belangrijker dan ooit. Het blijft mensenwerk en het opbouwen van goede persoonlijke relaties is cruciaal. Veel vrouwen zijn daar goed in.”
Naast je bestuurlijke rollen en je drukke vastgoedpraktijk besteed je ook nog tijd aan het coachen van jongere collega’s.
”Ik ben al lang mentor van meerdere jonge vrouwen die in verschillende landen in het partnertraject zitten of al partner zijn geworden. Het feit dat zij het stuk voor stuk fantastisch doen, volledig op hun eigen manier, is één van de dingen waar ik het meest trots op ben. Ik heb ook echt leuk contact met hen. Ik zal niet vergeten dat één van de vrouwelijke talenten die ik heb begeleid mij heel gelukkig belde na een positieve benoeming, zelfs voordat ze haar familie belde. Een ander durfde niet zo goed om een promotie te vragen, iets waar vrouwen nog weleens last van hebben. Ik heb het gesprek met haar leidinggevende helemaal voorgesproken en geoefend. Ze belde me meteen erna: hij vond het een logische stap en steunde haar. Zo zie je maar weer: soms is het ook gewoon een kwestie van durven en doen en een zetje krijgen van mensen om je heen. Natuurlijk lukt het ook weleens niet en dat is jammer. En ook wij hebben als organisatie nog wel een weg te gaan. Maar al met al ben ik wel positief over hoe het gaat.”
Je draait al behoorlijk lang mee. Is een carrière in de advocatuur nu anders dan toen je begon?
”Ik ben nu 25 jaar advocaat. Er is natuurlijk veel veranderd in het vak. Ik moet ook wel om mezelf lachen als ik eraan terugdenk. Ik werd bijvoorbeeld na vijf jaar al partner – dat zou nu ondenkbaar zijn maar ik vond dat ik er meer dan klaar voor was en dat het een volkomen vanzelfsprekende stap was. Ik sluit niet uit dat ik misschien best een beetje eendimensionaal was toen.
Nu wordt er heel anders gekeken naar carrière, ambitie en purpose. Partner worden is allang niet meer het hoogst haalbare. Diversiteit zie je niet alleen terug op onze werkvloer en die van onze cliënten, maar ook in meer abstracte zin. Verschillende mensen willen verschillende dingen. Het gaat ook om diversity of thought. Ambitieus en succesvol zijn betekent voor iedereen iets anders. Er is steeds meer ruimte voor meerdere perspectieven. Het begrip diversiteit wordt steeds diverser en dat vind ik in onze van huis uit traditionele sector een zeer goede ontwikkeling.”
