De VVD wil dat gedetineerden die in een Extra Beveiligde Inrichting (EBI) of Afdelingen Intensief Toezicht (AIT) vastzitten door maximaal twee advocaten mogen worden bijgestaan. VVD-Kamerlid Ulysse Ellian heeft daarvoor donderdag 10 november een motie ingediend tijdens een zogeheten ’tweeminutendebat’.
In de motie schrijft oud-advocaat Ellian dat ‘een veelheid van advocaten’ gedetineerden bezoekt in zowel de EBI als de ATI’s, waar ‘crimineel kopstuk Ridouan Taghi’ en ook ‘criminele kopstukken uit diverse criminele samenwerkingsverbanden zijn gedetineerd’. Hierdoor is er vrees dat advocaten kunnen worden ingezet om boodschappen over te brengen tussen verschillende criminele partijen – precies waarvan de neef van Taghi wordt verdacht.
Het VVD-kamerlid constateert verder in zijn motie dat volgens het Europese Hof voor de Rechten van de Mens het recht op het kiezen van een eigen advocaat niet absoluut is en beperkt mag worden in het belang van de rechtspleging. Daar voegt Ellian aan toe dat ‘het toestaan van maximaal twee advocaten voor straf- en daaraan gerelateerde zaken zoals detentie, geen afbreuk doet aan het recht op rechtsbijstand of het recht op vrije advocaatkeuze’.
Ellian wijst er tot slot op dat in de gedragsregels van de Nederlanse Orde van Advocaten (NOvA), en de huisregels van de penitentiaire inrichtingen, zo’n maximum kan worden opgenomen. Wel wil hij dat ervoor wordt gezorgd dat de NOvA, als een gevangene daarvoor een gemotiveerd verzoek indient, een advocaat op een ander rechtsgebied kan toestaan.
Reactie Weerwind
Minister voor Rechtsbescherming, Franc Weerwind, gaat voorlopig niet mee in het voorstel van Ellian. Hij vindt dat het VVD-kamerlid het risico van ‘de advocaat als boodschapper’ terecht heeft geagendeerd, maar om een oplossing hiervoor vast te leggen in huis- of gedragsregels vindt hij ‘te mager en te dun‘. Dit omdat deze regels niet bindend zijn. De minister geeft daarbij aan dat hij in het eerste kwartaal van 2023 met een voorstel komt tot aanpassing van de Penitentiaire beginselenwet (PBW), waarin hij oplossingen voor dit soort problematiek wettelijk wil verankeren.
Dinsdag 15 november stemt de Tweede Kamer over de motie van Ellian.