Misschien heeft u gehoord of gelezen over vrouwendag? Er wordt bijvoorbeeld gesproken over de beroerde positie van vrouwen in Turkije. Lekker ver weg. Maar hoe is het vandaag de dag eigenlijk bij ons?
Aan het begin van een carrière in de advocatuur is er niets aan de hand. Gelijke kansen, gelijke mogelijkheden. Ik weet niet of er meer mannelijke dan vrouwelijke patroons zijn, maar laten we er maar even voor het gemak van uit gaan dat er onder degenen die stagiaires beoordelen en aansturen evenveel mannen als vrouwen zijn. Dus in de aansturing en beoordeling zijn de kansen gelijk verdeeld.
Maar ergens in het proces ontstaat toch enige scheefgroei; namelijk zo’n beetje vanaf het medewerkerniveau. Enerzijds doordat een aantal vrouwen wegens zwangerschapsverlof een tijdje af moeten haken. Anderzijds doordat vrouwen minder behendig zijn in het politieke spel dat je nodig hebt om verder door te groeien.
Professor Paul Jansen van de VU schreef eens een aardig artikel over het ‘arenamodel’ dat ook bij advocatenkantoren aanwezig is. Het idee is dat je voor de doorgroei moeten ‘vechten in een arena’ zonder dat de regels van het spel worden uitgelegd. Het lijkt erop dat mannen, sneller dan vrouwen, zich die ongeschreven regels eigen maken. Zij spelen het spel daarom beter, en groeien daarom eerder door.
Cultuurverandering: 30%
Uit onderzoeken naar een verandering in een bestaande cultuur blijkt dat er minstens 30 % van die andere groep aanwezig moet zijn om een cultuurverandering daadwerkelijk te bewerkstelligen. En iedereen in de advocatuur weet wel dat – enkele kleine kantoren uitgezonderd – de meeste maatschappen niet voor 1/3 uit vrouwen bestaan. Dat geldt overigens niet alleen voor M/V-verhoudingen, maar ook voor bijvoorbeeld blank/zwart of allochtoon/niet allochtoon. Van een echte cultuurverandering in de advocatuur kan dus nog niet echt sprake zijn.
Het mag duidelijk zijn: ook voor de advocatuur is een onderwerp als vrouwendag dus beslist niet overbodig. Hoewel velen spreken van een mogelijke feminisering in de advocatuur, is het nog lang niet zover dat er op het decisionmakers-niveau eenderde door vrouwen wordt bepaald.
Voorlopig zal er daarom dus nog niet zoveel veranderen. Maar ik hoop van harte dat het wel snel mag gebeuren. We kunnen in de advocatuur wel wat (cultuur)verandering gebruiken.
Christ’l Dullaert, Le Tableau