Hans Westenberg, de ‘bellende’ vicepresident van de Haagse rechtbank die in een jarenlange juridische strijd verwikkeld was met onder anderen advocaat Hugo Smit, gaat per 1 oktober met vervroegd pensioen. Een woordvoerder van de rechtbank liet vrijdag weten dat Westenberg dit doet “in goed overleg en op verzoek van het bestuur van de rechtbank”. Maar zo simpel ligt het hoogstwaarschijnlijk niet.
Aanleiding voor het vertrek van Westenberg is een uitspraak van het gerechtshof in Den Haag, dat in juni bewezen achtte dat de rechter telefonisch contact heeft gezocht met advocaten in de Chipshol-zaak. Het besluit van Westenberg is “in het belang van de rechtspraak”, aldus de rechtbank Den Haag. “Zowel het bestuur als Westenberg wenst iedere discussie over het rechterlijk functioneren van Westenberg te voorkomen.”
Westenberg spande in 2004 een procedure aan tegen Smit. Aanleiding waren Smit’s citaten in het boek Topadvocatuurvan publicist Micha Kat, waarin de advocaat Westenberg ervan beschuldigt te hebben gebeld met advocaten in de Chipshol-zaak. De vicepresident eiste dat deze uitlatingen als onrechtmatig bestempeld zouden worden, en vorderde daarbij ook schadevergoeding.
De rechtbank in Rotterdam wees deze vordering op 23 januari 2008 toe, maar Smit ging in hoger beroep bij het hof in Den Haag. Op 23 juni dit jaar deed het hof een tussenuitspraak, waarin het bewezen verklaart dat er telefonisch contact is geweest tussen Westenberg en een Chipshol-advocaat. Westenberg mocht tegenbewijs leveren, maar heeft dat niet gedaan. In plaats daarvan heeft hij de procedure beëindigd en verlaat hij de rechtbank deze herfst.
Nachtmerrie
Hugo Smit stuurde de volgende schriftelijke reactie op het besluit van Westenberg:
“U realiseert zich niet, en velen met u, hoe zwaar de afgelopen vijf jaar zijn geweest voor mij, als een advocaat, die door een rechter in de pers van leugens wordt beschuldigd. Iedereen gelooft immers de rechter. Dat zou ik ook doen. Ik heb een hoge pet op van rechters en men kan zich gewoon niet voorstellen dat een rechter liegt, en de advocaat de waarheid spreekt. Juriaan Mensch [redacteur Advocatie.nl, red.] heeft twee zittingen bijgewoond op 19 en 25 maart jongstleden en was er getuige van hoe Westenberg verstrikt raakte in zijn tegenstrijdige verklaringen en leugens.
Deze zaak was voor mij een nachtmerrie. Absolute dieptepunten waren het rauwelijks uitbrengen van de dagvaarding, met de leugen “ik heb niet gebeld”, waarna vele leugens van Westenberg volgden, de mededeling dat de Raad voor de Rechtspraak Westenberg onvoorwaardelijk, ook financieel, steunde, een misser van formaat, en het volstrekt partijdige vonnis van de Rechtbank Rotterdam, dat – anders dan het Hof – mijn bewijzen negeerde, welke schande nu is uitgewist.”
Meineed
In de Chipshol-zaak is de familie Poot ooit een fortuin – volgens geruchten zelfs miljarden – misgelopen, onder andere door een vonnis van Westenberg in 1994 inzake zeggenschap over hun grondontwikkelingsmaatschappij Chipshol nabij luchthaven Schiphol. De familie werd gedwarsboomd in hun plannen het Groenenbergterrein rond Schiphol te bebouwen.
Kees Poot, juridisch directeur van Chipshol, is zwaar verontwaardigd over de gang van zaken. “Dit is een corrupte rechter die de kans krijgt vervroegd uit te treden, terwijl hij meineed heeft gepleegd. Hij heeft onder ede gelogen op de vraag of hij tijdens de Chipshol-zaak met advocaten heeft gebeld. Zijn procedure is nota bene voor 150 duizend euro gefinancierd door de Raad voor de Rechtspraak. Dat bedrag heb ik niet zwart op wit, maar het gaat om minstens een ton. Dat is natuurlijk heel merkwaardig. Het is bizar dat de media hier zo weinig aandacht aan besteden. Westenberg heeft als foute rechter zulke absurde vonnissen gewezen, waaronder de twee doodvonnissen voor Chipshol. Dat is zeer zorgelijk.”
Westenberg’s beslissing werkt volgens Poot in zekere zin in het voordeel van Chipshol: “Het is goed dat er eindelijk iets gebeurt, dat wel. We zien deze regeling wel degelijk als een overwinning.” Er had volgens hem echter veel meer moeten gebeuren. “Westenberg moet worden vervolgd voor meineed, en hij verdient een gevangenisstraf.”
Marionet
Poot vindt dit een uitzonderlijke zaak “omdat het zó lang geduurd heeft voordat de rechtspraak enig zelfreinigend vermogen heeft getoond”. “In dit geval zijn we nauwelijks beter dan een bananenrepubliek.”
Het woord “bananenrepubliek” laat Poot niet zomaar vallen. “De vraag is: heeft hij in z’n eentje gehandeld? U mag het zeggen. Wij gaan er vanuit dat hier meer achter zat dan Westenberg alleen, namelijk de Staat en Schiphol. Westenberg was in onze visie een marionet. Hij heeft met steun van de Staat als hitman opgetreden, en kan vervolgens met pensioen gaan. Dat gaan we uitzoeken. Ik schat dat we daar over twee weken al klaar voor zullen zijn.”
Rechterlijke macht zwijgt
De Raad voor de Rechtspraak geeft geen commentaar, ook niet op de vraag of zij van plan is geld van Westenberg terug te vorderen. De Haagse rechtbank geeft eveneens weinig openheid van zaken. Nadere toelichting op het officiële persbericht, dat meer vragen oproept dan antwoorden, wil de persvoorlichter niet geven. Justitiewoordvoerders in de Tweede Kamer waren niet bereikbaar voor commentaar in verband met het zomerreces.