Onder het recente achtste EU-sanctiepakket valt ook het verbod om juridische adviesdiensten te verlenen aan Rusland. Dat twitterde de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) op 13 oktober. Momenteel is de beroepsorganisatie in overleg met de departementen over de gevolgen hiervan voor de Nederlandse advocatuur.
In de tweet wordt verwezen naar de sanctieregelgeving-pagina op de website van de NOvA. Daar publiceert de Orde informatie over de sanctiepakketten en actualiteiten rondom de sanctieregels, die naar aanleiding van de oorlog in Oekraïne aan Rusland zijn opgelegd door de Europese Unie (EU). Zo is er ook een document gewijd aan het recente achtste EU-sanctiepakket, dat een grote impact heeft op de advocatuur in Nederland.
Sanctielijst niet bepalend
‘In het licht van de escalerende Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne en de illegale annexatie van de Oekraïense gebieden Donetsk, Loehansk, Zaporizja en Cherson heeft de EU besloten Rusland een nieuw pakket economische en individuele sancties op te leggen’, schrijft de NOvA over het laatste sanctiepakket, dat inmiddels van 6 oktober dateert. ‘Het pakket bevat scherpe maatregelen om de druk op de Russische regering en economie op te voeren, de militaire vermogens van het land te verzwakken, en het Kremlin te laten boeten voor de escalatie.’
Onder deze maatregelen valt nu dus ook ‘het verbod om architectuur- en ingenieursdiensten, IT-adviesdiensten en juridische adviesdiensten te verlenen aan Rusland’. ‘Gelet op de ernst en aard van het huidige sanctiepakket en de implicaties daarvan op juridische dienstverlening in Nederland voert de NOvA op dit moment overleg met de departementen,’ meldt de Orde daarover in het eerdergenoemde document. Daarin specificeert de beroepsorganisatie ook dat de juridische dienstverlening aan de regering van Rusland en alle in Rusland gevestigde rechtspersonen, entiteiten of lichamen verboden zijn.
‘Niet enkel is dus bepalend of de rechtspersoon of hun rechtsgeldig vertegenwoordiger geplaatst is op een sanctielijst,’ meldt de NOvA verder over de sanctieregels. ‘Beperkte uitzonderingen, waaronder bijstand in het kader van een gerechtelijke procedure en advisering in het kader van juridische vertegenwoordiging zijn nog toegestaan. Advies over de rechtspositie van een dergelijke (Russische) cliënt is volgens deze sancties daarmee niet langer automatisch een toegestane dienst.’
Toegang tot de rechter
Deze zomer concludeerde het Hof van Discipline juist dat de juridische dienstverlening aan Rusland gewoon kon doorgaan. De destijds geldende EU-sancties stonden bij ‘het verlenen van rechtsbijstand in procedures vooralsnog niet in de weg’. ‘De weigering om een advocaat aan te wijzen leidt ertoe dat [klaagster] toegang tot de rechter onmogelijk wordt gemaakt. Dat is in strijd met het fundamentele beginsel van de Nederlandse rechtstaat dat eenieder toegang tot de rechter moet kunnen hebben,’ aldus het hof.
