Carrièretechnisch gezien was het eigenlijk geen handige stap. Kort na afronding van zijn stageperiode verliet Thijs van den Heuvel Bird & Bird om naar Oeganda af te reizen, waar hij ruim twee jaar werkte bij de stichting Product of Prison. Tweeënhalf jaar na zijn vertrek bij Bird & Bird heeft hij vorige week de draad weer opgepakt bij het kantoor in Den Haag.
Door Joris Rietbroek
Hoe kwam je in eerste instantie bij Bird & Bird terecht?
“Eerlijk gezegd dacht ik tijdens mijn rechtenstudie dat ik geen advocaat wilde worden. Ik vond Intellectueel Eigendoms-recht inhoudelijk heel interessant, maar bij de advocatuur had ik toch een traditioneel beeld van mannen in stijve pakken, en dan ook nog eens met weinig flexibiliteit in de eerste jaren. Ik dacht dat het niet bij me paste, maar ging toch stage lopen bij Bird & Bird, een sterk kantoor in IE. En ik bleek het dus enorm leuk te vinden en mijn beeld van de advocatuur klopte natuurlijk helemaal niet. Binnen het rechtsgebied spreken vooral de snelle technologische ontwikkelingen waar je mee te maken hebt me erg aan. En ik bleek octrooirecht erg interessant te vinden.”
Waarom nam je dan toch het besluit om naar Oeganda te gaan?
“Dat zit zo: mijn vrouw is tropenarts en wilde graag een tijd in een Afrikaans land werken. Ik besloot om met haar mee te gaan, maar ging eerst zelf op zoek naar een baan in een Engelstalig Afrikaans land. Als ik iets zou vinden, dan zou zij kijken of ze daar ook werk als arts kon vinden. Ik kwam de vacature van Product of Prison in Oeganda tegen, solliciteerde via Skype en werd aangenomen. Zij kwam vervolgens aan werk bij een health center via een Ierse organisatie. We zegden onze banen op, verkochten onze spullen en vertrokken.”
Wat doet Product Of Prison?
“De stichting helpt gevangenen door hen praktische vaardigheden aan te leren, om hen zo te helpen terug te keren in de maatschappij. En dan niet alleen als ze vrij komen, maar ook als ze nog langere tijd vast zitten. Dat is heel basaal hoor, denk aan bijvoorbeeld kaarsen maken of naaiwerk, iets dat ze voortaan vanuit huis zouden kunnen doen. We openden zelfs een hair salon. Maar als ze al in de gevangenis iets maken, helpt Products of Prison hen de producten te verkopen, zodat ze wat geld verdienen. Daar kunnen ze dan voedsel voor kopen of bijdragen aan het schoolgeld van hun kinderen. Het is ook een middel om in contact met de buitenwereld te blijven en te laten zien dat ze weer op een positieve manier bezig zijn met hun leven. Zo leerde een man kleding weven, dat vertelde hij aan zijn vrouw en die was ontzettend trots op hem. Dat lijkt misschien iets heel kleins, maar het verandert hun relatie wel in positieve zin.”
Wat was jouw rol bij de stichting?
“Het is een kleine organisatie, dus ik hield me met van alles bezig, maar vooral met fondsenwerving en de begeleiding van de verkoop van de producten. Geld inzamelen was een uitdaging; dat is op zich al moeilijk voor zo’n stichting, laat staan ten gunste van gevangenen in een ontwikkelingsland. Het zijn immers geen schattige kinderen, terwijl veel mensen het beeld hebben dat het allemaal vreselijke mensen zijn. Het zijn echter vooral mensen die geen kansen hebben gehad, of die nooit hulp hebben gehad van andere grote organisaties. Om de een of andere reden komen ze in de gevangenis terecht. Waarom zou je hen niet helpen? Met zo’n verhaal lukte het wel om geld te verkrijgen van particulieren en fondsen. En we organiseerden een keer een zesdaagse sponsorfietstocht in het zuidwesten van Oeganda, van de grens met Congo tot aan de grens met Rwanda.”
Hoe heb je het gevangeniswezen in Oeganda ervaren?
“De gevangenissen zitten er overvol. Zeg dat er een gevangenis gebouwd is voor duizend gedetineerden, maar dan zitten er gerust drieduizend in. De discussie ‘twee op een cel’ speelt daar kortom niet, en dan zitten sommige mensen ook nog eens enkele jaren vast zonder dat ze een rechter te zien krijgen. Uganda Prisons Services is een goede organisatie die van alles wil, maar niet de middelen heeft. Gevangenen worden opgesloten, maar er gebeurt verder niets aan rehabilitatie of re-integratie, op wat onderwijs na. Toch heb ik mijn bezoeken aan gevangenissen als heel positief ervaren. De gevangenen zijn er ontzettend blij dat je iets voor hen komt doen. Ik zal niet zeggen dat er alleen maar poeslieve mensen zitten, maar ik heb me geen moment onveilig gevoeld.”
Maar nu ben je dus toch weer terug in Nederland. En bij Bird & Bird.
“Ja. Afgelopen zomer, na twee jaar, voelden we dat we klaar waren met ons werk. We wilden graag terug naar Nederland. Je familie en vrienden zijn immers ook heel belangrijk. Het was niet vanzelfsprekend dat ik weer bij Bird & Bird zou terugkeren. Ik oriënteerde me voor een nieuwe baan dus breder, maar ik bleek dit wel het leukste kantoor te vinden en ik had altijd contact onderhouden. Ik wilde graag terugkomen en die wens bleek gelukkig wederzijds.”
Ben je alweer helemaal gewend hier?
“Nog niet helemaal, maar ik heb in deze eerste dagen alweer volop de bevestiging gevonden dat ik het IE-recht en de advocatuur te gek vind.”
Sta je na deze ervaring anders in het leven?
“Ik ben toch iets rustiger geworden. Ik zal me in ieder geval niet zo snel meer ergens druk om maken.”