De afgelopen jaren was ‘specialisatie’ het credo. Dat is bij vele kantoren fors doorgevoerd, en personen- en familierecht verdween nagenoeg geheel bij de grotere kantoren. Ondernemingsrecht en M&A moest het zijn. Maar ja, daar vallen nu wel de grootste klappen. Gelukkig hoorde bij de hoge specialisatie ook de bijbehorende hoge tarieven, en er is een aantal superjaren gedraaid. Dan moet je een mindere periode maar op de koop toenemen, nietwaar?
In de tien jaar voor de financiële crisis was de keuze voor specialisatie, gemiddeld gezien, een hele goede. Maar er zit natuurlijk altijd een gokelement in. De niche, ofwel de specialisatie, is een superkeuze in goede tijden. Maar ik zie dat velen nu, in lichte panische toestand, toch gaan twijfelen aan hun keuzes.
Voor lief
Het is alleszins gerechtvaardigd om vast te houden aan een keuze voor een bepaalde specialisatie of niche, maar dan moet u de rust nu even voor lief nemen. Een plotse keuze naar weer een wat algemenere praktijk, kan ook ongeloofwaardig zijn. Mijn advies: take a break.
Advocaten met een algemene praktijk zijn nu gemiddeld genomen wel druk, maar die krijgen het wellicht weer lastiger in drukke tijden. Je kunt namelijk niet in alle velden altijd even goed en even gespecialiseerd zijn.
Hoe flexibel bent u?
Over het algemeen vind ik de bedrijfsvoering van een advocatenkantoor nogal klassiek. Je hebt een x aantal zaken, een x aantal medewerkers en een x aantal vierkante meters. En daar is de afgelopen jaren op ingekocht, uitgaande van een groeipercentage per jaar.
De financiële crisis trekt een flinke streep door die “strategie”, als je dat zo mag noemen. En al of niet ingezet door de crisis, er zijn momenteel nog een paar andere zaken aan de gang die klassieke bedrijfsvoering beïnvloeden. Ten eerste zijn vaste cliënten niet meer zo vast als vroeger. Iedereen weet dat er veel meer gepitched moet worden en dan met name voor bepaalde afgebakende projecten. En als een cliënt binnen komt is bij een kantoor, is hij dat niet direct voor alle rechtsgebieden. Dan is er nog the ‘legal on Ramp’, een website waar bedrijfsjuristen hun kennis delen. Soms dwingen groepen bedrijfsjuristen zo af dat advocaten (standaard) kennis voor hen beschikbaar stellen.
Toch hebben ook deze externe factoren nog altijd weinig veranderd aan de strategische bedrijfsvoering van kantoren.
Flexibel
Ik las onlangs dat in de VS de kantorenmarkt voor 15% flexibel is, terwijl dat in Nederland maar voor 1% het geval is. Net zoals met personeel, zou men ook voor kantoorruimte veel flexibeler moeten zijn, wetende dat de cliënt ineens met een groot project kan komen. Je moet ineens een groep mensen kunnen mobiliseren en plaatsen. Of anders gezegd: nu moet men in de crisis er staf uit gooien, maar over de lege vierkante meters wordt niet gesproken.
The End of Lawyers?
Dat is de titel van het inmiddels alweer het derde boek van Richard Susskind, de Schotse adviseur. Susskind denkt nog weer veel verder dan deze crisis. Hij bekijkt het werk van advocaten op een termijn van minimaal tien jaar en betrekt daarin onder andere de ontwikkeling van ‘disruptive technologies’ . Dat zijn uitvindingen die een ander product overbodig maken. Vergelijk de cd rom speler, die de LP en de draaitafel verving.
De huidige crisis is ons ‘van buiten af’ overkomen, zou je kunnen zeggen, maar er kunnen tegelijkertijd ‘disruptive technologies’ onderweg zijn die de advocatuur in een nog verder gaande mate dwingen de traditionele bedrijfsvoering te veranderen.
Misschien is dit “voer” om tijdens de ‘break’ eens te lezen. Dan kunt u de relatieve rust goed gebruiken voor plannen die gebaseerd zijn op vernieuwende ideeën. Want: ‘successen uit het verleden, bieden geen garantie voor de toekomst’, dat hebben we de afgelopen tijd wel aan den lijven moge ondervinden.
Wilt u reageren? Schrijf dan naar dullaert@letableau.nl
Christ’l Dullaert, Le Tableau