De zogenaamde social bookmarking sites zijn hot. Netwerksites als LinkedIn, Hyves, Naymz en Facebook groeien als kool. In dit artikel meer over de achtergronden van de sites, de zakelijke mogelijkheden en de risico’s van het netwerken op internet. Ook meer over de “Groups”. Deze groepen zijn er in veel verschillende soorten: van alumni-verenigingen tot groepen van professionals. De bedoeling is om groepsleden met elkaar te verbinden en om kennis te delen.
Door Nico Mookhoek, uitgever KSU
Van de zakelijke netwerken is LinkedIn verreweg de grootste en meest gebruikte social bookmarking site. Op dit moment kent LinkedIn meer dan 34 miljoen gebruikers wereldwijd, en ongeveer 1 miljoen gebruikers in Nederland. Daarmee streeft het sites als Naymz en Plaxo ver voorbij. Plaxo is ooit begonnen als online adressenboek dat kan synchroniseren met verschillende andere adresboeken. Sinds twee jaar kent de site ook een netwerkfunctie, Plaxo Pulse genaamd. Deze netwerkfunctie neemt verschillende delen over van onder andere LinkedIn en Flick’r (foto’s delen). Naymz probeert zich te onderscheiden als “reputation network”. De site zet voor al in op het verhogen van de online reputatie door het afgeven van referenties.
Dat de social bookmarking sites als serieuze business worden gezien, blijkt wel uit de financiers van de sites. Plaxo wordt onder andere gefinancierd door de venture capitalist Sequoia Capital. LinkedIn kreeg najaar 2008 een forse kapitaalinjectie van 22,7 miljoen van onder meer SAP Ventures en de uitgever van Business Week, McGraw-Hill.
De belangrijkste: LinkedIn
De belangrijkste eigenschap van social bookmarking sites – en dus ook LinkedIn – is dat de site mensen en netwerken zichtbaar en vindbaar maakt. De zakelijke wereld wordt er transparanter door. Met een LinkedIn-profiel bent u beter te vinden op internet. Uw LinkedIn-profiel wordt bij zoekopdrachten op uw naam hoog weergegeven in de Google zoekresultaten.
De aan het profiel gekoppelde contactenlijst maakt het makkelijk om contacten bij te houden. Met de zoekfunctie op personen en bedrijven heeft u oud-studiegenoten, voormalige collega’s en zakelijke relaties met een LinkedIn profiel snel gevonden en weer geactiveerd. LinkedIn is op die manier een altijd up-to-date adressenboek. Bij wijzigingen past de profielhouder dit aan in zijn profiel en bent u meteen op de hoogte.
De kracht van LinkedIn zit er echter in dat het een derdegraads netwerk is. U kunt ook weer in de contactenlijst van uw contacten kijken. Het maakt transparant welke personen een zakelijke relatie met elkaar onderhouden. LinkedIn maakt letterlijk zichtbaar wie een connectie met wie heeft, en wat uw connectie daarbij weer is.
Groups
Een tweede veel gebruikte toepassing van LinkedIn zijn de “Groups”. Deze groepen zijn er in veel verschillende soorten: van alumni-verenigingen tot groepen van professionals. De bedoeling is om groepsleden met elkaar te verbinden en om kennis te delen. Groepen bieden daarvoor discussie mogelijkheden, en sinds kort ook een categorie nieuws. Postings die daarop gezet worden zijn zichtbaar voor alle groepsleden. Leden van een groep kunnen elkaars profiel bekijken, maar niet de contacten van groepsleden.
De activiteiten van de verschillende groepen zijn zeer wisselend. KSU Uitgeverij is met drie groepen actief: de Dutch M&A Groep (van de website OverFusies.nl) Dutch Lawyers voor advocaten en Dutch Legal Counsels (van de nieuwe webste www.bedrijfenjurist.nl).
Risico’s
Gebruik van LinkedIn zorgt voor een grotere transparantie. Naast voordelen geeft dat ook een aantal risico’s. Allereerst: een LinkedIn-profiel bevindt zich vaak in het schemergebied tussen zakelijk en particulier. In de praktijk is het meestal zo dat de medewerker het profiel maakt en onderhoudt, en het als zijn eigendom beschouwt. Anderzijds wordt het profiel vaak zakelijk gebruikt door zakelijke contacten toe te voegen en met het profiel aan professionele groepen deel te nemen.
Zoals aangegeven wordt een wijziging in een profiel met standaardinstellingen, met een automatisch gegenereerd bericht, meteen aan het hele netwerk gecommuniceerd.Een wijziging van werkgever wordt dus direct gecommuniceerd als een profiel aangepast wordt. Als (ex-) werkgever is dat een punt om bij stil te staan: u bent op dat moment de controle over de communicatie, en wellicht (een deel) van uw relatiebestand kwijt. Een interessante, meer juridische vraag is hoe deze communicatie zich verhoudt tot bijvoorbeeld een overeengekomen concurrentiebeding.
Ook in het zichtbaar maken van contacten schuilt een gevaar. U voegt een zakelijke relatie toe, dat wordt meteen aan al uw contacten gemeld. De connectie wordt bovendien zichtbaar voor de contacten van de contacten uit uw netwerk. En wie zegt dat uw concurrent daar niet tussen zit? En, als laatste: de sites en transparante netwerken zijn natuurlijk schitterende tools voor recruiters en headhunters.
Een deel van deze risico’s zijn bij LinkedIn te beheersen door de instellingen van het profiel. Zo kunt u bijvoorbeeld de optie uitzetten dat mensen door uw contacten kunnen bladeren. Ook kunt u een profiel zo in (laten) stellen dat belangrijke veranderingen in het profiel niet gemeld worden aan de contacten. Maar, het is degene die met gebruikersnaam en wachtwoord toegang tot het profiel heeft, die deze instellingen aan kan passen.
Conclusie
Ook al zijn instellingen aan te passen, de ontwikkeling van social bookmarking sites is voor een deel inherent aan het opgeven van controle. De oude hiërarchie, waarbij een voorsprong op basis van informatie bestond, komt hiermee ten einde. Mischien is dat wel de belangrijkste reden waarom social bookmark sites zich in een enorme populariteit mogen verheugen.
Die populariteit zal de komende jaren alleen maar toenemen, is de verwachting. De gemiddelde leeftijd van de LinkedIn-gebruiker is nu 41 jaar. Voor jongeren zijn particuliere social bookmarking sites, als Hyves, verweven met hun levenswijze.
Aan die transparantie kleven zoals gezegd een aantal risico’s, niet in de laatste plaats voor werkgevers. Die risico’s kunnen worden ondervangen als er met medewerkers duidelijke afspraken zijn over het gebruik van social bookmarking sites. Individuele afspraken of een protocol: als ze maar passen bij de cultuur en de manier waarop de organisatie met dit soort vragen omgaat.
Zie ook het artikel: LinkedIn-discussie: wel eens gebeld door een rechter?