Afgelopen vrijdag stroomde De Waagh in Nijmegen vol met rechtenstudenten die bijgepraat wilden worden over buy-outs, controlled auctions en break fees. Het trof, want op het programma van het jaarlijkse Juridisch Congres stonden sprekers die als geen ander een kijkje in de wereld van fusies en overnames konden bieden.
Door Jan-Kees van Oord
Het acquireren van sprekers is aan de Juridische Faculteitsvereniging Nijmegen wel besteed. Van commissaris tot boardroom advisor en van toezichthouder tot medezeggenschapspecialist: vanuit bijzonder veel invalshoeken werd de praktijk van fusies en overnames belicht tijdens het Juridisch Congres 2016. ‘Fusies en overnames, een onderneming op zich’, luidt de titel. Niet slecht, aangezien elke spreker de bewerkelijke aard van M&A-transacties wel een keer benadrukte.
Vuurwerk
Dagvoorzitter Michael Veder, hoogleraar Burgerlijk recht aan de Radboud Universiteit, trapte af met de aankondiging van Harke Plas, partner bij KienhuisHoving. Plas omschreef wat advieswerk voor een kopende of verkopende partij precies inhoudt. Maar ook: hoe beleeft de cliënt het proces en hoe kan de adviseur hier het beste op inspringen? Toen was het de beurt aan bestuurlijk zwaargewicht Jan Hommen uit de raad van commissarissen van Ahold. Hommen sprak over de rol van de raad van bestuur en de raad van comissarissen tijdens een fusie of overname. Hij deed dit aan de hand van zijn functies als CFO bij Philips, CEO bij ING Group en KPMG en zijn vele commissariaten.
Michiel Denkers hield namens de Autoriteit Consument & Markt (ACM) een pleidooi voor concurrentie. Concurrentie is volgens hem niet per se in het geding bij fusies en overnames, maar men moet er – ten behoeve van de consument – wel waakzaam voor zijn. Om te kunnen toetsen of een transactie geoorloofd is, onderzoekt de ACM consumentengedrag. Waarom mochten de ziekenhuizen Albert Schweitzer en Rivas niet fuseren? Omdat het nadelig zou zijn voor de onderhandelingspositie van zorgverzekeraars. Waarom mochten Lotto en Staatsloterij wel fuseren? Omdat de klanten van concurrent Postcode Loterij een ander soort kansspel spelen. “Bezwaar en beroep is bij ons eerder regel dan uitzondering,” voegde Denkers er snel aan toe.
Dating
Het lot van werknemers voor en na een transactie kwam ook ter sprake. Dat dit niet onderschat mag worden binnen de M&A werd onderstreept door Leonard Verburg, hoogleraar arbeidsrecht aan de Radboud Universiteit. Het medezeggenschapsrecht bevat volgens hem voldoende vuurwerk om het een dealmaker knap lastig te maken. In welk stadium moeten de ondernemingsraden en vakbonden worden betrokken? Zijn er Europese vakbonden in het spel? De complexiteit van het medezeggenschapsrecht legde Verburg uit aan de hand van een controlled auction: een verkoopmethode waarbij er met meerdere gegadigden wordt onderhandeld om tot de beste prijs te komen. Is het verstandig om de ondernemingsraad van de verkopende partij over deze partijen in te lichten? En hoe zit het met de ondernemingsraden van de verschillende bieders?
Hoe een deal daadwerkelijk gesmeed wordt, werd de toehoorders bijgebracht door Gijs Linse van Allen & Overy. Al snel werd duidelijk dat het in geval van openbare biedingen zowel goedschiks (dating) als kwaadschiks (domestic violence) kan. Linse benadrukte dat een succesvolle date – lees miljoenendeal – staat of valt met goede voorbereiding (in dit geval due diligence) en communicatie (berichtgeving naar de aandeelhouders toe). Maar zelfs wanneer dat goed gaat, kunnen er activistische aandeelhouders zijn die een volledige overname in de weg staan. Op basis van het openbare bod van Gilde Buy Out Partners op TenCate werden enkele scenario’s uitgewerkt waarmee deze zogenaamde acceptance threshold alsnog overbrugd kon worden. Of er dan nog wel sprake was van dating, was gesprekstof voor de borrel.
Uiteraard haalt niet elke transactie de voorpagina van het FD. Sterker nog, M&A in Nederland is vooral een midmarket aangelegenheid. Ook daar ging het congres niet aan voorbij. Kantoren KienhuisHoving, Damsté en Boels Zanders mochten tijdens workshops uit de doeken doen waar de knelpunten in de voorbereiding van dergelijke deals te vinden zijn. Op die manier wist het Juridisch Congres een compleet beeld neer te zetten van M&A: een rechtspraktijk die met haar complexiteit en valkuilen verdacht veel wegheeft van een sudoku puzzel. Hoe uitdagend de studenten deze puzzel vinden moet blijken wanneer zij zich op de arbeidsmarkt aandienen.