De Raad voor de Rechtspraak bekijkt momenteel verschillende alternatieven voor de huidige wrakingsprocedures, nu wrakingsverzoeken in rechtszaken steeds vaker worden gedaan en gehonoreerd. Bij een verdere toename zullen de gevolgen voor de rechtspraak negatief worden, zo staat te lezen in het dinsdag gepubliceerde jaarverslag van de Raad voor de Rechtspraak.
Het aantal wrakingsverzoeken steeg vorig jaar opnieuw, van 587 in 2011 naar 659 in 2012. Van die verzoeken werden er 42 gehonoreerd (6,4 procent). Het middel van wraking is in principe bedoeld om in te zetten als advocaten en hun cliënten de indruk hebben dat de rechter in hun zaak onpartijdig is. De Raad merkt echter dat het middel ook steeds vaker wordt ingezet om ‘zand in de machine te strooien’ en zaken te vertragen.
Onderzoekers van de Universiteit van Utrecht vergeleken de Nederlandse regels en procedures rond wraking met die in onder meer Frankrijk en Zwitserland. Een van hun voorstellen is om een wrakingsverzoek altijd te laten beoordelen door een hogere rechter. Nu gebeurt dat in Nederland enkel nog door rechters van het eigen gerecht.
Ook concluderen onderzoekers dat wraking vaak wordt ingezet om een signaal af te geven dat iemand problemen heeft met de behandeling van de zaak, niet omdat er twijfel is over de onpartijdigheid van de rechter. Oneigenlijk gebruik van wraking kan worden tegengegaan door de partij die het verzoek tot wraking heeft gedaan bij een afwijzing te veroordelen tot de proceskosten. Ook lijken pogingen tot wraking soms enkel bedoeld om de rechtszaak te vertragen. Dit probleem is op te lossen door een zaak na een wrakingsverzoek toch niet automatisch te schorsen of door de procedures te versnellen, zeggen de onderzoekers.