In de afgelopen vier jaar waren bij 256 tuchtzaken bij de Kamer voor het Notariaat onbevoegde belastingambtenaren lid van de zittingscombinatie. Dit schrijft het Financieele Dagblad maandag op basis van eigen onderzoek. In het ergste geval moeten al deze tuchtzaken worden overgedaan, aldus de krant.
Het zou in totaal gaan om vijf betrokken fiscale ambtenaren, die werkzaam zijn Belastingdienst-afdelingen die volgens zelf opgelegde regels geen leden mogen afvaardigen naar de Kamer voor het Notariaat. Voorbeelden hiervan zijn de douane en de afdeling Toeslagen. Een tuchtklacht over een notaris wordt steevast inhoudelijk behandeld door twee notarissen, twee rechters en een belastingdirecteur. Afdelingen als de Fiod of de secties ‘mkb’ en ‘grote ondernemingen’ mogen wel medewerkers afvaardigen naar een van de vier Kamers voor het Notariaat.
Het kon de afgelopen vier jaar zo vaak mis gaan vanwege overplaatsingen binnen de fiscus, als gevolg van meerdere reorganisaties. Zo kwamen belastingambtenaren die bevoegd waren om in tuchtzaken op te treden, te werken op posities of bij afdelingen zonder de bevoegdheid om zitting te nemen in de tuchtraad. De Belastingdienst ontdekte de ‘administratieve fouten’ pas begin dit jaar en sommeerde de vier Kamers om de betreffende belastingambtenaren niet meer in te zetten.
De fout kwam aan het licht in een lopende tuchtzaak tegen een notaris, waarin de Notariskamer van het Gerechtshof Amsterdam dinsdag 30 mei uitspraak doet. De advocaat van deze notaris – door de Kamer van het Notariaat Arnhem-Leeuwarden in juli 2016 uit het ambt ontzet nadat diens handtekening ontbrak op enkele gepasseerde aktes – ontdekte dat het belastingdienstlid in de zittingcombinatie van de Kamer onbevoegd was om te oordelen over het handelen van de notaris. De ambtenaar werkte namelijk op een afdeling die geen belastingleden mag voordragen.
Mocht het Gerechtshof Amsterdam deze grief inderdaad gegrond verklaren en komt het zover dat de ontzetting uit het ambt vernietigd wordt, dan kan het arrest volgens het FD een precedent scheppen voor de 256 tuchtzaken waarin de laatste vier jaar onbevoegde belastingambtenaren optraden. ‘De uitspraak tegen mijn cliënt moet nietig worden verklaard,’ aldus advocaat Rudolf Hulshof. ‘Laat een andere Kamer zich maar opnieuw buigen over de zaak.’
Hoogleraar familievermogensrecht Wilbert Kolkman geeft Hulshof gelijk. ‘Een van de vijf leden is onbevoegd, dus mogelijk heeft de uitspraak geen rechtskracht. Aan de andere kant moet het Hof de vraag beantwoorden of deze vormfouten zo ernstig zijn dat de uitspraken van tafel moeten. [Een overplaatsing] doet echter niets af aan hun deskundigheid. Dit is geen uitgemaakte zaak.’
Hoogleraar notarieel recht Boudewijn Waaijer verwacht niet dat als gevolg van deze uitspraak ook de 255 andere uitspraken nietig zullen worden verklaard. ‘Advocaten en cliënten hadden het feit van de onbevoegde belastingleden aan de orde moeten stellen tijdens de tuchtzaak. Als dat niet is gebeurd, is de kans verkeken.’ Tenzij een belastingadviseur al onbevoegd was op het moment van zijn benoeming in de tuchtzaak: ‘Dan zijn het uitspraken zonder betekenis die nietig moeten worden verklaard.’