Meer democratie binnen de beroepsvereniging, een flink uitgekleed takenpakket én een integriteitsonderzoek binnen de KNB naar aanleiding van het recente HEMA-rumoer. Het is slechts een greep uit de stevige voorstellen die drie notarissen van het Utrechtse kantoor Turn Legal doen aan het KNB-bestuur, in een twintig kantjes tellende brief die donderdag uitlekte.
Door Joris Rietbroek
“Als je wilt dat er iets verandert, dan zul je het zelf moeten doen”, luidde een oproep van het KNB-bestuur in oktober. Drie notarissen van het Utrechtse kantoor Turn Legal die hun belangen onvoldoende behartigd zien, voegden de daad bij het woord en schreven hun manifest. Hun voornaamste bezwaar samengevat: “Het takenpakket van de KNB is inmiddels zo veelomvattend dat de vele verschillende taken de schijn van belangenverstrengeling binnen de vereniging kunnen wekken”, aldus notaris Adriaan Rothfusz van Turn Legal. “Hierdoor is het moeilijk de belangen van alle notarissen goed te behartigen en is de machtspositie van de KNB bovendien ongezond.”
Tegengestelde belangen
Het voorbeeld hiervan dat de notarissen definitief tot hun schrijven zette, is de onlangs geopende notarisservice van de HEMA en de ophef in het veld die hierop volgde. Meerdere notarissen, inclusief de schrijvers, hebben het vermoeden dat ‘prominente KNB-leden’ en (regionale) bestuurders direct betrokken zijn geweest bij de ontwikkeling van de nieuwe HEMA-dienst, terwijl de beroepsvereniging vorige week plotseling bekend maakte een tuchtzaak tegen het warenhuis aan te spannen vanwege de nieuwe dienst.
Dat is wat Rothfusz betreft het voorbeeld dat verschillende belangen binnen de KNB elkaar kunnen bijten en waarvoor een integriteitsonderzoek gewenst is. Dit is bepaald niet alles: over het algemeen worden notarissen door ‘onzorgvuldig KNB-beleid aan veel te hoge financiële lasten en onnodige regelgeving en toezicht blootgesteld. […] De KNB heeft al sinds 2012 aangekondigd dat ‘het roer om moet’, maar heeft aan die belofte nog onvoldoende materieel invulling gegeven’, zo staat in het schrijven.
Amper stemrecht
Daarentegen constateren de opstellers wel dat de KNB de ALV afschaft zodat individuele leden ‘geen enkele stem’ meer zouden hebben in het KNB-beleid. Wel zouden zij nog kunnen participeren in – matig bezochte – regionale Ringvergaderingen, doch zonder functioneel stemrecht. De briefschrijvers pleiten daarom verder onder meer voor de invoering van een integraal nieuw democratisch model binnen de KNB, met onder andere meer stemrecht voor de leden, de mogelijkheid tot het kiezen van bestuurders op verschillende niveau’s en nieuwe verkiezingen voor de ledenraad.
Andere voorstellen: commissies opheffen ten gunste van specialisatieverenigingen – zoals de advocatuur die ook kent – en het afstoten van de eigen toezichthoudende taak, aangezien het notariaat al een extern toezichthouder heeft in de vorm van het Bureau Financieel Toezicht (BFT). In plaats daarvan verzoeken de notarissen de KNB om ‘concreet beleid te ontwikkelen om het externe notariële toezicht in lijn te brengen met andere externe toezichtsystemen in vergelijkbare branches.’ Dit zal volgens hen leiden tot lastenverlichting en een betere concurrentiepositie.
Takenpakket uitkleden
Ook diverse andere operationele en commerciële taken moeten onder de loep: ‘Volgens ondergetekenden is de KNB bij uitstek een beleidsmatige organisatie, welke zich uitsluitend met haar kerntaken hoort bezig te houden en welke, mede gezien de deplorabele staat waarin de branche verkeert, zo klein en efficiënt mogelijk dient te zijn ingericht.’
De tientallen reacties die Rothfusz tot nu toe ‘uit het veld’ ontving op het schrijven, zijn zonder uitzondering positief, zegt hij. “We willen bereiken dat er dingen veranderen, maar zien dit vooral als een discussiestuk. Alle voorstellen die we doen zijn in het belang van alle notarissen. We zijn er daarom van overtuigd dat de KNB er serieus naar zal kijken.” De ledenraad van de KNB sprak donderdagmiddag al kort over de brief. In januari 2014 wordt er een extra vergadering ingelast om het stuk te bespreken. Het KNB-bestuur moet nog inhoudelijk op de brief reageren.
Het is overigens niet voor het eerst dat notarissen in opstand komen tegen de KNB. In 2009 ontstond uit onvrede over de koers van de beroepsvereniging De Nieuwe Stempel, waaruit later de Nederlandse Branchevereniging Notariaat geboren werd.