Niet alleen verdween er bij notariskantoor Voorwinde in Amsterdam 2,1 miljoen euro van de rekening, ook werkten er stiekem twee uit het ambt ontzette ex-notarissen. Toezichthouder BFT en de KNB wisten tot voor kort van niets, terwijl het verboden is dat uit het ambt gezette notarissen nog voor een notariskantoor werken, zegt KNB-woordvoerder Hens Meengs. Hoewel de beleidsregel lastig te handhaven is, zet de KNB niet in op een wetswijziging.
Het Parool schetste afgelopen weekend in een gedetailleerde reconstructie de gang van zaken bij het notariskantoor van Bart Voorwinde, die sinds begin december voor onbepaalde tijd is geschorst. Volgens de krant gaat het om het grootste schandaal in het Amsterdamse notariaat sinds de jaren zeventig. Gedurende enkele jaren verdween er in totaal 2,1 miljoen euro van cliënten van de kwaliteitsrekening. Voorwinde wist dit te verhullen door het Bureau Financieel Toezicht (BFT) valse bankafschriften van een niet-bestaande bankrekening voor te schotelen, met onder meer onjuiste bedragen op de derdengeldenrekening.
Deze fraude kwam aan het licht toen de Rabobank in juli vorig jaar aangifte deed wegens een vervalste bankrekening. Dit blijkt uit het schorsingsbesluit van de Kamer voor het Notariaat van 8 december 2017. Op deze manier verhulde hij ook dat zijn kantoor meermaals een negatieve bewaringspositie had. BFT-directeur Marijke Kaptein zegt maandag in een reactie in het Parool dat deze fraude ‘elk voorstellingsvermogen te boven gaat’ en dat de middelen van het BFT om dergelijke wantoestanden te ontdekken beperkt zijn. Volgens haar wisten veel mensen in het Amsterdamse notariaat ‘dat het mis was’ bij Voorwinde, maar trok niemand aan de bel.
Intussen verrichtten de oud-notarissen René Boerekamp en Paul Vierveijzer – beide in 2014 en 2015 uit het ambt ontzet wegens gerommel met derdengeleden – enige tijd werkzaamheden voor notariskantoor Voorwinde. Dat bevestigen zij ook allebei aan het Parool. Van het verdwenen geld van de kwaliteitsrekening claimen ze echter niets te weten.
‘Wetswijziging niet nodig’
Het is volgens een in juli 2013 van kracht geworden beleidsregel van de KNB verboden dat notariskantoren uit het ambt ontzette notarissen in dienst nemen, ook als juridisch medewerker. Ook mogen ze niet samenwerken, voor een periode van tien jaar na de tuchtmaatregel. Boerekamp en Vierveijzer zorgden er dan ook dat ze niet op het kantoor van Voorwinde waren als de toezichthouder op bezoek kwam.
De KNB stelde in mei 2015 nog aan te willen sturen op een wijziging van de wet op het notarisambt, die het aannemen van of samenwerken met uit het ambt ontzette notarissen moet verbieden. Aanleiding hiervoor was dat de gedefungeerde notaris Vierveijzer bij een ander kantoor aan de slag was gegaan als kandidaat-notaris. De al bestaande beleidsregel maakt een dergelijke wetswijziging overbodig, aldus woordvoerder Hens Meengs. “Je moet voorkomen dat je allerlei heel specifieke situaties in een wet gaat proppen. De bestaande beleidsregel biedt voor de tuchtrechter ruim voldoende soelaas.”
Toch is deze beleidsregel zeer lastig te controleren door het BFT, erkent Meengs, zoals nu ook blijkt uit de zaak Voorwinde. “Ja, een ex-notaris kan in theorie vanuit huis enkele akten voorbereiden zonder dat hij op de loonlijst van een notariskantoor staat. En het BFT kan niet iedere dag bij alle notarissen van Nederland op de stoep staan. We hebben dan ook niet de illusie dat we hiermee alle overtredingen kunnen ondervangen. Maar als dit wel lukt, hebben we een duidelijke beleidsregel in handen om te zeggen dat het echt niet mag.”