‘Aantal notarissen loopt structureel terug’, kopte het Financieele Dagblad (FD) afgelopen weekend. Volgens de krant staat de sector voor een uitdaging omdat de hoeveelheid werk juist blijft toenemen. ‘Er zijn juist ook veel lichtpuntjes’, meent de KNB nochtans.
In het artikel schrijft FD-journalist Edwin van der Schoot dat tussen 2003 en 2023 het totale aantal (toegevoegd en kandidaat-)notarissen daalde met negen procent; van 3.552 naar 3.230. Dit terwijl het aantal advocaten juist groeide met maar liefst 44 procent. Het werk van notarissen blijft daarentegen toenemen.
Hogere werkdruk
Zo is het aantal notariële akten de afgelopen twintig jaar gestegen van 1,6 miljoen naar twee miljoen, hetgeen tot een hogere werkdruk leidt en het vak daardoor onaantrekkelijk maakt. Volgens het FD werken op de Zuidas nog voldoende notarissen, bijvoorbeeld binnen het vastgoed en ondernemingsrecht, maar in de regio is er nog maar weinig animo voor het vak.
De krant sprak met zo’n veertig notarissen en experts, en concludeerde dat de sector moeilijk talent aantrekt. Daaraan is niet enkel schaarste debet, maar ook bijvoorbeeld het wegkapen van mensen door de overheid en het bedrijfsleven. Het notariaat zou zich bovendien moeilijk aanpassen en worstelen met aantrekkelijk blijven voor de nieuwe generatie – grotendeels jonge vrouwen.
Het FD stipt verder nog aan dat de naderende vergrijzingsgolf ertoe kan leiden dat de schaarste nog nijpender kan worden. Op 1 januari was ongeveer een op de vijf notarissen zestigplusser, bijna de helft was tussen de 50 en 59 jaar oud. Voor hen wordt het bovendien lastig om hun kantoor te verkopen voor hun pensioen als er weinig nieuwe aanwas is.
Veel lichtpuntjes
De Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) heeft op haar website gereageerd op het stuk. In het bericht – getiteld ‘Er is veel in het notariaat om positief over te zijn’ – stelt de KNB dat er juist ook ‘veel lichtpuntjes’ zijn. De beroepsorganisatie bericht dat er dit jaar meer notarissen zijn benoemd dan vorig jaar en dat ook het aantal studenten notarieel recht toeneemt.
Daarnaast geeft de KNB aan dat er aandacht is voor het werven en behouden van nieuwe talent, onder meer met het programma futurepro(o)f. Hierbij is oog voor de eisen van de nieuwe generatie en maatschappelijke veranderingen. ‘Nieuwe kantoormodellen’ en ‘digitale ontwikkelingen’ moeten het vak aantrekkelijk maken voor jonge mensen, arbeidsproductiviteit verhogen en de werkdruk verlagen.
Bestaansrecht
Ook KNB-voorzitter Annerie Ploumen heeft op LinkedIn haar zienswijze op het artikel neergepend. ‘Wie het leest, zou haast denken dat niemand meer in het notariaat wil werken,’ tekent ze op. Niets is echter minder waar, volgens haar. Ploumen erkent uitdagingen als een krappe arbeidsmarkt en de wensen van jonge professionals, maar zegt dat andere sectoren daar eveneens mee kampen.
Tevens wijst zij op de initiatieven van de KNB en de groeiende instroom van kersverse notarissen in de laatste jaren. ‘Laten we focussen op die veranderingen en vernieuwingen die het notariaat bestaansrecht blijven geven. Ons vak is te mooi en te belangrijk om bij de pakken neer te zitten,’ aldus de voorzitter van de beroepsorganisatie.
