Het feit dat 010Notaris in Rotterdam ruim 7.000 aktes per jaar passeert, wil nog niet zeggen dat het kantoor per definitie tekort schiet in zijn voorlichtingsplicht. Dat stelt het Gerechtshof Amsterdam in een arrest van vorige week na een nieuwe klacht die de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) had ingediend tegen 010Notaris-eigenaar Richard Klemann.
Door Joris Rietbroek
Klemann probeert in zijn huidige rol van waarnemer al enkele jaren om benoemd te worden tot notaris in het vacante protocol in Rotterdam. Zijn kantoor staat bekend als een prijsvechter. Het kantoor is de KNB al jaren een doorn in het oog vanwege de grote aantallen gepasseerde aktes op jaarbasis.
In februari 2015 liet de KNB een (her)audit uitvoeren bij 010Notaris, waaruit de conclusie volgde dat ‘de opdrachtcyclus onvoldoende professioneel wordt afgewerkt, waarbij aan de wettelijke voorschriften onvoldoende invulling wordt gegeven’, en er te weinig aandacht is voor kwaliteit en integriteit. Reden voor de KNB om de veronderstelde ‘tekortkomingen en gebreken’ van het kantoor opnieuw aan de kaak te stellen bij de tuchtrechter. Volgens de KNB blijft er met zoveel gepasseerde aktes amper tijd over ‘om op reële en verantwoorde wijze invulling te geven aan de voorlichtingsplicht’, en is er amper tijd over voor zaken als intern overleg, controlemomenten en kennisoverdracht, aldus de klacht.
‘Eenvoudig en begrijpelijk’
In 2014 passeerde 010Notaris zelfs meer dan tienduizend aktes, maar Klemann had eerder al erkend dat dit inderdaad een onwenselijk hoog aantal was. Daarom verhoogde hij de tarieven enigszins en duren de besprekings- en passeerafspraken tegenwoordig drie kwartier in plaats van een half uur. Sinds juni 2015 werkt er weer een tweede notaris op het kantoor. Het aantal aktes daalde hierdoor in 2015 naar circa 7.400; voor 2016 denkt Klemann op circa 7.500 uit te komen.
Zulke aantallen zijn volgens hem mogelijk omdat de rechtshandelingen meestal relatief eenvoudige en begrijpelijk zijn, zo voerde hij aan voor het gerechtshof. En die zijn nu eenmaal niet zo tijdrovend. Klemann schetste daarnaast hoe 010Notaris een ‘unieke professionele productielijn heeft ontwikkeld waarbij de minuutakte (en andere daarvoor in aanmerking komende documenten) tijdens de passeersessie op de wand wordt geprojecteerd’. Intussen heeft hij nog nooit een tuchtklacht aan zijn broek gekregen wegens tekortschietende voorlichting, zegt hij.
Geen concrete tekortschietingen
De Kamer voor het Notariaat in Den Haag had de klacht aangaande de voorlichtingsplicht nog gegrond verklaard, maar het hof vernietigt dit besluit. ‘Het hof is van oordeel dat het feit dat de kandidaat-notaris meer dan 7.000 aktes per jaar passeert niet zonder meer de conclusie rechtvaardigt dat de kandidaat-notaris dan wel tekort moet schieten in zijn voorlichtingsplicht.’ Bovendien heeft de KNB geen concrete gevallen aangevoerd waarin 010Notaris tekort zou hebben geschoten op dit vlak.
Het hof plaatst hierbij wel een kanttekening: ‘Dit laat onverlet dat het passeren van een dermate hoog aantal aktes onwenselijk is omdat het de kandidaat-notaris wel moet ontbreken aan voldoende tijd voor het verrichten van de bijbehorende werkzaamheden die aan het voeren van een dergelijk notarispraktijk zijn verbonden. Het hof noemt onder meer het indienen van kadasterstukken, het verrichten van betalingen, intern overleg en de verplichte her- en bijscholing. Hierop heeft [de klacht] echter geen betrekking.’
Ook een tweede klachtonderdeel, over dat Klemann volgens de KNB een kandidaat-notaris verbonden aan zijn kantoor had moeten ontslaan naar aanleiding van de in juli 2013 vastgestelde Beleidsregel integere beroepsuitoefening, is ongegrond. Net als de Kamer voor het Notariaat is het hof van oordeel dat dit niet tuchtrechtelijk verwijtbaar is.
Verzoek om benoeming in protocol
Eind 2015 diende Klemann voor de tweede maal een verzoek in bij de KNB om notaris in het nog altijd vacante protocol te worden. Dit verzoek is nog steeds in behandeling, bevestigt de KNB bij monde van woordvoerder Nora van Oostrom. In juli 2014 diende hij al eens zo’n verzoek in, dat hij vervolgens weer introk toen de Commissie toegang notariaat negatief adviseerde.
Eind 2014 werd zijn waarneming aanvankelijk niet verlengd en besloot de plaatsvervangend voorzitter van de Kamer voor het Notariaat tot de aanstelling van twee andere waarnemers. Klemann ging hiertegen in beroep vanwege de hoge kosten die de waarneming met zich meebracht, met succes: het Gerechtshof Amsterdam maakte de benoeming van de waarnemers ongedaan en verlengde alsnog de waarneming door Klemann. De KNB werd niet-ontvankelijk verklaard in haar verzoek aan het hof om dit besluit te herzien.
Klemann was deze week niet bereikbaar voor een reactie.