De vakantieperiode is weer aangebroken; veel werknemers zullen deze zomer op vakantie gaan. De werkgever moet het loon tijdens de vakantie in beginsel doorbetalen, maar waar bestaat het vakantieloon uit? En hoe zit het als de werknemer voor of tijdens de vakantie ziek wordt?
Loon tijdens vakantie
De werknemer heeft tijdens zijn vakantie recht op doorbetaling van zijn volledige loon (art. 7:639 BW). Daarbij gaat het volgens het Hof van Justitie EU om het gebruikelijke loon die de werknemer zou ontvangen als hij wel had gewerkt. De werknemer heeft dus niet alleen recht op het basisloon, maar ook op de vergoedingen die nauw verbonden zijn met de werkzaamheden, zoals provisies, vakantiegeld, dertiende maand, toeslagen en/of bonussen.
De vergoeding voor overuren volgens het Hof van Justitie EU valt daar in beginsel niet onder, tenzij de werknemer regelmatig overuren maakt, de vergoeding van deze overuren een belangrijk onderdeel vormt van het totale loon en de gemaakte overuren voortvloeien uit een verplichting op grond van de arbeidsovereenkomst. Het hof Den Bosch legde de term ‘belangrijk onderdeel’ uit als de vergoeding van de overuren minimaal 25% bedraagt van het totale brutoloon.
De Hoge Raad oordeelde vorig jaar dat het recht op volledige loondoorbetaling tijdens vakantie voor zowel voor de wettelijke als de bovenwettelijke vakantiedagen geldt. Art. 7:639 BW maakt voor het recht op loon namelijk geen onderscheid tussen de wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen.
Vakantieloon bij zieke werknemers
Indien een zieke werknemer met toestemming van de werkgever/bedrijfsarts op vakantie gaat, dan heeft hij recht op 100% loondoorbetaling, ook als hij voorafgaand aan de vakantie minder loon ontving door ziekte (bijvoorbeeld 70%). Het Hof van Justitie EU heeft geoordeeld dat een zieke werknemer tijdens zijn vakantie in een vergelijkbare positie moet verkeren als de werknemers die in die periode hebben gewerkt. Dat betekent dat er tijdens de vakantie geen rekening mag worden gehouden met het lagere loon als gevolg van de ziekte.
Ziek voor vakantieaanvraag
Een werknemer mag tijdens zijn ziekte – in overleg met de bedrijfsarts – vakantie opnemen. De bedrijfsarts beoordeelt dan of er medische bezwaren zijn tegen het opnemen van vakantie en geeft een advies aan de werkgever. De werkgever verleent dan vervolgens al dan niet zijn toestemming aan de werknemer. Deze vakantiedagen mag de werkgever in mindering brengen op het vakantiesaldo, tenzij de werknemer niet in staat is om van zijn vakantie te genieten.
Ziek na vakantieaanvraag/voor vakantie
Indien de werknemer zich ziekmeldt nadat zijn vakantie is vastgesteld, maar voordat hij daadwerkelijk van zijn vakantie geniet, dan mag de werkgever in beginsel geen vakantiedagen afboeken. De Hoge Raad oordeelde namelijk recent dat een reeds vastgestelde vakantie van de zieke werknemer op grond van art. 7:638 lid 8 BW niet geldt als vakantie, tenzij de werknemer heeft ingestemd met het aanmerken van de desbetreffende dagen als vakantiedagen, of de mogelijkheid van verrekening voortvloeit uit een schriftelijke overeenkomst.
Voor het aannemen van deze instemming van de zieke werknemer is niet voldoende dat hij aan de bedrijfsarts of de werkgever kenbaar maakt dat hij nog met vakantie wil gaan. Alleen als de werknemer uitdrukkelijk ermee instemt, mogen de ziektedagen als vakantiedagen worden aangemerkt en in mindering worden gebracht op het vakantiesaldo (art. 7:638 lid 8 BW). Indien dit niet het geval is, dan behoudt de werknemer zijn vakantiedagen en kan hij deze op een ander moment opnemen.
Indien de bedrijfsarts van mening is dat de medische toestand van de werknemer niet toelaat om op vakantie te gaan, dan kan de werkgever zijn toestemming voor de vakantie alsnog intrekken. Dat betekent dat de werknemer dan thuis moet blijven en aan zijn herstel moet gaan werken. Als de werknemer het niet eens is met het oordeel van de bedrijfsarts, dan kan hij een deskundigenoordeel bij het UWV aanvragen.
Ziek tijdens vakantie
Als de werknemer tijdens zijn vakantie ziek wordt, worden de vakantiedagen omgezet in ziektedagen vanaf het moment dat hij zich heeft ziekgemeld. Alleen als partijen vooraf in de cao of arbeidsovereenkomst hebben afgesproken, mogen de ziektedagen in mindering worden gebracht op de bovenwettelijke vakantiedagen. Uit onderzoek is gebleken dat veel werknemers hiervan niet op de hoogte zijn.
Van de werknemer, die tijdens zijn vakantie ziek wordt, wordt verwacht dat hij de ziekmelding zo snel mogelijk doorgeeft aan zijn werkgever en zich ter plaatse laat behandelen door een arts. Als de werkgever twijfelt aan de ziekmelding, zal de werknemer door middel van een verklaring van een (buitenlandse) arts moeten aantonen dat hij ziek is (geweest). Ook moet de werknemer tijdens de ziekteperiode voor de werkgever bereikbaar zijn (ook als hij zich in het buitenland bevindt).
Indien de werknemer zich hier niet aan houdt, kan dit een redelijke grond voor ontslag opleveren, waarbij hij in sommige gevallen zelfs geen aanspraak kan maken op de wettelijke transitievergoeding.
Tot slot
Het is daarom belangrijk dat de werkgevers hun werknemers vooraf informeren over de verzuimregels, bijvoorbeeld door middel van een verzuimprotocol. Dit zal achteraf veel discussies en frustraties kunnen voorkomen.
Meer weten?
In de tweedaagse verdiepingscursus de zieke werknemer** gaan Pieter Fluit en Kerstin Hopman door middel van praktijkvoorbeelden in op de juridische vragen die spelen rond de zieke werknemer, zowel wanneer deze in dienst is als wanneer deze uit dienst is getreden.