In aanloop naar Internationale Vrouwendag op 8 maart hielden Legal Women en Simmons & Simmons maandag een digitale sessie met Sigrid Kaag, minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking en D66-lijsttrekker. “Er is geen glazen, maar een betonnen plafond.”
Foto: Koen van Weel / ANP / Hollandse Hoogte
Als interviewer van Kaag mocht Le Tableau-directeur Christ’l Dullaert de D66-lijsttrekker een goed half uur aan de tand voelen. Beide weten als geen ander: als het over vrouwendag gaat, valt al snel het woord ‘rolmodel’. Maar voelt Kaag zichzelf wel een rolmodel, wil Dullaert weten.
Het oordeel van Kaag over gelijke kansen voor vrouwen in Nederland is niet heel optimistisch, afgezet tegen haar eigen ervaringen in het buitenland. “Ik zie mezelf niet als een rolmodel, maar ik voel wel een enorme verantwoordelijkheid om de paden weer te vereffenen voor jongere vrouwen in Nederland. We zijn nog maar weinig opgeschoten; vrouwen worden nog steeds tegengehouden door onzichtbare barrières. Er is geen glazen, maar een betonnen plafond.”
Hoe dit nu komt, vindt Kaag na al die jaren nog steeds een moeilijke vraag. “Er zit toch iets in onze sociale cultuur, dat we vrouwen, al dan niet hoogopgeleid, aanmoedigen om vooral parttime te werken,” redeneert ze. “We kijken naar ambitie alsof het iets slechts is, terwijl het vooral betekent dat je het beste uit jezelf wilt halen. We hebben een vertekend beeld van ambitie en dat leggen we dubbel en dwars over vrouwen en meisjes heen. Ik ben er na jaren nog altijd niet precies achter waar dit aan ligt.”
Elitair
Kaag kan er zelf over meepraten, ook al bekleedde ze nog zoveel internationale functies voor de VN. “Sinds mijn terugkeer naar Nederland word ik nog altijd meer bevraagd over de carrière van mijn man dan over mijn eigen loopbaan. En vrouwen met een sterke mening zijn hier blijkbaar opeens ‘elitair’, wat vooral een label is om iemand de mond te snoeren. Het is zo negatief. Voor mannen zouden dit positieve factoren zijn.”
Ook de reacties op haar lancering als lijsttrekker, vielen haar niet erg mee. “Ik kreeg natuurlijk automatisch de vraag of ik ‘voor het torentje wilde gaan’. Ieder zichzelf respecterende politicus moet die ambitie durven uitspreken en er ‘ja’ op zeggen, vind ik. Maar ik hoorde direct daarna vooral geluiden over ‘een eerste vrouwelijke minister-president’. Vrouw dit, vrouw dat. Het ging nauwelijks over de persoon die dit wil, waarom ze dit ambieert en wat zij zou kunnen brengen. De uitdaging hierin voor mij was om het toch weer te agenderen, hoe de verkiezingsuitslag straks ook uitpakt.”
Afspiegeling van de samenleving
Intussen ziet Kaag ook wel hoe er in Nederland meer gericht actie wordt gevoerd voor meer vrouwen aan de top; zoals er mogelijk een quotum bij bestuursbenoemingen komt. Heel belangrijk, schetst Kaag. “In het bedrijfsleven weet men inmiddels ook dat diversiteit goed is voor besluitvorming en het sociaaleconomisch rendement van het bedrijf. Het idee dat een organisatie een afspiegeling moet zijn van de samenleving wordt meer gedragen, en dat vind ik een prettige ontwikkeling.”
Het aantal politieke stokpaardjes van Kaag blijft tijdens de Legal Women-sessie opvallend beperkt, al zou ze ‘als eerste daad’ gratis kinderopvang in willen voeren. Ook om vrouwen met lagere of middeninkomens te helpen. “Zij willen best meer werken, maar het huidige systeem is te complex, en dat weerhoudt ze ervan,” denkt Kaag. “Op internationaal vlak wil ik iets dat ik al ben begonnen, voortzetten: vrouwelijk ondernemerschap verder stimuleren en beleid daarop afstemmen. In het bedrijfsleven zijn vrouwen nog steeds te weinig zichtbaar. Dat is niet makkelijk, het is de koers van een olietanker veranderen.”
Zeker, er zijn ook wel eens mooie banen aan de neus van Kaag voorbijgegaan, erkent ze tot slot. “Soms baalde ik dan, maar ik ga niet bij de pakken neerzitten; ik ga gewoon door. En wat ik wil adviseren: laat je niet ‘gijzelen’ door je werkgever. Er zijn vijftig redenen om ergens te blijven, maar vaak is er een heel belangrijke reden om toch iets anders te gaan doen. En dat is vaak de beste keuze.”
De sessie met Sigrid Kaag werd georganiseerd door Legal Women en Simmons & Simmons. In de week van Internationale Vrouwendag op 8 maart zijn er meer digitale bijeenkomsten gepland in het kader van All Inclusive Week. Kijk hier voor meer informatie.