Wat zijn de uitdagingen van legal tech, voor ontwikkelaars, advocaten en cliënten? Jeroen Zweers, oprichter van Dutch Legal Tech en legal innovation expert, heeft er wel een antwoord op.
“Dat kunstmatige intelligentie in opkomst is, is natuurlijk niets nieuws. Maar kunstmatige intelligentie is eigenlijk pas sinds korte tijd in de brede praktijk inzetbaar; Bluetick is daar een mooi voorbeeld van. Met dat soort technologie worden advocaten ondersteund in het beter zoeken en het compleet maken van hun zoekproces. Advocaten zelf zijn eigenlijk helemaal niet zo goed in zoeken, terwijl een advocaat er altijd naar streeft zo compleet mogelijk te zijn in zijn of haar research. En dat is nou precies waar technologie als Bluetick als geen ander bij kan helpen.”
Wat zijn de uitdagingen die bij de inzet van kunstmatige intelligentie komen kijken?
“De resultaten moeten natuurlijk altijd aansluiten bij de vraag die gesteld wordt. Ook is het belangrijk dat er bij advocaten geen tunnelvisie ontstaat. Voor ontwikkelaars van de software is de grootste uitdaging om aan voldoende data te komen. En juist dat is in de juridische wereld een grote uitdaging. Jurisprudentie is weliswaar openbaar, maar momenteel wordt slechts vier procent van de uitspraken gepubliceerd.”
Hoe zorg je ervoor dat een volledig advocatenkantoor mee gaat in de adoptie van nieuwe technologie?
“Door het ze gewoon te laten doen. In het traditionele zoeken bouwt de advocaat heel erg op één zoekwoord. Bij algoritmisch zoeken is dat niet zo: het algoritme kijkt naar de context van de vraag waardoor je uiteindelijk veel betere resultaten krijgt. Advocaten vinden het soms erg lastig dat ze niet meer ouderwets op een simpel zoekwoord kunnen voortborduren, daar moeten ze vertrouwen in krijgen. Dat vertrouwen krijg je door het gewoon te doen, en keer op keer goede zoekresultaten te krijgen na gebruik van kunstmatige intelligentie.”
Hoe zit het met de adoptie van kunstmatige intelligentie bij Nederlandse advocatenkantoren?
“Ik hoop dat de adoptie van technologie bij advocatenkantoren hoger gaat worden, dat het meer onderdeel van de cultuur gaat worden. Dat is nog altijd niet het geval. Dat komt enerzijds door de manier waarop advocatenkantoren gevormd zijn, en anderzijds door het businessmodel. Dat staat momenteel vaak niet open voor dit soort dingen.
Als je nu naar de grote juridische afdelingen bij bedrijven kijkt, zie je die sneller innoveren. Dat komt enerzijds door corona – toen ging de adoptie van technologieën opeens een stuk sneller – en anderzijds door de war on talent, de zoektocht naar goede juristen. Juridische afdelingen bij bedrijven maken een verdeling tussen werk met hoog risico en werk met laag risico. Voor werk met laag risico zetten ze dan legal tech in. Op die manier kunnen ze met minder arbeidskrachten het werk met hoog risico blijven doen.”
Wat merkt de klant hiervan?
“Klanten accepteren tegenwoordig minder snel onnodig veel uren door een advocatenkantoor. Legal tech kan één van de manieren zijn om dit hoog aantal uren een beetje te drukken. Verder gebeurt het gebruik van legal nog grotendeels achter de schermen; cliënten hoeven daar dus niks van te merken, behalve dat die rekening uiteindelijk dus wat goedkoper is.”
Verschilt de manier waarop kunstmatige intelligentie wordt toegepast per juridische beroepsgroep?
“In de kern zit er weinig verschil in. Wel zie je dat er in data van fiscalisten minder snel een grijs gebied zichtbaar is. Bij advocaten heb je altijd te maken met de redelijkheid en billijkheid; het is niet altijd zwart of wit. Dat maakt de toepassing van kunstmatige intelligentie wat ingewikkelder.
Hoe worden aankomende juristen voorbereid op het gebruik van legal tech?
“Het HBO was echt een voorloper als het gaat om legal tech, maar ook bij de universiteiten zie je legal tech steeds vaker terugkomen tegenwoordig. Bluetick ondersteunt dit ook, en geeft bijvoorbeeld veel gastcolleges over de toepassing van technologie in het recht. Op die manier proberen we het beeld van kunstmatige intelligentie een beetje te veranderen; mendenkt bij kunstmatige intelligentie nog altijd vooral aan een robot die mensen hun werk afpakt, terwijl kunstmatige intelligentie je juist zou moeten helpen in je werk.”
Hoe verwacht je dat de ontwikkeling van legal tech zich zal ontwikkelen?
“Kunstmatige intelligentie ontwikkelt zich momenteel enorm hard, maar de goede juridische aanbieders wereldwijd kan ik op één hand tellen. In Europa zijn het er zelfs maar twee, waarvan Bluetick er één is. Het is ook lastig voor een startup om te beginnen. Legal tech draait toch vaak op de technologieën en research van grote big tech bedrijven, zoals Google. De hoeveelheid research en development die bij dit soort platforms komt kijken is nou eenmaal enorm, dat is voor startups niet haalbaar. Het is daarom goed dat zij bouwen op de fundamenten die er al liggen van grote bedrijven.”
