Voor het tweede jaar op rij wint Patroon Legal Design (eerder Fornier Legal Design) de Gouden Zandloper voor het beste legal design. Advocaat-designers Maurits Fornier, Sera Ashton en team maakten indruk op de jury door een klassieke contractvorm – een term sheet – klaar te stomen voor de toekomst.
Vorig jaar won het bureau uit Amsterdam-Noord de Legal Design Gouden Zandloper met een reeks inventieve animaties voor het vak Goederenrecht van de Law Firm School. Dit jaar maakt Patroon Legal Design opnieuw aanspraak op de prijs dankzij een bijzondere opdracht voor de Nederlandse ontwikkelingsbank FMO. Zie hieronder hoe de jury Maurits Fornier verrast met een tweede Gouden Zandloper voor de designstudio.
De Nederlandse Financieringsmaatschappij voor Ontwikkelingslanden (FMO) investeert in het bedrijfsleven in ontwikkelingslanden. Voor deze opdrachtgever ontwierp Patroon Legal Design een visueel model voor een term sheet, waarin de uitgangspunten van een mogelijke lening uiteen worden gezet. Het doel van de modernisering van dit contract is vooral om transactieprocessen transparanter en efficiënter te maken, zodat duidelijker naar voren komt wat er zowel van FMO als van de ontvanger van de lening wordt verwacht. Dit moet leiden tot kortere doorlooptijden en efficiëntere processen.
De Gouden Zandlopers-jury prijst dit staaltje legal design omdat het – meer dan een visual die eenmalig wordt gebruikt in de rechtszaal – de potentie heeft iets blijvends te worden, met een grote impact op het juridische veld.
Direct bruikbaar in de praktijk
Dit bleek tevens een van de redenen van Patroon Legal Design om het term sheet in te sturen voor de Gouden Zandlopers. “We hebben dit heel bewust zo gemaakt dat de business het direct kan gebruiken in de dagelijkse praktijk,” zegt Maurits Fornier. “De hulp van een legal designer of andere specialist is niet meer nodig om dit model in te zetten. De gebruiker ziet direct: ‘dit helpt om mijn werk makkelijker te maken’.”
Fornier en Sera Ashton, beide zowel advocaat als designer, zien hoe legal design in de afgelopen jaren steeds meer is omarmd. “In litigation-zaken is de urgentie van legal design nu wel duidelijk,” vertelt Ashton. “Een paar jaar geleden moesten we nog vaak uitleggen waarom advocaten in de rechtszaal visuals zouden moeten gebruiken. Inmiddels vragen ze ons niet meer waarom, maar hóé ze legal design moeten inzetten.”
Het bureau werkt uiteraard graag aan designs om argumenten in de rechtszaal kracht bij te zetten, maar een project dat uiteindelijk in de volle breedte impact heeft, zoals deze term sheet, geeft nog meer voldoening. Fornier merkte hoe de FMO haar juridische documentatie meer wilde laten aansluiten bij het DNA van de organisatie. Een van de wensen voor het term sheet was dan ook om de VN sustainable development goals (SDG’s) visueel te verwerken in het contract. Ashton: “Op die manier onderstreept FMO de reden waarom het in bepaalde projecten investeert.”
Bottlenecks
Voor Patroon Legal Design begint iedere opdracht met een centrale vraag: waar zitten de bottlenecks in de bestaande contractuele structuur? “Die inventariseren we, we bekijken welke infographics erin moeten, welke tekst wel of niet relevant is, en gaan aan de slag met eerste concepten,” legt Ashton uit. “Dan volgen de opmerkingen uit de feedbackrondes door de betrokken juristen, die we vervolgens verwerken.”
Het ontwerp wordt ook grondig bekeken vanuit het oogpunt van de toekomstige gebruikers, vult Fornier aan. “Ook zij krijgen de ruimte om feedback te geven. Als de creatie eenmaal af is, geven we een workshop aan de toekomstige gebruikers. Hoe zet je het in en wanneer stuur je het? Wat was er eigenlijk mis met de oude versie? Op die manier horen gebruikers ook meteen wat we met hun feedback hebben gedaan. Eigenlijk gaan we zo verder dan legal design alleen. We focussen ons op het verbeteren van een juridisch proces; een duidelijk document is daar slechts een onderdeel van.”
Samenwerking met advocaten
In het geval van deze opdracht voor FMO moedigde de opdrachtgever Fornier en Ashton zelfs aan om een en ander nog simpeler vorm te geven, en om nog harder te snijden in de hoeveelheid tekst. “Dat was bemoedigend, vaak willen juristen er juist meer tekst bij,” lacht Fornier, op basis van de vele gesprekken over hun legal designs met advocaten en juristen.
Ook al is er wel eens overredingskracht nodig, in de regel verlopen samenwerkingen tussen de legal designers en advocaten in bijvoorbeeld litigation-zaken soepel, aldus Fornier en Ashton. “Het type advocaat dat ons weet te vinden, is al bekend met het effect van een goede visual. Het helpt dat we zelf ook advocaat zijn, zodat we snel tot de kern van een geschil weten door te dringen. Af en toe moeten we iets afremmen als advocaten volgens ons te veel visuals willen gebruiken. Soms is het juist krachtig om één of twee belangrijke punten te onderstrepen met een illustratie, en verder te volstaan met tekst. Want tekst verdwijnt nooit, gelukkig maar. Begrijp het niet verkeerd, we zijn groot liefhebbers van tekst!”
Deze week neemt ook Irma van den Berg digitaal een Zandloper in ontvangst voor de categorie Meest Maatschappelijk Betrokken Jurist. Vorige week, en de week daarvoor, zijn eveneens awards uitgereikt.
