Michiel van Nispen heeft een initiatiefnota ingediend voor een sociaal notariaat. Volgens de politicus moet de notaris ook toegankelijk zijn voor mensen die daar het geld niet voor hebben. De Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) steunt zijn plan.
‘Voor een groot deel van de Nederlandse bevolking is de notaris niet toegankelijk, om verschillende redenen,’ stelt Van Nispen in de initiatiefnota ‘Op naar een Sociaal Notariaat’. Hij wil in navolging van de sociale advocatuur ook een sociaal notariaat.
Van Nispen: ‘Veel mensen hebben simpelweg geen idee wat de notaris voor hen kan betekenen, maar een taalachterstand, een verstandelijke beperking of een gebrek aan voldoende financiële middelen kan een beroep op notariële dienstverlening op dit moment ook in de weg staan. Terwijl het juist ook voor deze mensen van belang kan zijn juridisch advies te krijgen of zaken goed te laten vastleggen. Helemaal als er ook kinderen zijn waarvoor nog verantwoordelijkheid wordt gedragen.’
Notarisrechtswinkel
In de initiatiefnota pleit de SP’er voor een toegankelijk notariaat, waarbij de sociaal notaris aktes opstelt voor minder kapitaalkrachtige mensen, ‘maar ook moet er veel ruimte zijn voor laagdrempelig advies’. Volgens Van Nispen moet deze notaris bij voorkeur in een wijk zitten waar veel mensen wonen ‘die niet automatisch het kantoor zullen binnenlopen bij een vraag, of die er helemaal niet mee bezig zijn.’
Een soort notarisrechtswinkel dus, aldus de politicus. Hierdoor kunnen juridische geschillen worden voorkomen en neemt de druk op de rechtspraak af, denkt Van Nispen. Dit omdat ook mensen die het minder breed hebben zaken vooraf goed kunnen vastleggen.
De KNB schaart zich achter deze gedachte. De beroepsorganisatie vindt eveneens dat het notariaat toegankelijk moet zijn voor iedereen en dat (een deel van de) notariële dienstverlening onder de rechtsbijstand zou moeten vallen. Naar eigen zeggen werkt de KNB zelf ook aan het toegankelijker maken van de notaris.
Rookworstnotaris
In het verleden zijn er al pogingen gedaan om de notaris meer toegankelijk te maken, maar deze hebben niet gewerkt volgens Van Nispen. Voor een testament of een samenlevingscontract kan bijvoorbeeld soms een lager tarief worden gerekend. Dit is voor Van Nispen echter niet laagdrempelig en klantvriendelijk genoeg. Ook was de in 2013 aangekondigde HEMA-notarisdienst geen succes. Deze ‘rookworstnotaris’ stopte eind vorig jaar.
Minister voor Rechtsbescherming Franc Weerwind verwees gelijk naar deze HEMA-service toen Van Nispen begin vorige maand begon over een laagdrempelig sociaal notariaat. ‘Er was te weinig klandizie. Hoe toegankelijk wil je het hebben,’ zei hij over de dienst. Nochtans staat de minister open voor de plannen van de SP.
Ook Van Nispen denkt dat het belangrijk is dat mensen de sociaal notaris straks wel weten te vinden. Notarissen moeten dan ook meer doen aan ‘voorlichting en naamsbekendheid’, volgens hem. Ook zal de politiek de portemonnee moeten trekken voor subsidie.