Een ten einde lopende periode als NautaDutilh-advocate in New York en een daarop volgend freelancerbestaan op Curaçao, openden de ogen van Annette Oosters. Terug in Nederland besloot ze om als zelfstandig interim bedrijfsjurist aan de slag te gaan. Tot nu toe heeft ze nog niet zonder werk gezeten en staan er diverse opdrachtgevers op haar CV, van NS tot de flexpool van De Brauw Blackstone Westbroek.
Door Joris Rietbroek
Oosters werkte van 2003 tot 2009 bij NautaDutilh, eerst in Rotterdam en uiteindelijk in New York. “Ik woonde er samen met mijn vriend, die ook voor NautaDutilh werkte,” blikt Oosters terug. “In 2009 moesten we terug naar Nederland, maar daar hadden we nog geen zin in. Dus zegden we allebei onze baan op. Dat was in 2009, op het moment dat de M&A-markt al behoorlijk geraakt was door de economische crisis.”
Het stel verhuisde voor twee jaar naar Curaçao, waar Oosters besloot de advocatuur achter zich te laten en haar horizon te verbreden. “Ik startte als bedrijfsjurist bij een onderneming, die echter na een jaar naar Malta verhuisde. Ik zag het niet zitten om mee te gaan, maar kon wel vanaf Curaçao blijven freelancen voor het bedrijf.” De vrijheid beviel zo goed dat Oosters voor de terugreis naar Nederland al had besloten voorlopig niet meer in loondienst gaan. In 2011 zette ze haar eigen bedrijf Interim Law op, met het vennootschapsrecht en commerciële contracten als voornaamste specialismen. Via-via raakte ze aan een eerste opdracht bij een trustkantoor. “Toen ging het balletje rollen; als je eenmaal enkele opdrachten hebt gedaan, merk je dat het steeds makkelijker wordt om meer werk te vinden.”
Flexibiliteit
Oosters merkt dat er momenteel weer meer vraag is naar interimmers, nadat er eerder in de periode 2007/2008 een golf van nieuwe eenmanszaken was. “De juridische markt trekt weer aan, maar om andere redenen dan tien jaar terug,” weet Oosters. “Bedrijven willen niet langer al hun juridische zaken onderbrengen bij grote advocatenkantoren en hebben meer behoefte aan flexibele krachten die zij kunnen inschakelen als het nodig is. Daarnaast is er meer behoefte aan bepaalde specialismen; om die reden ontstaan er momenteel ook meer nicheadvocatenkantoren, naast dat er weer meer zelfstandige juristen lijken te zijn.”
Wat niet wegneemt dat de vraag interim juristen er altijd wel is geweest. “Binnen ieder bedrijf vallen wel eens gaten, zij het door zwangerschapsverloven of door grote, onverwachte kwesties, zoals een overname of calamiteit,” vertelt Oosters. “Als de bestaande juridische afdeling iets niet zelf afkan, huurt een bedrijf liever op flexibele basis iemand in; een nieuwe vaste kracht aannemen heeft in zo’n geval weinig zin.” Aan zulke ‘calamiteiten’ of zwangerschapsverloven dankt Oosters haar meeste opdrachten. Zoals bij de Nederlandse Spoorwegen (NS), waar Oosters zo’n anderhalf jaar bijsprong. Ze belandde er via haar contacten bij NautaDutilh, ‘zoals veel opdrachten zich aandienen dankzij mond-tot-mond-reclame.’
In januari 2013 begon ze op het hoofdkantoor in Utrecht om een zwangerschapsverlof op te vangen binnen de afdeling Corporate Legal, die alle hoofdkantoor gerelateerde zaken behandelt. Oosters deed er vooral contractenwerk en ondersteunde de enorme inkoopafdeling van het bedrijf. “Ook kon ik me voor het eerst op grote ICT-contracten richten. Daar had ik nog geen uitgebreide ervaring mee, maar gaandeweg leer je weer bij.” Op het M&A-vlak adviseerde ze in de overname van busbedrijf Qbuzz door NS. Toen de problematiek rond de Fyra tussen Amsterdam en Brussel zich langer dan verwacht bleef voortslepen en de treinen van het spoor werden gehaald, kwamen daar nog enkele maanden bij.
Veelzijdigheid
De NS mag dan de opdrachtgever zijn waar ze tot nog toe het meest werkte, Oosters pint zich niet vast op één branche. Momenteel werkt ze als legal counsel in opdracht van het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis, het Amsterdamse ziekenhuis dat vorig jaar op bestuurlijk niveau fuseerde met het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis. Ook te vinden op haar CV: online platform Mascus – een marktplaats met machinerie voor de agrarische sector – en internationaal internet marketingbedrijf Highlight Media Group (o.a. bekend van pokerlistings.com.).
“Je kunt je als interimmer wel op een enkele sector focussen, maar het is dan maar de vraag of je daar voortdurend werk in kunt vinden,” zegt Oosters. “Aan de andere kant vertegenwoordigen Mascus en Highlight weliswaar verschillende branches, maar het zijn ook allebei online platforms, zodat er in de praktijk alsnog raakvlakken zijn.” Intussen heeft ze ook weer eens kortstondig in de advocatuur meegedraaid: ze werkte begin dit jaar mee aan een project bij De Brauw Blackstone Westbroek, als jurist in de flexpool van het kantoor. “Erg leuk om weer eens in ‘het wereldje’ te zitten, daar ben ik zeker niet vies van.”
Verslavende spanning
In de ruim vier jaar dat Oosters als zelfstandige actief is, heeft ze nog niet om werk verlegen gezeten. Toch blijft de angst bestaan dat het op een dag zomaar stil kan worden. “Ik heb nog geen idee wat ik volgende maand doe, maar ben volop in gesprek. In zekere zin is die spanning wel verslavend; iedere dag kan immers weer iets nieuws opleveren. Dat houdt het spannend en afwisselend.” Die lichte angst houdt haar scherp, maar is tot nu toe ongegrond gebleven. Oosters moet zelfs geregeld ‘nee’ verkopen als ze fulltime aan een opdracht werkt.
En dat is maar goed ook, want Oosters zou zich geen ‘acquisitietijger’ durven noemen. “Op borrels met kaartjes strooien is niet mijn ding. Daarvan moet ik het niet hebben, al bezoek ik wel geregeld netwerkbijeenkomsten. Belangrijker voor mijzelf is dat ik erg leergierig ben en een open vizier heb. Ik sta altijd open voor nieuwe mensen of uiteenlopende projecten. Ik denk dat dit loont: tot nu toe is iedere opdrachtgever bij me teruggekomen met nieuw werk.”
Een andere belangrijke eigenschap voor een succesvolle interimmer volgens Oosters: “Je moet je makkelijk kunnen aanpassen. Je komt immers binnen bij een bestaand bedrijf met een eigen cultuur, waarbinnen je je snel moet kunnen manoeuvreren. Je moet makkelijk kunnen inspringen en snel dingen oppakken; er is geen tijd om je nog van alles uit te leggen. Intussen heb je bestaande medewerkers uiteraard nodig om je werk goed te kunnen doen. Als je dan niet makkelijk met mensen omgaat, wordt het lastig om dingen voor elkaar te krijgen.”
Verschuiving in werk voor advocatuur
Als interim jurist die afkomstig is uit de (M&A)-advocatuur, weet zij als geen ander welke kantoren geschikt zijn voor haar opdrachtgevers. “Bij Mascus ben ik de enige jurist, dan is het aan mij om te adviseren over de inschakeling van een advocaat en wie dat moet zijn. Ik heb daarin een belangrijke stem, omdat ik zelf uit die wereld kom.”
Oosters is ervan overtuigd dat de topkantoren cq. traditionele advocatuur van belang blijven voor het bedrijfsleven, al is het maar omdat zij de capaciteiten hebben om grote hoeveelheden complex werk te leveren op een korte termijn. “Grote bedrijven als NS zullen bij de grote advocatenkantoren blijven, waar ze al van oudsher mee samenwerken,” zegt Oosters. “Maar ik zie wel een verschuiving: sommige bulkwerkzaamheden die tot voor kort nog veel door de grote advocatenkantoren werden verricht, gaan steeds meer naar nichekantoren of samenwerkingsverbanden tussen zelfstandigen, die immers minder duur zijn. Ik snap dan ook dat steeds meer bedrijven er vanaf willen dat iedere minuut geschreven wordt. Dus passen kantoren zich aan door met andere fee-arrangementen te werken.”
Conflictvermijdend
Zelf heeft Oosters zich overigens allang uitgeschreven als advocaat. “Voor mijn werkzaamheden heb ik die titel niet nodig en daarbij: ik procedeer pertinent niet, dat vind ik als conflictmijdend persoon helemaal niet leuk. Natuurlijk zijn er binnen een M&A-zaak of het aangaan van een belangrijk commercieel contract ook heftige discussies en zware onderhandelingen nodig, maar het doel is om tot een deal te komen. Ik vind het interessanter om hiervoor creatieve oplossingen te bedenken dan in de vechthouding te springen.”
Naast dat Oosters graag nog eens een kijkje in de keuken zou willen nemen bij grote namen als bijvoorbeeld Unilever of Heineken, ziet zij fulltime meedraaien op een M&A-afdeling daarom nog altijd erg zitten: “Want dat geeft nog altijd een enorme kick.”