Vlak voor het Chipshol-getuigenverhoor – dat vanaf vandaag plaatsvindt in de rechtbank Utrecht – kwam ‘plots’ ook de parallelle zaak in het nieuws die advocaat Hugo Smit heeft aangespannen tegen voormalig rechter Hans Westenberg. Smit, die € 2,7 miljoen eist van Westenberg en de staat, beschuldigt de Raad voor de Rechtspraak de kwestie via de media te spelen. En dat ze dat hém in de schoenen wil schuiven. Terecht?
Steen des aanstoots is een ‘persbericht’ van de Raad voor Rechtspraak dat op 23 september naar de NOS werd gestuurd. Daarin gaat de raad in op vragen van journalist Jeroen de Jager omtrent Smits schadeclaim. Deze zou op het spoor gekomen zijn van de schadezaak van Smit via een “loslippige” Westenberg – Smits Nemesis. De NOS-journalist ondervroeg de ex-rechter over het ophanden zijnde getuigenverhoor, een zaak waar Smit naar eigen zeggen niets mee van doen heeft, leerde zo van de claim en vroeg daarop opheldering bij de woordvoerder van de Raad, Maarten Brackel.
En bij Smit zelf. Deze werd nog dezelfde dag – tot zijn ongenoegen – benaderd door de NOS over zijn claim, en leerde zo van Westenbergs uitlatingen. Daarna kreeg hij op 28 september nog het bewuste bericht toegestuurd van Brackel. Deze deed dat op verzoek van Erik van den Emster, de voorzitter van de RvR.
Smit en zijn advocaat, Toon Verhoeven, beschouwen uitlatingen van Westenberg en de Raad als “niet prudent”. Hij (Westenberg) heeft “de facto de procedure in de in de publiciteit gebracht.” De mail van de Raad voor de Rechtspraak aan de NOS zien ze als een ‘persbericht’ waarmee de claim wereldkundig werd gemaakt. Bovendien ging de Raad inhoudelijk in op de zaak. “Ze hadden ieder commentaar moeten weigeren,” vindt Smit, die zegt zelf alle publiciteit over de zaak te mijden. Gisteren heeft hij Pauw & Witteman nog afgeslagen, voegt hij toe. Hoe de dagvaarding aan het adres van Westenberg en de staat in het bezit is gekomen van de NOS, die deze integraal op de website plaatste, weet Smit ook niet. “Procederen doe je in de rechtszaal, niet in de media.” In een boze brief van 20 oktober die Verhoeven in reactie op het ‘persbericht’ naar de Raad stuurde, wordt dat nog eens onderstreept: “Mr. Smit heeft over het mislukken van het overleg over zijn schadeclaim, de dagvaarding van 23 april 2010 en de gang van zaken in de procedure geen enkele mededeling naar buiten gedaan, zeker niet jegens de media. Hij heeft daarover gezwegen als het graf.”
Voordracht Jonge Balie
Smit niet zo stil geweest als hij en Verhoeven beweren. Op 1 oktober, drie dagen na ontvangst van het bewuste ‘persbericht’, gaf hij een voordracht ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan van de Haarlemse Jonge Balie, waar hij ook inging op zijn schadeclaim en de mislukte schikkingspoging met de Raad: “En dan is er nog mijn schadeclaim […]. Hierover loopt nog een discussie. Er is mij een aanbod gedaan, maar dat was voor mij onvoldoende,” zei hij bij die gelegenheid. “Ik wist toen al dat de NOS de zaak naar buiten zou brengen, dus daarom vertelde ik er over. Maar over een procedure heb ik niet gerept,” aldus Smit.
De Raad toont zich in elk geval van geen kwaad bewust. Woordvoerder Maarten Brackel die het gewraakte bericht stuurde aan de NOS, legt de aantijging van Smit naast zich neer. Hij zegt dat de Raad voor de Rechtspraak het bericht niet eigenhandig, maar na van vragen van de NOS heeft gestuurd. Hij verwijst ook naar andere antwoorden van de Raad aan De Jager naar aanleiding van het gewraakte bericht.
Brackel gaat niet in op inhoudelijke vragen van de NOS over de claimkwestie. “Ingaan op deze vragen zou neerkomen op behandeling van de zaak via de media in plaats van tussen de partijen, daarom willen we dat niet doen,” antwoordt hij. Een “infame onwaarheid”, aldus Smit, die verder stelt: “Het is de raad geweest die de media heeft gezocht via zijn persbericht.”
De andere kwestie: de Raad betaalt
Daarnaast werd deze week bekend dat de Raad wederom de rekening opraapt voor de gemaakte juridische kosten zijdens Westenberg. Voormalig minister van Justitie Hirsch Ballin verzekerde tijdens een debat met een kritische Tweede Kamer dat de vertrekpremie en de met gemeenschapsgeld gefinancierde procedures tegen journalist Micha Kat en Hugo Smit een eenmalige kwestie betrof. Westenberg kreeg €75.000 pensioenpremie mee, en de advocaatrekening van een dikke ton werd betaald door de Raad. Smit moest alles uit eigen zak ophoesten en heeft bovendien een pensioengat, omdat zijn inkomsten negen jaar lang gehalveerd werden. Een schikkingspoging mislukte, omdat die volgens Smit niet ver genoeg ging.
De Raad toont zich halsstarrig, gevraagd waarom ze nu wéér de rekening oppikt. Fred Teeven, inmiddels staatsecretaris van Justitie, stelde eerder tegenover het NRC: “Het verbaast mij dat het proces van Westenberg met belastinggeld is betaald. En dan krijgt hij ook nog eens zo’n pensioen mee.” Teeven wilde dat “niet zomaar laten gebeuren,” zei hij. “De rechterlijke macht moet onbesproken van gedrag zijn. Als ik de antwoorden op mijn vragen niet bevredigend vind, kan meneer Westenberg erop rekenen dat ik dit dossier voorlopig nog niet sluit. Het kan echt niet zo zijn dat een rechter die weet dat hij fout zit, een civiele procedure aanspant met publiek geld.”
“Zelfde zaak, andere procedure,” laat de woordvoerder van de Raad voor de Rechtspraak weten. De Raad steunt Westenberg nog steeds – “als goed werkgever” – en beschouwt het arrest, waarin het Hof bewezen achtte dat de ex-rechter wel degelijk had gebeld, als een tussenarrest “waarbij nietis komen vast te staan dat Westenberg heeft gelogen of gebeld. In de publieke opinie misschien wel, maar niet juridisch,” aldus de Raad in een reactie.
Smit maakt bezwaar tegen deze inequality of arms en beroept zich op artikel 6 EVRM. Want: de NOS schrijft bij monde van De Raad voor de Rechtspraak dat Arnold Croiset van Uchelen, de advocaat van Westenberg, hem zowel in de zaak tegen Smit als bij voorbereiding van de getuigenverhoren van morgen bijstaat. “Aangezien de verklaringen die hij daar onder ede doet, gebruikt kunnen worden in de zaak van Hugo Smit, en beide zaken voor ons een verband hebben, mag Westenberg ook deze kosten declareren,” aldus de toelichting van de Raad tegenover de NOS.
Croiset van Uchelen laat desgevraagd weten Westenberg alleen bij te staan in de procedure tegen Smit, en verder niet inhoudelijk te willen ingaan op wat hij en zijn cliënt bespreken. De Raad zelf noemt overlap “onvermijdelijk”, maar voegt eraan toe: “Croiset van Uchelens begeleiding is niet gericht op de getuigenverhoren van morgen.”