Imtech blijft groeien, de opdrachten blijven binnenstromen en zelfs werd recent weer een overname gedaan waarmee een marktpositie werd verkregen in Roemenië. Met bijna 25.000 medewerkers is de technisch dienstverlener (genoteerd in de midkap-index van Euronext Amsterdam) actief in vrijwel alle landen van Europa, en beschikt het daarnaast over een wereldwijd netwerk van zeventig steunpunten langs de belangrijkste vaarroutes.
Imtech is een wereldspeler in het realiseren van grote projecten zoals de Olympische Spelen 2012 in Londen en het EK Voetbal (ook 2012) in Polen en Oekraïne waarbij het is betrokken via de bouw dan wel renovatie dan wel technische installatie van stadions, wooncomplexen en/of winkelcentra. Even kort bladeren door de ordeportefeuille biedt de ervaring van een spannend jongensboek: het hoofdkantoor van de Deutsche Bank in Frankfurt, de bekende twee wolkenkrabbers met als koosnamen ‘debit’ en ‘credit’, Flughafen Branderburg in Berlijn (onder andere integratie ICT-systemen), de bouw van het jetset-jacht voor een rijke sjeik uit de Verenigde Arabische Emiraten: je kunt je haast niet voorstellen dat het hoofdkantoor in het dorpse Gouda staat! Toch is het midden in het Groene Hart dat twee leading juristen van Imtech, Rob Hoefnagels (Imtech Nederland) en Ronald Vane (director legal affairs & risk management), ons ontvangen. Wat is het legal verhaal van dit ’technische jongsboek’?
Ronald Vane was de eerste en enige jurist van Imtech dat tussen 1993 en 1998 ontstond vanuit Internatio Muller in een ingewikkeld proces van reorganisatie en heroriëntatie. Vane: “Ik heb zo’n zestig overnames meegemaakt en de organisatie zien groeien van 5000 naar 25.000 medewerkers.” Thans zijn binnen Imtech 23 juristen actief en 3 risk managers. In Duitsland, de grootste regio-divisie (40% van de omzet) werken acht juristen onder Andreas Oberlinger. Imtech Duitsland opereert zelfstanding met vijf werkmaatschappijen; periodiek is er overleg met Vane over de grote projecten. In België zit een jurist. De rest van de legal group is verdeeld over de werkmaatschappijen (twee bij Marine/Offshore, drie bij Infra, één bij ICT) dan wel gestationeerd bij de holding (drie voor met name corporate werk, inclusief Ronald Vane) of bij Imtech Nederland (drie juristen inclusief Hoefnagels, veel contracten). In Scandinavië (in 2008 als markt opengebroken na de overname van NVS), Groot Brittannië en Spanje bestonden ten tijde van het interview vacatures.
Risk Management
Naast het ‘functioneel aansturen’ van de hele legal organisatie en het rapporteren aan de Raad van Bestuur is Vane vooral bezig met risk management. Van elk groot project moet een legal risico-analyse worden gemaakt – met een accent op aansprakelijkheidsrisico’s – alvorens het licht op groen kan worden gezet. Grote projecten kunnen qua risicoprofiel zeer gecompliceerd zijn; als voorbeeld noemt Vane het ‘JuBi-project’, de gecombineerde nieuwbouw van de ministeries van Justitie en Binnenlandse Zaken in het centrum van Den Haag. Na een langdurige (en uiteindelijk mislukte) aanbesteding werden twee VOF’s opgericht door de uitvoerders: één voor de bouw (BAM en Ballast Nedam) en één voor de techniek (Imtech en Volker Wessels). De Rijksgebouwendienst richtte een SPE op (special purpose entity) die als contractor optreedt: JuBi BV. Vane: “Het project is veel te groot om een enkele partij de risico’s te laten dragen. Maar de huidige structuur van samenwerking brengt ook de nodige problemen mee en is complex. Daar komt dan nog bij dat het project ook qua techniek en planning moeilijk is.”
De SMI (Stichting Marktwerking Installatietechniek) heeft tijdens de aanbesteding zelfs nog een kort geding aangespannen tegen de Rijksgebouwendienst, omdat deze de partijen zou ‘dwingen’ tot samenwerking. Vane houdt bij dit project continu de juridische vinger aan de pols samen met Rob Hoefnagels en risk manager Peter Geertsma. Andere zaken waar Vane zich mee bezighoudt zijn grote claims, M&A en vastgoed. Vane: “Als vastgoed-gebruiker moet je steeds beter op je tellen passen. Lees het boek Vastgoedfraude.”
Imtech Nederland & Holding
Bij Imtech Nederland (5000 medewerkers) gaat het vooral om het werven en het uitvoeren van projecten (utiliteitsbouw, nieuwbouw, renovatie, beheer en onderhoud) door de vier business units (de drie genoemde plus Installatie). Rob Hoefnagels begeleidt de aanbestedingen en beoordeelt de bestekken en contracten. Hoefnagels: “Ook hier speelt de risico-analyse weer een doorslaggevende rol. Ook kijken we of de projecten passen bij onze bid philosophy.”
Hoefnagels verleent ook ‘hand- en spandiensten’ bij M&A (recente overnames van A. Hak en MTech van Nuon) en heeft de steun van een jurist: Marie Louise Loggers (net binnen) voor contracten, onderhandelingen en kleine litigations. Bij holding zit jurist Mark Salomons met Lot Tintein Nolthenius voor corporate zaken, effectenrecht, de beursnotering en M&A. Hij is tevens secretaris van de vennootschap en waakt als compliance officer over de corporate governance.
Litigation
De juristen constateren een verharding van het jurdisch klimaat die leidt tot een snellere gang naar de rechter. Vane: “In Duitstand is het vrij heftig en zie we procedures met onderaannemers en opdrachtgevers. Bouwbedrijven procederen vrij snel. Er lopen nu meerdere procedures in Duitsland. Het gaat dan steeds over meerwerk.” Hoefnagels: “In Nederland zie je de verharding met name in de contract-fase. We zijn veel tijd kwijt met het beslissen of we wel of niet naar de rechter zullen stappen. Soms loopt het ook andersom: we procederen al vijf jaar tegen een scheepswerf waarvoor we twee boten bouwen. Dan gaan we vervolgens om te tafel zitten en is alles binnen drie weken rond.” Over arbitrage zijn de heren minder te spreken: “duurt te lang, geen ‘ronde’ veroordelingen, geen appelmogelijkheid, te ingewikkeld.”
Het is met name een zeer negatieve ervaring die Imtech hier parten speelt: de procedure die Imtech in 2003 begon tegen een groot Frans energie- en transportbedrijf waarvoor het twee installaties bouwde in Vlissingen. Nadat Imtech de arbitrage had gewonnen, stapten de Fransen naar de burgerlijke rechter om het arbitrale vonnis vernietigd te krijgen. Maar daarvoor, tijdens de arbitrage, probeerde Stibbe -dat voor het Franse bedrijf optrad- de arbiters te wraken wegens ‘belangenverstrengeling’. De arbitrage liep toen al vier jaar. Ronald Vane: “Als arbitrages op deze manier worden gevoerd, hebben ze ons weinig te bieden.”
Advocatenkantoren
In de beschreven ‘Franse’ arbitrage-procedure werd Imtech bijgestaan door NautaDutilh (Bernard ter Haar, Max van Leijenhorst, Gerard Meijer). Het oordeel: top of the bill. Voor corporate zaken is De Brauw Blackstone Westbroek (Sjoerd Eisma, Kees Peijster) preferred supplier. De arbitrage-specialist van De Brauw, Bommel van der Bend, trad op in complexe arbitrages zoals inzake de Betuwe Lijn tegen Imtech en voor ProRail; aan de kant van Imtech stond Van der Bend’s kantoorgenoot Harro Knijff. Vane: “Het werd dus meer een De Brauw-mediation. Maar dat werkte goed, want we kwamen eruit.” In de ‘natte prakijk’ is Vincent de Brauw (AKD) first man. Kleinere zaken worden naar grote tevredenheid uitbesteed aan Bos en van der Burg in Zoetermeer (Pieter Bos en Kees van den Burg), die worden geprezen om hun ‘hoge scoringsrate’.