Er zijn in twintig jaar tijd niet zo weinig bedrijven failliet verklaard als in 2020. Er gingen vorig jaar 2.703 bedrijven failliet, 16% minder dan in 2019, zo meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). “Zolang de steunmaatregelen van kracht zijn, zal het aantal faillissementen laag zijn.”
Het CBS stelt dat het aantal faillissementen in 2020 zich op het laagste niveau van deze eeuw bevindt, en daarmee ‘historisch laag’ is. Veel bedrijven hadden – en hebben – het weliswaar moeilijk als gevolg van de coronacrisis, maar bleven dankzij overheidssteun toch overeind. Daarbij was de rechtspraak afgelopen jaar gezien de bijzondere omstandigheden minder snel geneigd om een onderneming failliet te verklaren.
Gevolgen voor de praktijk
Esther Oppedijk van Veen is bestuurslid van Insolad; de vereniging voor insolventierechtadvocaten – advocaten die zich bezig houden met faillissementen en herstructurering -, en partner bij Resor; een advocatenkantoor gespecialiseerd in bedrijfsherstructurering, insolventie en geschillen. Ook volgens haar zijn steunmaatregelen (zoals de NOW-regeling, red.) de voornaamste reden voor het uitblijven van faillissementen. “Het is onze verwachting dat zolang de steunmaatregelen van kracht zijn, het aantal faillissementen relatief laag zal zijn,” duidt ze.
Tot dusver betekent dit niet dat de insolventierechtadvocaat verlegen zit om werk, volgens Oppedijk van Veen. “Het is de afgelopen maanden drukker geweest op het gebied van advisering aan cliënten; over hoe om te gaan met de lastige situatie.” Hoe de toekomst eruit ziet, hangt volgens de Insolad-bestuurder af van de manier waarop ontstane schulden gesaneerd gaan worden. Ze legt uit: “Dat kan door middel van herstructureringen, alternatieve maatregelen van de overheid of door middel van faillissementen. Vandaar de verwachting dat bij het einde van de steunmaatregelen er meer faillissementen zullen zijn.”
Onbekende factoren
Emile ten Berge, advocaat bij Cees Advocaten – een kantoor dat eveneens (onder meer) gespecialiseerd is in insolventierecht -, geeft desgevraagd te kennen weinig verrast te zijn over de terugloop van het aantal faillissementen in 2020. “In de loop van het jaar hebben we deze ontwikkeling al vastgesteld. Volgens ons is er een nadrukkelijk verband tussen de huidige steunmaatregelen, zoals de NOW, en het uitblijven van faillissementen,” licht ook hij toe.
Bij Cees Advocaten was het afgelopen jaar eveneens niet minder druk. “Wij doen ook advieswerk en we zijn curatoren. Minder faillissementen betekent dus niet per definitie minder werk. We krijgen bijvoorbeeld veel vragen over de NOW, het terugbetalen van de steunregelingen of eventuele herstructureringen.”
Volgens Ten Berge is het verder nog te “prematuur” om iets zinnigs te zeggen over het aankomende jaar. Wel vermoedt ook hij dat indien de steunmaatregels wegvallen, dit tot meer faillissementen kan leiden. “Maar dat hangt ook af van nog onbekende factoren,” voegt hij daaraan toe. “Bijvoorbeeld in hoeverre regels straks strak worden nageleefd. Zo zie je momenteel bij de Belastingdienst dat zij, uit maatschappelijke verantwoordelijkheid, erg coulant omgaan met de terugbetalingen.”
Meer failliete horeca
Het aantal faillissementen daalde afgelopen jaar het sterkst in de handel van 730 in 2019 naar 581 in 2020 (-149). In de groothandel, detailhandel en autohandel daalde het aantal faillissementen met respectievelijk 69, 41 en 39. Verder daalde het aantal faillissementen in de specialistische zakelijke dienstverlening (onder andere advies- en onderzoekbureaus) en in de gezondheids- en welzijnszorg sterk. De sterkste stijging doet zich voor in de horeca, met 39 faillissementen meer dan in 2019.
Vorige week maakte ook de Raad voor de Rechtspraak al melding van een ‘uitzonderlijk laag aantal faillissementen’. De schatting van de raad bedraagt 3.900 faillissementen, waarvan driekwart rechtspersonen en een kwart natuurlijke personen.
In de afgelopen twintig jaar bereikte het aantal faillissementen in 2013 een piek van 8.376, noteert het CBS, waarna het aantal vijf jaar achter elkaar steeds afnam. Pas in 2019 steeg het aantal faillissementen weer iets, hoewel het niveau met in totaal 4.776 faillissementen laag bleef.
