Particuliere cliënten en kleine ondernemers hebben geen hoge pet op van de advocatuur, zo bleek twee weken geleden uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen. Bij wijze van remedie pleit de Orde van Advocaten voor algemene invoering van het gratis kennismakingsgesprek. “Als ik nieuwe gordijnen wil, of ik wil in de garage weten wat het kost om mijn auto te repareren, verwacht ik toch ook geen factuur?”
De Orde van Advocaten gaat bij alle kantoren – groot en klein – aandringen op invoering van het gratis kennismakingsgesprek, maar de aanbeveling krijgt geen verplicht karakter. Dat zegt Yvonne Wiggers, woordvoerder van algemeen deken Willem Bekkers. “We leggen de nadruk op advocatenkantoren die particulieren en kleine ondernemers met tot vijftig werknemers bedienen, oftewel het MKB. Advocatenkantoren die voor grote bedrijven werken, gaan anders te werk. Grote cliënten malen niet om een gratis gesprek.”
De woordvoerders van Loyens & Loeff, NautaDutilh en De Brauw Blackstone Westbroek beamen dat. Rick van Zutphen (Loyens & Loeff) vindt de maatregel “heel erg thuishoren bij huis-, tuin- en keukenpraktijken, bijvoorbeeld arbeidsrechtadvocaten”. “Wij werken vooral voor beursgenoteerde bedrijven. Onze particuliere cliënte zijn doorgaans zeer vermogend. Die zitten niet te wachten op zo’n gratis gesprek.”
Grote bedrijven hebben bovendien een veel positiever beeld van advocaten dan particulieren, zo bleek uit het onderzoek van de RUG. En advocaten zijn meestal loyaler aan deze groep, omdat ze in tegenstelling tot particulieren vaak regelmatig gebruik maken van dezelfde advocaat. Dat maakt een gratis gesprek extra overbodig.
Brand blussen
Dat ligt heel anders bij het MKB. MKB-woordvoerder Marcel Braakman: “Wij hebben aan het onderzoek deelgenomen. De bereikbaarheid van de advocaat is inderdaad onderwerp van discussie geworden. Ik heb tijdens het onderzoek gekscherend geroepen: ‘In de horeca laten ze hun cliënten zo nodig ook een kijkje in de keuken nemen?’.” De mogelijkheden om een zaak aan te pakken en de kosten moeten tijdens zo’n gesprek zeker aan de orde komen, zegt hij. “Maar de prijs zegt niet alles. Als een auto 50 duizend euro kost, wat voor auto krijg ik dan?”
Een duidelijk probleem bij kleine ondernemers is dat ze te laat naar een advocaat stappen, zegt Braakman. “Ze bellen de brandweer pas als de brand niet meer te blussen is. Kleine ondernemers moeten meer preventieve maatregelen nemen, advies vragen. Dat is hét verschil tussen grote en kleine ondernemers. Grote bedrijven schakelen hun advocaat in een vroeg stadium in als adviseur. Daarmee kun je een hoop problemen voorkomen. Met een gratis kennismakingsgesprek kun je wellicht ook daaraan iets doen. Zo’n oriënterend gesprek is hoe dan ook drempelverlagend.”
Krankzinnig
Advocaat A. van Ommeren van De Baarsjes Advocatenkantoor bedient vooral kleine cliënten. Hij biedt klanten al jaren een gratis kennismakingsgesprek. “Dat vind ik niet meer dan normaal,” zegt hij daarover. “Als ik nieuwe gordijnen wil, of ik wil in de garage weten wat het kost om mijn auto te repareren, verwacht ik toch ook geen factuur? Ik vind het krankzinnig dat andere advocatenkantoren dat niet doen. Geen gratis gesprek aanbieden vind ik oneerlijk tegenover een potentiële cliënt.”
Zo’n gesprek gaat over de kosten en slagingskans van een zaak, en duurt een half uur. Verder draait het gesprek in belangrijke mate om de vraag of er wel of geen klik is. Er zitten ook nadelen aan een gratis kennismakingsgesprek, geeft Van Ommeren toe. “In sommige gevallen schept zo’n gesprek juist onduidelijkheid, bijvoorbeeld wanneer iemand er na afloop van uitgaat dat hij mijn cliënt is, terwijl ik de opdracht niet heb aangenomen. Als ik een opdracht weiger, zet ik dat namelijk niet officieel op papier. Dat gaat te ver, kost te veel tijd.” Het komt regelmatig voor dat Van Ommeren een zaak niet aanneemt. “Ik krijg nogal eens iemand op bezoek die met iets onbenulligs komt.”
Klik
”Of er wel of geen klik is, speelt voor de advocaat een minder grote rol dan voor de cliënt,” zegt advocaat Bart Tonen van Woude de Graaf Advocaten. “Maar het komt wel degelijk voor dat je je ook als advocaat in een vroeg stadium aan iemand ergert. Dan zeg je dat je het gevoel hebt dat de samenwerking niet goed gaat verlopen, dat zo iemand beter naar een andere advocaat kan gaan. Je moet immers de advocaat hebben die je het beste bij kan staan.”
“Ik heb nog nooit meegemaakt dat dat een probleem opleverde,” voegt hij daaraan toe. “Eerlijkheid wordt over het algemeen op prijs gesteld. En wanneer je als advocaat geen klik voelt, is dat vaak wederzijds.” Wanneer een advocaat tijdens het gratis gesprek om inhoudelijke redenen een zaak afwijst ligt dat anders, zegt hij. “Dat is voor mensen vaak lastiger te accepteren.”