ESG houdt al tijden de gemoederen bezig. ESG is een afkorting van Environment, Social en Governance: de drie factoren die als criteria worden gebruikt bij het meten van de duurzaamheid van organisaties. Els Boonacker, strategy consultant & partner bij Voxius, buigt zich over het onderwerp.
De gemoederen rond dit onderwerp lopen steeds hoger op – net als de temperatuur van de aarde, waar ESG meer greep op probeert te krijgen. Dit is het geval voor zowel de organisaties, die een hoop verplichtingen op zich af zien komen, als voor de adviseurs die hen daarbij willen helpen.
Er wordt veel gepubliceerd over ESG. Het digitale equivalent van hectares bossen aan papier is de hoeveelheid white papers die de afgelopen periode zijn verschenen. Maar is het bos nog wel te zien door al deze digitale bomen?
’Hoe dan?’
Taalkundige grapjes terzijde: ESG wordt door de eindverantwoordelijken voor compliance binnen grote organisaties genoemd als belangrijk aandachtsgebied voor de komende jaren. Dat blijkt uit het ‘Compliance Trendrapport’ dat Voxius heeft gepubliceerd, op basis van interviews met bijna zestig compliance managers.
Hoewel de nadruk binnen het ESG-spectrum voor verschillende organisaties op verschillende plekken ligt, is er één vraag waar iedereen het over eens is: ’Hoe dan‘? Hoe gaan we zorgen dat we ESG op een effectieve manier implementeren in onze organisatie? ESG-vragen komen vaak terecht in het compliance-domein, maar ook de general counsel heeft dit soort vragen op het bureau liggen: waar beleg ik ESG in de organisatie? Wie is eindverantwoordelijk?
Is ESG primair een vorm van rapportage, en moet daarom worden aangesloten bij bestaande rapportagestructuren in de organisatie? Of wordt het daardoor te veel een check the box-exercitie, die voorbijgaat aan de onderliggende doelstellingen?
Hoewel het antwoord op die vragen nog niet is gegeven, blijkt wel dat de oplossing niet alleen gaat komen uit (juridische) advisering. B voorbeeld over welke onderwerpen relevant zijn voor een organisatie op het gebied van ESG, of hoe je compliance toetst aan de wet- en regelgeving. Het invoeren en realiseren van goede adviezen is waar het verschil kan worden gemaakt, zo blijkt ook uit het Compliance Trendrapport.
Wat kan een advocaat of notaris doen? Een effectieve en duurzame implementatie beantwoordt niet alleen de vraag naar de inhoud, maar ook naar de vorm en manier. ESG vereist bijvoorbeeld ook veel van organisatiestructuren, van monitoring, van consistentie en discipline in gedrag, en niet in de laatste plaats: van de mensen en cultuur.
Dit zijn geen onderwerpen die normaliter deel uitmaken van het domein van een advocaat of notaris. Dit is ook expliciet géén aanbeveling om die onderwerpen toe te eigenen, maar wel een uitnodiging om hier de samenwerking te zoeken met andere disciplines en adviseurs. Met een bewuste samenwerking – en kennis van de schragende onderdelen die een succesvolle ESG-implementatie zullen dragen in organisaties – kan er meer integrale ondersteuning worden geboden; naar een gezamenlijk doel.
Écht samenwerken
Daarin verdient de samenwerking met de cliënt zelf wellicht nog de grootste aandacht. Hoewel er door general counsel een serieuze verbetering wordt ervaren in hoe advocaten en notarissen de specifieke business context meenemen in hun advisering, positioneert het klassieke tijdschrijven de cliënt en haar adviseur vaak nog tegenover elkaar.
De voorspelbaarheid die een cliënt verlangt qua budgettering verhoudt zich vaak slecht tot de ruimte die een advocaat en notaris willen hebben om de hoogst mogelijke kwaliteit te kunnen bieden. Hoewel beiden goed verdedigbaar, staat dit vaak nog aan een echt beleefde samenwerking in de weg. En dat terwijl goed samenwerken nodig is om de doelstellingen achter ESG te kunnen realiseren. Net als de Verenigde Naties – de motor achter de ESG-doelstellingen – vragen de uitdagingen verenigde krachten.
Zelfs als we van die doelstellingen alleen klimaatverandering beschouwen, zijn de uitdagingen te groot om alleen te kunnen aanpakken. Dit komt ook tot uitdrukking in de visie van de Autoriteit Consument & Markt (ACM), zo blijkt uit de speech van bestuursvoorzitter Martijn Snoep uit mei 20221, en het beleid van de ACM dat bedrijven toestaat om afspraken te maken met andere bedrijven om duurzamer te kunnen ondernemen2.
’Questions are the new answers’
Nieuwe uitdagingen vragen om nieuwe oplossingen. Hoe kunnen advocaten en notarissen hieraan bijdragen? Hoewel ik de antwoorden ook niet heb, heb ik wel vragen die hopelijk bijdragen aan het vinden van antwoorden: Met wie kunnen advocaten en notarissen de samenwerking zoeken om hun steen(tje) bij te dragen? Welke andere inhoudelijke adviseurs en experts op het gebied van implementatie kunnen met hen gezamenlijk tot integrale oplossingen komen?
Kunnen advocaten en notarissen die samenwerking, net als bedrijven onder het ACM-beleid, anders vormgeven? Bijvoorbeeld in platforms zodat niet alleen de eigen cliënten, maar ook meer organisaties kunnen profiteren van de gezamenlijke wijsheid en slagkracht? Is een solidariteitsmodel passend om deze uitdagingen gezamenlijk op te pakken?
Is dit iets om vanuit een ander pricing-model te benaderen? Of biedt de uitgebreide ervaring met pro bono-werkzaamheden in de advocatuur en het notariaat hier een opening? Kortom: hoe kunnen wij bewegen van zeggen naar doen, en nog veel meer: van alleen naar samen?
Dit artikel is gepubliceerd in het nieuwe Advocatie Magazine. Klik op de cover om het magazine te openen of ga naar de Magazine-pagina. Hier kunt u ook een gratis abonnement aanvragen.
