Het Hof van Justitie van de Europese Unie oordeelt dat het verbod om juridisch advies te verlenen aan de Russische regering geldig is. Het verbod was aangevochten door onder andere de Nederlandse orde van advocaten bij de balie te Brussel.
Na de Russische inval in Oekraïne in 2022 heeft de Raad van de Europese Unie een reeks sancties opgelegd om de druk Rusland te verhogen. Een van de maatregelen is een verbod op het verlenen van juridisch advies aan de Russische regering en aan in Rusland gevestigde rechtspersonen, entiteiten en organisaties.
Fundamentele rechten geschonden
Dit verbod viel bij veel advocaten niet in goede aarde. Belgische ordes van advocaten, de orde van advocaten van Parijs en de vereniging Avocats Ensemble (ACE) vroegen het EU-hof van Justitie deze verordening nietig te verklaren. Ook verschillende individuele advocaten sloten zich aan bij de zaak.
Volgens de advocaten schendt het verbod het fundamentele recht op juridische bijstand door een advocaat. Ook komt het beroepsgeheim en het recht op onafhankelijkheid van advocaten in gevaar, zo stellen de ordes.
Sancties niet onrechtmatig
Het EU-hof heeft de beroepen verworpen. Het Hof benadrukt dat elk persoon volgens de grondrechten van de Europese Unie recht heeft om te worden bijgestaan of vertegenwoordigd door een advocaat. Volgens het Hof komt dit grondrecht door de sancties niet in gevaar.
Het algemeen verbod om juridische adviesdiensten te verlenen, slaat niet op juridische diensten die worden verleend in verband met een gerechtelijke-, administratieve of arbitrageprocedure. Juridisch advies aan natuurlijke personen valt ook niet onder het verbod.
Doelen van algemeen belang
Het Hof stelt verder dat er beperkingen mogen worden gesteld aan de fundamentele taak van advocaten om de rechtsstaat te verdedigen als hiermee door de EU nagestreefde doelen van algemeen belang worden gediend. De sancties tegen Rusland dienen volgens het EU-hof zo’n maatschappelijk doel.
Hof van Justitie van de Europese Unie, 2 oktober 2024 | T-797/22, T-798/22 en T-828/22