Als eerste van de grootste Nederlandse advocatenkantoren doet De Brauw Blackstone Westbroek een openhartig boekje open over alle Alternative Fee Arrangements (AFA’s) die het kantoor biedt. Een AFA Guide met alle mogelijkheden, van fixed fee-varianten tot arrangementen waarmee kantoor en cliënt risico’s delen, staat sinds begin deze maand op de eigen website.
Door Joris Rietbroek
Met de diverse prijsarrangementen en tariefstructuren zelf werkt De Brauw al enige tijd, stelt het kantoor in een reactie. “We hebben ze nu in een Guide gepresenteerd en voor iedereen toegankelijk op onze website gezet, dat is er nieuw aan,” zegt bestuursvoorzitter Martijn Snoep.
Andere kantoren (o.a. NautaDutilh, Stibbe, Loyens & Loeff, Allen & Overy, CMS) bevestigen desgevraagd eveneens al langer met AFA’s te werken zoals De Brauw die presenteert, al hebben zij nog geen plannen om de exacte vormen van hun arrangementen op korte termijn met de hele wereld te delen.
Meer vraag naar andere modellen
Net als vele andere kantoren krijgt De Brauw van cliënten geregeld de vraag of er alternatieven zijn voor het uurtarief bij advieswerk, transacties of procedures. “Onlangs heeft een van onze vaste cliënten zelfs gezegd uit principe geen uurtarief meer te willen betalen, ook niet als er een capped fee wordt afgesproken,” vertelt Snoep. “Wij boden al andere modellen aan, maar er werd slechts in beperkte mate gebruik van gemaakt. Dat zien we nu wat veranderen. We zullen dus steeds vaker alternatieve modellen aanbieden die ervoor zorgen dat de kosten voor cliënten voorspelbaarder worden en beter garanderen dat de belangen van de cliënt en die van ons gelijk lopen. We bekijken dit per situatie, want een AFA die geschikt is voor de ene zaak, hoeft dit nog niet voor de andere te zijn.”
De Alternative Fee Arrangements Guide van De Brauw leert onder meer dat het kantoor met een cliënt een gemiddelde uurprijs kan afspreken, ongeacht of een partner of een advocaat-stagiair met twee jaar ervaring het werk verricht (Blended Hourly Rate). Daarnaast zijn kortingen op de uurtarieven mogelijk wanneer een bepaald aantal uren wordt ingekocht, evenals een fixed fee met ‘fee cap’: als er minder tijd aan een zaak wordt besteed dan van tevoren becijferd, dan wordt de cliënt enkel de daadwerkelijk gewerkte uren in rekening gebracht.
Varianten op fixed fee-arrangementen zijn bijvoorbeeld Phase-Based Fees, waarbij De Brauw het risico draagt als een voor een bepaalde termijn afgesproken budget wordt overschreden. Als er minder tijd nodig is voor een zaak, profiteert het kantoor. ‘Retainer’ is de omschrijving voor abonnementachtige afspraken; in dit geval kan de cliënt tegen een vast bedrag per maand of jaar juridische diensten afnemen, wat volgens De Brauw een geschikt arrangement is als een cliënt met veel relatief eenvoudige juridische kwesties te maken heeft. De maandelijkse of jaarlijkse uitgaven worden berekend op basis van de verwachte behoefte van de cliënt.
Risicodeling
Er is sprake van een grotere mate van risicodeling als er een Broken Deal Discount wordt toegezegd, een korting op het uurtarief als een zaak binnen een bepaald tijdsbestek onvoldoende is gevorderd, of als cliënt en kantoor een Success Fee of Loss Discount afspreken. Dit is een legitieme variant op de resultaatsafhankelijke beloning. Die is volgens de regels van de Orde van Advocaten niet toegestaan, maar wel mag De Brauw kortingen geven als een zaak onvoldoende vordert of bij succes een bonus cq. succes fee in rekening brengen. Naast dit alles behoren ook combinaties van fixed fees of risk-sharing arrangements tot de mogelijkheden.
Snoep denkt niet dat de werkdruk voor partners en advocaten zal stijgen om projecten maar binnen een afgesproken tijdsbestek af te ronden en zo te voorkomen dat het kantoor er geregeld ‘bij in schiet.’ “Het leveren van kwalitatief hoogwaardige diensten staat bij ons op de allereerste plaats en dan volgt een hele tijd niets. Het dwingt ons wel om kritisch te kijken naar ons projectmanagement. Daarom krijgen onze medewerkers allemaal opleidingen en trainingen op dat gebied.” Of AFA’s het binnen afzienbare tijd qua populariteit zullen winnen van uurtje-factuurtje, is nog niet te voorspellen, maar ‘zeker is wel dat de verhoudingen gaan veranderen’.
Bij andere kantoren: omzet uit AFA’s stijgt
Loyens & Loeff zegt al waar te nemen dat het percentage van de omzet dat via AFA’s tot stand komt, de laatste tijd gestaag is toegenomen. De verwachting is dat die beweging zich voortzet, zegt een woordvoerder. “Sommige van onze praktijkgroepen passen eigenlijk alleen maar AFA’s toe,” zegt een woordvoerder.
Allen & Overy stond als internationaal kantoor met nationale roots ‘aan de wieg van dit soort arrangementen’, zegt een woordvoerster, en past zodoende AFA’s toe ‘in alle op de site van De Brauw genoemde vormen’. “We zien echter geen meerwaarde in het publiceren van dergelijke informatie op onze website. Bovendien zijn fee arrangements gezien de aard van onze clientèle altijd maatwerk.”