Volgens het HvJ EU is de DAC6-richtlijn in strijd met het recht op eerbiediging van de communicatie tussen een advocaat en zijn of haar cliënt.
Volgens de DAC6-richtlijn moeten alle intermediairs die betrokken zijn bij potentieel agressieve grensoverschrijdende fiscale planning deze melden aan de Belastingdienst. Het gaat om constructies die mogelijk leiden tot belastingontwijking. Sommige intermediairs zijn ontheven van die verplichting als dit een inbreuk zou maken op hun beroepsgeheim, bijvoorbeeld advocaten. Een advocaat-intermediair is dan echter verplicht om de andere intermediairs of de betrokken belastingplichtige op de hoogte te stellen van hun meldingsplicht.
Aanleiding procedure HvJ EU
Het Belgische grondwettelijk Hof (de verwijzende rechter) moest een oordeel geven over de vraag of de meldingsplicht een ongeoorloofde inmenging inhoudt van het recht op eerbiediging van de communicatie tussen advocaten en hun cliënten. De verwijzende rechter heeft het HvJ EU om een prejudiciële beslissing gevraagd.
Standpunt Belgische beroepsorganisaties voor advocaten
Treedt een advocaat op als intermediair en is hij gebonden aan zijn beroepsgeheim? Dan moet hij andere relevante intermediairs schriftelijk en gemotiveerd op de hoogte brengen dat hij niet aan zijn meldingsplicht kan voldoen. Volgens de beroepsorganisaties van advocaten kunnen zij onmogelijk aan de kennisgevingsplicht voldoen, zonder inbreuk te maken op het beroepsgeheim. Het is ook niet noodzakelijk. De cliënt kan zelf de andere intermediairs inlichten en vragen aan hun meldingsplicht te voldoen.
DAC6 vormt inbreuk op verschoningsrecht advocaat-intermediair
De DAC6-richtlijn vormt een inmenging op het gewaarborgde recht op eerbiediging van de communicatie tussen advocaten en hun cliënten. Door de richtlijn worden de andere intermediairs op de hoogte gesteld van de identiteit van de kennisgevende advocaat-intermediair. Ook worden zij op de hoogte gesteld van diens beoordeling dat de betrokken constructie moet worden gemeld en van het feit dat hij daarover is geraadpleegd. Er is bovendien nog een andere, indirecte inmenging op eerbieding van de communicatie tussen cliënt en zijn advocaat. De Belastingdienst raakt ook op de hoogte van de identiteit en raadpleging van de advocaat-intermediair.
Meldingsplicht voor advocaat-intermediair niet noodzakelijk
De meldingsplicht van de advocaat-intermediair om andere intermediairs te informeren is legitiem en heeft een algemeen belang. De meldingsplicht is echter niet noodzakelijk om belastingontduiking en belastingontwijking te bestrijden. Als er geen andere intermediairs zijn kan de Belastingdienst door de belastingplichtige, eventueel na raadpleging van zijn advocaat, worden geïnformeerd. De Belastingdienst heeft ook overigens allerlei instrumenten in handen om informatie van de belastingplichtige te verkrijgen.
Meldingsplicht uit DAC6-richtlijn voor advocaat-intermediairs ongeldig
Het HvJ verklaart artikel 8 bis ter van de DAC6-richtlijn ongeldig wanneer een advocaat-intermediair met beroepsgeheim verplicht is om iedere andere intermediair, die niet zijn cliënt is, onverwijld in kennis te stellen van zijn meldingsverplichtingen volgens DAC6.
Richtlijn: art. 8 bis ter richtlijn 2018/822 (DAC6-richtlijn)
Dit artikel verscheen eerder op Taxence.
