Vorige week stond er op deze website een stelling over de vraag of bijltjesdag aanstaande is voor middelgrote advocatenkantoren. Mijn reactie: het kan zowel ‘ja’ als ‘nee’ zijn.
Door Christ’l Dullaert, Le Tableau
Laat ik voorop stellen dat er veel gaande is dat voor de traditionele advocatuur bedreigend is, en de veranderingen ontstaan niet alleen door de recessie. Een goed voorbeeld van een verandering voor de advocatuur werd vorige week de NRC beschreven in een artikel over online advocatenkantoren.
Daarin werd onder andere het Amerikaanse kantoor Clearspire genoemd. Dit kantoor heeft een video op zijn site staan waarin de opbouw van een ‘gewoon’ kantoor besproken wordt, waarna ze fijntjes uitleggen dat het bij hen anders en dus goedkoper is. Nu zijn de Amerikanen in het algemeen- kijk maar naar de Presidentsverkiezingen- wel erg duidelijk over de nadelen van hun tegenstander, maar deze video was zo expliciet dat ik daar toch ook even aan moest wennen.
Over alle veranderingen die de advocatuur te wachten staan, is veel geschreven door Richard Susskind, ook in zijn laatste boek Tommorows Lawyers. Zelf heb ik ook een steentje bijgedragen via mijn boek Yoga in je Toga. En onlangs is een rapport verschenen van de Georgetown Law School (report 2013) waarin eveneens veel nieuwe ontwikkelingen besproken worden. Kun je op basis van al deze informatie zeggen dat 40 van de 70 midmarket kantoren volgend jaar in de problemen komen?
In eerste instantie zou ik met een volmondig ‘ja’ beantwoorden op de stelling, omdat ik zie dat kantoren nog steeds weinig creatief op mogelijke veranderingen reageren. Als ik hoor wat General Counsels in tenders hopen terug te zien en wat ze daar daadwerkelijk aangeboden wordt door de advocatuur, is er weinig verandering te bespeuren en dat zou een aantal kantoren wel eens duur kunnen komen te staan. Ik heb ook al advocatenkantoren meegemaakt die in een tender hun eigen cliënt verloren.
Creatief denkproces
En waarom ook een ‘neen’? Het aantal van 40 op 70 kantoren lijkt mij over een periode van één jaar nog wel groot. Het gaat in het interview over zogenaamde midmarket kantoren. In de M&A wereld doelt men daarbij op kantoren die betrokken zijn bij overnames met een waarde tussen de 5 en 250 miljoen. Komen alleen dit soort kantoren in de problemen?
Naar mijn mening is het zo dat alle kantoren over de hele linie in de problemen kunnen komen als ze zichzelf niet op een aantal vlakken vernieuwen. Die dreiging is er dus ook voor de grote en kleine kantoren, niet alleen voor de midmarket. Voor de grote kantoren omdat dat soms moeilijk wendbare schepen zijn (hopelijk geen Titanics), en voor de kleinere omdat die bijvoorbeeld eerder last kunnen hebben van online aanbieders op hun rechtsgebied.
In feite kan iedereen die niet bereid is zijn eigen businessmodel eens kritisch onder de loep te nemen door een bijl getroffen worden. Of nog breder: dat geldt voor eenieder die niet een aantal vernieuwende ideeën heeft ten aanzien van de uitoefening van zijn vak.
In mijn boek probeer ik een handleiding geven voor de start van een creatief denkproces. Want wat ik nog mis in alle literatuur waarin diverse veranderingen worden aangekondigd en geanalyseerd, zijn de praktische handvatten voor het komen tot verandering. Verandering begint met creativiteit.
Advocaten zijn over het algemeen bijzonder slim en analytisch en ze zijn elkaar veelal te slim af, ook in maatschaps- en bestuursverband. Dat alles is echter killing voor de creativiteit die de komende jaren hard nodig zal zijn. Maar voor kantoren waar creativiteit wel zijn gang kan gaan, zijn er eindeloos veel mogelijkheden.