Advocatenkantoor Boels Zanders moet een deel van een door een ex-cliënt betaald honorarium – ruim 60.000 euro – terugbetalen vanwege een beroepsfout cq. ‘zwenking’ gemaakt door kantoormedeoprichter en gepensionneerd advocaat Jan Zanders in 2013. Dit heeft de rechtbank in Maastricht vorige week bepaald. Een schadeclaim van ruim een miljoen die de cliënt eveneens had geëist, is door de rechter afgewezen.
Door Joris Rietbroek
Zanders stond het bedrijf Mutualis bij in een procedure die was aangespannen door Waterleidingmaatschappij Limburg (WML), inzake een transactie rond meerdere percelen die volgens WML waren verkocht voor een te lage prijs. Bij de verkoop trad de rentmeester op namens verkoper WML, maar was hij tevens belanghebbende bij Mutualis. De rechtbank in Roermond wees vorderingen tot teruglevering van de percelen aan WML toe, evenals afdracht van de opbrengst uit doorverkoop van de percelen.
Mutualis stelde hoger beroep in tegen dit vonnis: tijdens de behandeling van het hoger beroep verklaarde advocaat Zanders opeens dat de rentmeester niet bevoegd was geweest om WML te vertegenwoordigen bij de omstreden verkoop, hoewel de advocaat eerder had gesteld dat deze wél bevoegd was geweest. Een ‘zwenking’, zoals de rechtbank in Maastricht het omschrijft. Het Gerechtshof in Den Bosch bekrachtigde in oktober 2013 het vonnis van de rechtbank in Roermond.
Hierop stelde Mutualis dat haar advocaat op tal van vlakken tekort was geschoten, in de eerste plaats vanwege de zwenking, omdat de omdraaiing van het standpunt niet met het bedrijf besproken was. Bovendien zou Zanders nadere instructies van zijn cliënt over het bevoegdheidsvraagstuk hebben genegeerd, überhaupt te weinig kennis hebben gehad van de waarde van het vastgoed en geen nader cassatieadvies hebben ingewonnen over de kwestie, hoewel de advocaat zou hebben aangeboden aan Mutualis om de kosten van een cassatieprocedure voor zijn rekening te nemen.
Allemaal redenen voor Mutualis om bij de rechtbank Limburg de gemaakte advocaatkosten ter waarde van bijna 214.000 euro geheel terug te vorderen, wat volgens het bedrijf te beschouwen is als een schadevergoeding: Zanders had nooit een achteraf kansloze procedure moeten volgen. Daarbij is er een forse ‘herontwikkelingswinst’ misgelopen door de fout van de advocaat, claimt Mutualis.
Verandering processtrategie
Dat het bedrijf enerzijds stelt dat de advocaat bij voorbaat had moeten waarschuwen voor een kansloze procedure, maar anderzijds een vergoeding voor de misgelopen herontwikkelingswinst eist, zijn wat de rechtbank betreft twee onverenigbare stellingen. Iedere schadeclaim die hieruit voortvloeit, wordt dan ook afgewezen. Maar de onverwachte zwenking, een ‘wezenlijke verandering van de processtrategie waardoor alle verrichtingen van de advocaat hun waarde hebben verloren’, is Zanders wel degelijk aan te rekenen, stelt de rechter.
‘De zwenking moet als toerekenbare tekortkoming worden gekwalificeerd in de uitvoering van de opdracht jegens Mutualis. […] Een dergelijke (wezenlijke) wijziging van strategie dient een advocaat met zijn cliënt te bespreken. […]Bovendien blijkt ook niet dat mr. [naam advocaat] zich ervan heeft vergewist dat Mutualis wist wat de consequenties van de strategiewijziging waren of zouden kunnen zijn.’
Voor de rechtsbijstand in eerste aanleg kan Mutualis echter niets verhalen op het advocatenkantoor: in deze procedure verliep alles volgens afspraak. Anders is dit voor de kosten voor de bijstand in hoger beroep, in totaal ruim 60.000 euro, die Boels Zanders als gevolg van de zwenking moet terugbetalen. De rechter: ‘De vordering tot terugbetaling van de advocaatkosten is geen vordering tot betaling van schadevergoeding, maar is gegrond op de op [gedaagde] rustende verbintenis tot ongedaanmaking van de door haar ontvangen prestatie van Mutualis, zijnde betaling van het bedrag van € 60.102,20. Dat bedrag dient zij derhalve aan Mutualis terug te betalen’.
De vordering inzake het cassatieadvies wordt wel afgewezen: eventuele afspraken hierover zijn uit e-mailcorrespondentie niet af te leiden, aldus de rechtbank.