Bastiaan Rijpkema, jurist en rechtsfilosoof aan de Universiteit Leiden, is donderdag uitgeroepen tot New Scientist Wetenschapstalent 2017. De prijs werd dit jaar voor de derde keer uitgereikt. Jurylid Melanie Peters (Rathenau Instituut) en scheikundige Ben Feringa, recent Nobelprijswinnaar, maakten de winnaar bekend tijdens het evenement New Scientist Live: Nobelprijs in De Kleine Komedie in Amsterdam.
Bastiaan Rijpkema (1987) onderzoekt in hoeverre een democratie zich mag weren tegen antidemocratische invloeden. Hij richt zich hierbij onder meer op de opkomst van extreemrechts in Duitsland, de constitutionele hervormingen in Turkije en de verkiezing van Donald Trump in de Verenigde Staten. Rijpkema stelt dat een democratie kan leiden tot haar eigen ondergang. Je kunt echter mechanismen in het systeem inbouwen om dit te voorkomen. Dit heeft gevolgen voor democratische vrijheden, de vrijheid van meningsuiting en het kiesrecht.
Democratie van de toekomst
Jurylid en hoofdredacteur van New Scientist Jim Jansen benadrukt de actualiteit van het onderzoek van Rijpkema. ‘Voor het eerst hebben we een winnaar uit de hoek van de sociale wetenschappen. En dat is niet vreemd. De vraag hoe we de democratie van de toekomst willen vormgeven, is een van de belangrijkste van het moment.’
Volgens Jansen laat de verkiezing van dit jaar zien dat een nieuw type wetenschapper aan het opstaan is, met Rijpkema als lichtend voorbeeld. ‘We zien steeds meer eigenzinnige jonge wetenschappers aan het firmament verschijnen die vragen durven te stellen die hiervoor niet aan de orde kwamen. Dat is een mooie ontwikkeling.’
De prijs voor het New Scientist Wetenschapstalent is in het leven geroepen om jonge, wetenschappelijke talenten een platform te bieden en hen te stimuleren in hun onderzoek. Als winnaar ontvangt Rijpkema een geldbedrag van 2.500 euro (beschikbaar gesteld door het Rathenau Instituut en New Scientist) en een trofee. Bovendien krijgt hij de gelegenheid zijn onderzoek via New Scientist verder onder de aandacht te brengen.
Publieks- en juryprijs
De verkiezing van het New Scientist Wetenschapstalent kent een publieks- en jurycomponent. De publieksstemronde en die van de jury tellen beide voor 50 procent mee in de einduitslag. De jury bestond dit jaar uit voorzitters Louise Gunning-Schepers (voorzitter Nationale Wetenschapsagenda) en Rik Torfs (rector KU Leuven), aangevuld met Melanie Peters (directeur Rathenau Instituut) en Jim Jansen (hoofdredacteur New Scientist).