Uit de Paradise Papers blijkt niet dat het betrokken advocatenkantoor Appleby zelf ‘onwettig heeft gehandeld’. Dat stelt het offshore kantoor althans zelf in een furieus statement op de eigen website. De Paradise Papers bestaan onder meer uit 6,8 miljoen gelekte documenten van Appleby, waaronder juridische nota’s en e-mails, die inzicht geven in voor multinationals, banken, politici en wereldsterren opgezette belastingconstructies.
In totaal omvatten de Paradise Papers 13,4 miljoen documenten. Naast het Appleby-lek zijn er tal van overzichten en uittreksels uit de bedrijfsregisters van negentien landen openbaar geworden, evenals 600.000 documenten afkomstig van Asiaciti Trust in Singapore. Alle data is in handen gekomen van de Süddeutsche Zeitung, die de informatie deelde met het International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ), bestaande uit 382 journalisten in 67 landen.
Ruim de helft van documenten is afkomstig van Appleby, waaronder klantbestanden, overeenkomsten, juridische nota’s en correspondentie, alles uit de periode 1950 tot en met 2016. Ook bevatten de Paradise Papers documenten van het in 2016 van Appleby afgesplitste trustkantoor Estera.
Appleby werd in 1898 opgericht in de toenmalige Britse kolonie Bermuda. Sinds 1979 is het bedrijf ook buiten Bermuda actief; tegenwoordig zijn er tien vestigingen, onder meer in belastingparadijzen als de Kaaimaneilanden, de Britse Maagdeneilanden en de Seychellen, maar ook in Shanghai en Hongkong.
Het 470 medewerkers tellende Appleby, waaronder zestig partners, houdt zich onder meer bezig met de constructie en het beheer van offshore entiteiten, in opdracht van cliënten die zo min mogelijk belasting willen betalen. Uit de gelekte data blijkt dat de meeste cliënten van het offshore advocatenkantoor zijn gevestigd in de Verenigde Staten en Groot-Brittannië. Eenzelfde soort activiteiten dus als het juridisch kantoor dat centraal stond in de Panama Papers: Mossack Fonseca.
Uit de vele documenten in de Paradise Papers komt een beeld naar voren van de clientèle van Aplleby, waaronder multinationals (o.a. Apple, Nike, Glencore), banken (Barclays, HSBC, Credit Suisse), accountants (KPMG, Ernst & Young, PwC), politici en bekende filmsterren. Ze deden een beroep deden op de diensten van Appleby of een van zijn dochterondernemingen, ook voor advies op het vlak van bijvoorbeeld arbeidsongevallen of echtscheidingen.
Offshore Magic Circle
Als lid van de onofficiële ‘offshore Magic Circle’ sleepte Appleby jarenlang vele Offshore Law Firm of the Year-awards in de wacht. Het kantoor stond zich daarbij voor op belangrijk liefdadigheidswerk, bijvoorbeeld met het beheer van een miljoenenfonds voor de bestrijding van ebola in West-Afrika of hulp bij het terugkrijgen van geld van de voormalige Nigeriaanse dictator Sani Abacha.
Het kantoor heeft zichzelf zodoende altijd beschouwd als ‘een professionele marktleider’ die wilde bewijzen dat de offshore-industrie weldegelijk zuiver in elkaar kan steken. Uit de brochure: ‘We leveren innovatief, tijdig en ethisch advies’. Ondanks de nodige inspanningen, slaagde Appleby er echter niet altijd in om ‘twijfelachtige cliënten’ buiten de deur te houden, aldus een portret van het kantoor door enkele ICIJ-journalisten, gebaseerd op de gelekte data. Lokale toezichthouders in belastingparadijzen gaven het kantoor meer dan eens forse boetes, nadat cliënten voor wie een constructie was opgezet toch niet geheel compliant bleken te zijn.
In het statement op de eigen website stelt Appleby dat het onomwonden vasthoudt aan de zelf opgelegde hoge normen. ‘De journalisten hebben niet kunnen aantonen dat Appleby iets onwettigs heeft gedaan. Het gaat om een lappendeken van niet-gerelateerde beschuldigingen, samengesteld met een duidelijke politieke agenda tegen de offshore markt. Wij adviseren cliënten over wettelijk legitieme manieren om zaken te doen. Hierbij staan wij geen illegaal gedrag toe. Het klopt dat we niet onfeilbaar zijn, maar wanneer we fouten ontdekken, handelen we snel om ze recht te zetten.’
Verder stelt het kantoor niet het slachtoffer te zijn van een lek door een van de eigen medewerkers, maar van ‘een hack van buitenaf, een serieuze misdaad’. ‘Het is zeer teleurstellend dat de media ervoor kiezen om informatie te publiceren die uit illegale bron is verkregen.’