Zit je nog op de goede weg? En wat is voor jou eigenlijk de goede weg? Dit soort vragen wordt jonge advocaten maar zelden gesteld. En dat is zonde, vinden coach Heleen Esser en advocaat Job van Ballegoijen de Jong (De Brauw), oprichters van het eendaags trainingsprogramma Advocaatje Leef Je Nog.
Al werd er in de afgelopen maanden uiteraard niet veel getraind: enkele geplande data gingen niet door. Terwijl Heleen Esser momenteel wel digitale trainingen verzorgt voor advocaten, staat de eerstvolgende trainingsdag voor Advocaatje Leef Je Nog pas weer in september gepland.
Voor wie is het programma bedoeld?
Van Ballegoijen de Jong: “We richten ons op advocaten die aan het einde van hun stage zitten of net medewerker zijn geworden en die niet meer met plezier naar hun werk gaan. Voor de meeste stagiaires is het medewerkerschap een belangrijke stip aan de horizon, waar ze drie jaar lang keihard naartoe werken. Onderweg is er – of nemen ze – vrijwel geen tijd om stil te staan bij de vraag of ze straks wel écht medewerker willen worden. Na de stage is het medewerkerschap de meest voor de hand liggende vervolgstap, maar niet altijd de stap die het beste bij iemand past. Als ze vervolgens eenmaal medewerker zijn, blijven sommigen ondanks hun twijfels zitten waar ze zitten, omdat ze niet weten wat ze anders moeten.”
Esser: “Dat is niet alleen zonde van je carrière, maar vooral ook van je energie. Als je niet happy bent in je baan, maar niet goed weet wat je dan wél wil, is het interessant om jezelf een aantal fundamentele vragen te stellen. Wie ben ik? Waar sta ik voor? Waar ben ik goed in? En waar krijg ik energie van? Advocaatje Leef je Nog kan helpen om het antwoord op zulke vragen te vinden.”
Hoe ziet de training eruit?
Esser: “In een groep van zo’n tien advocaten gaan we één zaterdag intensief en interactief met elkaar aan de slag. De bedoeling is dat de deelnemers niet alleen van ons, maar ook van elkaar leren. Door middel van oefeningen houden we deelnemers een spiegel voor. Zit je wat je carrière betreft op de goede weg? En wat is voor jou eigenlijk de goede weg? We gaan bijvoorbeeld op zoek naar persoonlijke kernwaarden en belemmerende overtuigingen. Wat vind je echt belangrijk in het leven en waar word je – onbewust – door tegengehouden in het maken van keuzes?”
Van Ballegoijen de Jong: “We zien bijvoorbeeld advocaten die graag de overstap van een groot naar een kleiner kantoor willen maken, maar het gevoel hebben dat dat not done is. Of deelnemers die misschien wel helemaal de advocatuur uit willen, maar het gevoel hebben dat ze dan falen, omdat ze ‘er nou eenmaal voor gestudeerd hebben’. Dat soort belemmerende gedachten maken we zichtbaar en keren we om: hoe reëel zijn die overtuigingen en hoe kom je er vanaf?”
Esser: “Als in de training blijkt dat je ergens anders gelukkiger wordt, bespreken we welke concrete stappen je – morgen al – in die richting kunt nemen. Het helpt dat we in groepen werken; er ontstaan vaak mooie gesprekken en er volgen nuttige tips van andere deelnemers.
We willen met het programma laten zien dat het oké is om te besluiten dat de advocatuur het niet voor je is. Maar, het kan ook heel goed zo zijn dat je erachter komt dat je wel degelijk op de juiste plek zit. Misschien zijn er alleen wat veranderingen nodig om weer met plezier aan het werk te gaan. Dan gaan we kijken wat jij daarin concreet zelf kunt ondernemen, hoe lastig dat soms ook is binnen een hiërarchische cultuur. Misschien kun je bepaalde taken of verantwoordelijkheden waar jij goed in bent en blij van wordt, naar je toe trekken. Of met HR of een partner een gesprek aangaan over iets waar je tegenaan loopt. Het gaat erom dat je zelf weer de regie neemt over je leven.”
Van Ballegoijen de Jong: “Tegenwoordig lijkt het onder jonge advocaten een trend om te roepen dat je het roer ‘hélemaal omgooit’ omdat dat je ‘drie jaar lang niet jezelf bent geweest’. Het is vaak alles of niets. Ja, als jonge advocaat op een groot kantoor heb je te maken met hiërarchie, lange dagen en hoge werkdruk. Maar je krijgt óók veel eigen verantwoordelijkheid, werkt met grote belangen en met ambitieuze mensen. Het is maar net waar je voor jezelf de nadruk op wil leggen. Met de training hopen we deelnemers vooral een bewuste keuze te laten maken.”
Esser: “Vier tot zes weken na de training voeren we met iedere deelnemer nog een telefonisch coachingsgesprek, waarin we bespreken hoe het er nu voor staat. Dat gesprek werkt als een belangrijke stok achter de deur om de gemaakte plannen ook echt uit te voeren.”
Hebben jullie tips voor advocaten die twijfelen of ze op de goede weg zitten?
Esser: “Schrijf eens twee weken lang dagelijks drie dingen op waar je energie van hebt gekregen. Dat kan zowel in je werk als privé zijn. Zo maak je voor jezelf inzichtelijk wat voor jou belangrijk is in het leven. Is daarin wellicht een rode draad te ontdekken? Met dat inzicht kun je nadenken over een eventuele volgende stap. Als je helemaal niets opschrijft dat met je werk te maken heeft, zegt dat natuurlijk al heel veel.”
Van Ballegoijen de Jong: “Realiseer je dat er meestal meer bespreekbaar is dan je zelf denkt. Voor je gevoel zijn partners misschien onbenaderbare ‘superhelden’ die nooit ergens onzeker over zijn. Maar in de praktijk blijkt dat vrijwel elke partner onderweg ook vaak genoeg heeft getwijfeld of dit wel het juiste pad voor hem of haar was. Ook als je bijvoorbeeld aangeeft dat je teveel werk hebt liggen, reageren ze vaak anders dan je denkt. Natuurlijk hoort de hoge werkdruk er bij en zijn sommige dingen lastig te veranderen, zeker in een traditionele cultuur als de advocatuur. Maar vraag jezelf altijd af: wat kan ik wél doen om het voor mezelf fijner te maken?”
Esser: “Goed om te onthouden: je hebt altijd een keuze. Natuurlijk moet je soms ook gewoon ergens doorheen en gaat het je ook juist iets geven als je volhoudt als het tegenzit. Het is ook ontzettend leerzaam om te ervaren dat je niet op de juiste plek zit. Maar waarom zou je ergens blijven waar je uiteindelijk echt niet gelukkig wordt? Alleen jij zelf kunt bepalen hoe je in het leven wil staan. Alleen jij weet wat voor jou de goede weg is.”