Wie zijn de Nederlandse advocaten die ver overzees hun vak uitoefenen? In de reeks Advocaat in den Vreemde praten zij over leven en werken als advocaat in een andere omgeving en de bijkomende (cultuur)verschillen. In slotaflevering 6: Femke Jansen, advocaat bij Lexwell op Sint Maarten. “Om hier te werken moet je niet op je mondje zijn gevallen.”
Door Joris Rietbroek
Na haar afstuderen in 2012 doorliep Femke Jansen haar stageperiode bij Van Diepen Van der Kroef in Utrecht. In maart vorig jaar verhuisde ze naar Sint Maarten, als land met status aparte binnen het Koninkrijk der Nederlanden nog altijd 900 kilometer ten noorden van Aruba en Curaçao gelegen. Als advocaat vond ze onderdak bij Lexwell, met zes juristen een van de grootste advocatenkantoren in het ruim 40.000 inwoners tellende land.
Waarom zette je de stap om naar Sint Maarten te verhuizen?
“Internationale avonturen hebben me altijd al aangetrokken. Zo heb ik gestudeerd in Engeland en liep ik stage op Curaçao. In 2014 was ik op vakantie op Sint Maarten, met mijn partner die daar zijn roots heeft. Vorig jaar zetten we de stap om naar het eiland te verhuizen, nadat ik met succes had gesolliciteerd bij Lexwell waar ruimte was voor een nieuwe, jonge advocaat.”
Wat is Lexwell voor advocatenkantoor?
“Het is een van de grotere kantoren op Sint Maarten, in tegenstelling tot veel andere, grotere kantoren in het Caribisch gebied zonder vestigingen op andere eilanden. We bedienen voornamelijk de zakelijke markt op het gebied van contracten, transacties, procedures, arbeidsrecht… eigenlijk alles waar het plaatselijke bedrijfsleven mee te maken heeft. Het kantoor heeft zowel lokale cliënten als internationale bedrijven die ook hier hun business hebben, inclusief Amerikaanse ondernemingen.”
Hoe ziet je praktijk eruit?
“Die is hier vooral veel breder geworden dan wat ik bij Van Diepen Van der Kroef gewend was. De ene week werk ik aan een advies voor een overname of een herfinanciering, de andere week procedeer ik over een ontslag op staande voet. Of ik word op maandag gebeld voor een kort geding dat nog voor het einde van de week zal plaatsvinden. Dat maakt het werken hier in mijn beleving dynamischer dan in Nederland.”
Wat viel je als eerste op toen je begon als advocaat op Sint Maarten?
“Dat het hier weer heel anders is dan op bijvoorbeeld Curaçao. Sint Maarten is heel internationaal, een echte smeltkroes met Europeanen, Amerikanen, Aziaten en mensen uit het hele Caribisch gebied die zich hier hebben gevestigd. Dat merk je zowel in het dagelijks leven als in je klantenportefeuille. Je wordt op dit eiland kortom niet meteen gezien als ‘een buitenlander’, want het zit hier vol met buitenlanders. Verder is Sint Maarten is een kleine, relaxte samenleving, waar je snel en makkelijk onderdeel van wordt. Privé leef je veel minder met agenda. Je kunt vrijdag nog geen plannen hebben en in het weekend toch van alles doen met vrienden. Dat laat veel ruimte met spontaniteit. Zo hielden we vorig jaar met kantoor een barbecue op het strand. Dat plan was pas een week van te voren bedacht, maar al het personeel van Lexwell kon.”
Hoe verschilt het werk van een advocaat er vergeleken met Nederland?
“Als advocaat heb je hier al snel direct contact met directeuren of bestuurders met wie je een zakelijke relatie opbouwt. De belangen van hun ondernemingen zijn vaak groot, maar toch zijn de bedrijven heel toegankelijk. Verder is alles in een kleine gemeenschap al snel nieuws, dat ook in de krant komt te staan. Er staan vaak hele verslagen over procedures in de krant, met de namen van de betrokken advocaten erbij. We hebben bijvoorbeeld een procedure lopen over een grootschalig bouwproject, waar ik zelf ook dagelijks langs rijd. Dat maakt het werk ook nog eens heel tastbaar. Ik heb trouwens de indruk dat hier relatief meer geprocedeerd wordt dan in Nederland. Ik denk dat het in de cultuur zit: als mensen hier oprecht vinden dat ze gelijk hebben, dan zullen ze die andere partij niet zomaar betalen of een schikking treffen. Dan moet de rechter zich er maar over uitspreken, ook al kan een rechterlijke beslissing onvoordeliger uitpakken. Mensen procederen in zo’n geval ook weer niet uit boosheid; ze lijken vooral principiëler te zijn.”
Zijn er ook nadelen te noemen aan het leven en werken op Sint Maarten?
“Jawel, want Sint Maarten is nog vrij inefficiënt en bureaucratisch ingericht. Zo moet je alles in persoon regelen. Zo kocht ik laatst een auto, en ik was letterlijk een halve dag bezig om die op mijn naam te krijgen, hollend van het ene naar het andere loket. Ook het openen van een nieuwe bankrekening kostte me anderhalf uur, en dat terwijl ik een afspraak had. Online een bankrekening openen is er hier namelijk niet bij, en overdag kan het enkel tussen 08.00 en 16.00 uur.”
Je cliënten zullen ook last hebben van dergelijke bureaucratie?
“Oh ja, het kan ronduit frustrerend zijn voor cliënten die hier bijvoorbeeld een bedrijf willen oprichten. Ze moeten een vergunning hebben, zich inschrijven bij de belastingdienst, een afspraak maken bij de notaris – en daarvan zijn er drie op het eiland… Het is dan belangrijk uit te leggen dat het niet aan hen ligt, dat zulke zaken hier nu eenmaal veel tijd kosten. Zo hebben we hier in het gerechtsgebouw ook nog de wekelijkse fysieke rolzitting. Waar in Nederland de rolzitting digitaal plaatsvindt, ga je hier in toga naar het gerecht om processtukken uit te wisselen, voor het hekje bij de rechter. Dat is wat ouderwetser, je moet soms lang wachten, al heeft dit natuurlijk ook zijn charme. Daar staat tegenover dat het best gebruikelijk is om met een rechter te e-mailen, wat je in Nederland juist weer niet zo snel ziet.”
Je moet kortom wel uit een bepaald soort hout gesneden zijn om zo’n stap naar de Cariben te kunnen zetten?
“Zeker, als is het maar omdat je familie en vrienden achterlaat en je toch helemaal opnieuw moet beginnen met het opbouwen van een sociaal leven. Gelukkig is er veel contact tussen advocaten onderling en ontstaan er gemakkelijk vriendschappen. En de bredere praktijk die ik nu voer in combinatie met het dynamische bedrijfsleven hier, dat ligt me enorm goed. Je moet echter niet op je mondje gevallen zijn en je kunt hier echt geen bureauadvocaat zijn. Nog meer dan in Nederland moet je er vanaf het begin op uit om relaties op te bouwen en te onderhouden. Ik werk hier kortom niet minder hard dan in Utrecht. Of zoals een collega opmerkte toen ik vertelde dat ik dit interview ging doen: ‘Zeg maar dat we hier niet de hele dag in onze hangmat liggen!’”