Uitmuntende studieresultaten en een dito CV vormen geen garantie meer voor een plek als advocaat-stagiaire bij een mooi kantoor naar keuze. Dat blijkt uit een enquête van de Orde van Advocaten onder kantoren en een rondgang van het Advocatenblad onder afgestudeerde rechtenstudenten. Stroomden er in 2007 nog 1.165 stagiaires in, afgelopen jaar begonnen er 720 stagiaires in de advocatuur, zo’n 40% minder.
Intussen is de jaarlijkse uitstroom van advocaten tussen 2008 en 2013 blijven hangen op zo’n 5%, waardoor in feite de vergrijzing is ingezet in de advocatuur. Terwijl de trend van minder stageplekken lijkt door te zetten, zijn hiervan tal van (structurele) oorzaken te noemen, zoals de gevolgen van de economische crisis en de – soms hieruit voortvloeiende – organisatorische veranderingen bij advocatenkantoren van de laatste jaren.
Hoe dan ook: er is door deze hoofdoorzaken minder ruimte voor investeringen, waaronder het aannemen van stagiaires. Een duidelijke oplossing hiervoor is er nog niet, ondanks het huidige aantrekken van de economie.
Nichekantoren te gespecialiseerd
Vooral kleine en middelgrote advocatenkantoren of recent opgerichte nichekantoren met een bepaalde expertise hebben minder ruimte voor stagiaires. Voor die laatste groep kantoren is het met name moeilijker om een stagiaire efficiënt in te zetten, omdat de werkzaamheden simpelweg té gespecialiseerd zijn. In zulke gevallen heeft de cliënt ook liever niet dat een zaak door een stagiaire wordt gedaan, onder het motto ‘we don’t pay for your education.’
Het zijn vooral de middelgrote kantoren die momenteel last hebben van teruglopende aantallen cliënten, waardoor er minder ruimte is voor stagiaires. Voor zelfstandige advocaten of kleine kantoren is het aannemen van een advocaat-stagiaire sowieso te kostbaar, zowel qua opleidingskosten als tijdsinvestering. “Een stagiaire is heel erg duur en je kunt er niet van verwachten dat hij of zij hetgeen doet dat je wel van een vierdejaars advocaat kunt verwachten”, aldus een advocaat van een tweemanskantoor in het Advocatenblad.
Beroepsopleiding kostbaar
Andere actuele oorzaken die het aantal stagiaires terugbrengen; de extra bezuinigingen op de gefinancierde rechtsbijstand, die advocaten met veel toevoegingszaken ervan weerhouden om stagiaires aan te nemen omdat dit te veel organisatie met zich meebrengt. En dan is er nog de vernieuwde advocatenopleiding, die verhoogde kosten en extra tijdsinvesteringen voor kantoren met zich meebrengt, waardoor het voor kantoren te moeilijk kan zijn om een stagiaire aan te nemen.
Alleen bij de grootste advocatenkantoren, die de meeste pijn van de crisis al hebben geleden, zijn de aantallen advocaat-stagiaires in de afgelopen jaren amper afgenomen. Zo laten Van Doorne, De Brauw Blackstone Westbroek en Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn aan het Advocatenblad weten dat het aantal stagiaires bij hen niet of nauwelijks echt gedaald is. “Natuurlijk staan we niet te juichen over de hogere kosten van de beroepsopleiding,” zegt het hoofd recruitment van Pels Rijcken Robin Funnekotter. “Daar staat tegenover dat de kwaliteit van de opleiding omhoog is gegaan.”
De Orde van Advocaten en de Stichting Jonge Balie Nederland vrezen door de daling van het aantal stagiaires een afname of stagnatie van de groei van de balie en een toenemende werkdruk onder jonge advocaten. SJBN-voorzitster Annemarie Roukema: “De vraag naar werk dat door stagiaires tegen een lager tarief kan worden gedaan, neemt toe. Tegelijkertijd zijn er minder jonge advocaten. Resultaat: hogere werkdruk onder de resterende stagiaires.”