Op de website van haar kantoor Vrisekoop Majoor Advocaten komt haar naam niet meer voor onder de link ‘advocaten’. Hoe zit dat? Heeft Adrienne Vrisekoop haar praktijk neergelegd? “Ze is op wereldreis geweest”, meldt secretaresse Willeke. “Maar binnenkort pakt ze haar praktijk weer op.” Ze staat in elk geval nog wel op het tableau. Of dat goed nieuws is voor de advocatuur in ’s lands hoofdstad en in ons land is de vraag.
Door Micha Kat
Want Vrisekoop, naast advocate (onder andere) ook ex-senator (D66; 1991-1999), (ex)commissaris bij vele bedrijven en kroonlid van het College van Toezicht op de Kansspelen, raakt bij herhaling in opspraak. Het zijn geen geringe zaken die haar achtervolgen.
De feiten
Eerst maar even de naakte feiten. In 2002 ging het beursgenoteerde IT-bedrijf Landis waar zij een van de twee commissarissen was met donderend geraas ten onder. Reeds direct walmde de geur van fraude uit het faillissement op, vooral ook wegens de reputatie van CEO Paul Kuiken. En ja hoor: volgens het OM had de complete top van de onderneming gefraudeerd door het antedateren van hun personeelsopties. Op 30 oktober 2004 werden de bestuurders en de commissarissen van Landis veroordeeld, Vrisekoop tot een taakstraf van 120 uur. Haar advocaat, Joost Italianer van NautaDutilh, ging in hoger beroep, maar legde de verdediging neer. Vrisekoop werd door het Hof vrijgesproken. Opmerkelijk was dat de Amsterdamse deken Hans van Veggel geen maatregelen tegen Vrisekoop nam na haar veroordeling. Ze mocht gewoon praktijk bijven voeren ‘in afwachting van het hoger beroep’, zoals van Veggel destijds aangaf. Intussen circuleerden er steeds meer sterke verhalen over de enorme fraude bij Landis waarbij 600 miljoen euro in rook opging. De curatoren werkten dag en nacht om orde te scheppen in de chaos. Zij benoemden zelfs een commissie van deskundigen om feiten boven tafel te krijgen die de basis zouden kunnen vormen voor claims. En die feiten kwamen er: Vrisekoop maakte zo’n zooitje van haar toezichthoudende functie dat zij thans mede-aansprakelijk wordt gesteld voor het faillissement. Zo greep zij niet in toen haar collega-commissaris Cees de la Haye een onderneming waarin hijzelf een aanzienlijk belang had voor 9 miljoen euro bij Landis wegzette, terwijl dit bedrijf zowat failliet was. Ook liet zij toe dat Landis bedrijf na bedrijf overnam zonder onderzoek te doen. Zij werkte er zelfs aan mee dat – als er dan wel af en toe onderzoek werd gedaan – negatieve feiten onder het tapijt werden gemoffeld zodat de overname toch door kon gaan. Houthoff Buruma-partner Hans Londonck Sluijck staat Vrisekoop in deze heikele tijden bij. Hij geeft geen commentaar.
Portret
Wie is Adrienne Vrisekoop? Bekend is dat ze in de advocatuur belandde als secretaresse bij Stibbe, (Blaisse & De Jong). Daar wist ze ieders respect te verdienen door – als alleenstaande moeder – in 1979 een rechtenstudie af te ronden. Om op de universiteit terecht te kunnen moest ze zelfs een zogeheten ‘colloquium doctum’ ondergaan. Haar verleden bij Stibbe is delicaat. Zeker in het licht van de ‘zijden handschoenen’ waarmee zij na haar strafrechterlijke veroordeling is aangepakt door deken Hans van Veggel ((oudgediend) partner bij Stibbe). Temeer daar zij ook privé-relaties aanknoopte met partners. Als meester in de rechten ging ze praktijk voeren in Haarlem (1979-1981). Vanaf 1981 werd ze mede-oprichter en naamgever van het kantoor Vrisekoop, Majoor, Van Spaendonck, Brainich en Jankovich te Amsterdam. Het was de voorloper van het huidige kantoor Vrisekoop Majoor dat is gevestigd in een statig pand aan de Sophialaan vlak bij het Vondelpark. Een Amsterdamse advocaat zegt dat het kantoor ‘altijd een slechte naam heeft gehad’ en dat er ‘non-discripte figuren werkten’. Over de aard van de praktijk weet hij weinig te vertellen. Opvallend is thans het grote aantal rechtsgebieden dat wordt aangeboden (16) met slechts zes advocaten.
Indrukwekkende CV
De website Kleintje Muurkrant onthulde op 10 juni 2004 dat de bekende en recent – onder mysterieuze omstandigheden overleden – advocaat van Willem Endstra Bram Zeegers op hetzelfde adres aan de Sofialaan (no. 43) ingeschreven heeft gestaan. Met de carrière van Vrisekoop ging het intussen crescendo met als kroon een zetel in de Eerste Kamer, het meest respectabele orgaan van ons land. Haar lijst van huidige en vorige nevenfuncties is indrukwekkend: voorzitter bezwaarschriftencommissie Amsterdams Fonds voor de Kunst, lid bestuur Stichting Preferente Aandelen Nyloplast, lid bestuur Duchenne Parents Project, lid van de Raad van Commissarissen van Rematch B.V., secretaris bestuur Concertgebouw/Stadsschouwburg Haarlem, lid Soroptimisten International met tal van fucties in gerelateerde commissies, het gaat maar door. Maar de kroon op al dat moois en eerbiedwaardigs was toch wel (1998; ze was toen 52) een commissariaat bij een beursgenoteerd bedrijf. Het werd Landis, een ‘super-ambitieuze groeidiamant’ met op het hoogtepunt 3.200 medewerkers in meer dan 10 landen en een omzet (2000) van 667 miljoen euro.
Duistere relaties
Hoe is Vrisekoop bij Landis terecht gekomen? Wie heeft haar daar op de troon gehesen? Hierop is (nog) geen duidelijk antwoord te geven. Het lijkt er wel op dat Vrisekoop in die jaren meer en meer verkeerde in ‘bepaalde kringen’. Zo mocht de genoemde website Kleintje Muurkrant – die herhaaldelijk voor de rechter is gesleept – dit ongestraft schrijven over Vrisekoop (10 juni 2004): “Maar het is wel heel bijzonder dat een advocaat als Zeegers, die jarenlang tot de entourage van Willem Endstra heeft behoord en als alles goed gaat binnenkort voor de rechter moet verschijnen om te delibereren over zijn aandeel in de witwasaffaire rond Campo Allegre, blijkbaar al heel lang nauwe betrekkingen onderhoudt met een tot nu toe onbesproken advocatenkantoor. En dat op haar beurt ex-senator Vrisekoop weer dikke mik is met de vastgoedondernemer Rolf Friedlander die ook al tot de zakenvrienden van Endstra behoorde.”
Burenruzie
Strafrechterlijke vervolging, civielrechterlijke aansprakelijkheid: er zullen weinig advocaten in ons land zijn die op deze twee borden hebben moeten schaken. Maar hiermee is de koek voor Vrisekoop nog niet op. Ook de tuchtrechter heeft zich over haar moeten buigen in een zaak die is beschreven door Vrij Nederland in een stuk van 3 juni 2006. Vrisekoop bewoont een chique appartement in Residence ParcHove in Hilversum. De bewoners raakten in conflict met de buurman over uitritten en het kappen van bomen. Deze buurman (aldus VN) ‘werd bestookt met juridisch proza dat afkomstig was van mr. Adrienne Vrisekoop, advocaat en procureur te Amsterdam. Ze schreef over ‘cliënten’ die ‘eisten dat buurman het hek van zijn uitrit zou vervangen door een niet-bewegend deel’. Het duurde een paar maanden voodat Alings (de buurman, MK) in de gaten kreeg dat de advocate onder een iets andere naam in de stukken werd opgevoerd als Adriana Vrisekoop-Sterk, een van de bewoners van Residence ParcHove. Ze was dus in een dubbele hoedanigheid bij deze zaak betrokken, maar was vergeten om dat er voor de duidelijkheid even bij te vertellen.’ Het is onbekend (anonimisering van het tuchtrecht) of de klacht tegen Vrisekoop gegrond is verklaard. Wel stapte zij naar aanleiding van deze publikatie direct naar de Raad voor de Journalistiek die haar klacht tegen VN in elk geval niet-gegrond verklaarde.
De nieuwe Amsterdamse deken Germ Kemper ziet vooralsnog geen aanleiding stappen te zetten tegen Vrisekoop. Wel laat hij de mogelijkheid open om de curatoren van Landis om nadere informatie te vragen.