Na zeventien jaar in verschillende functies als jurist te hebben gewerkt bij Unilever, zette Simone Pelkmans begin 2017 een volgende stap binnen het bedrijf. Ze volgde Klaas Evelein op als General Counsel Benelux en leidt sindsdien een acht mensen tellend juridisch team. “Het inhoudelijk uitdagendste werk doen we het liefst zoveel mogelijk zelf.”
Door Joris Rietbroek
De Unilever-merken en -producten zijn overal, op elke straathoek en in ieders koelkast. Dat besef dringt nog eens door bij een bezoek aan het Unilever-hoofdkantoor aan het Weena in Rotterdam. In alle hoeken en gaten duiken de bekende merknamen op, van wereldwijd verkochte brands als Knorr, Dove en Lipton tot een oer-Nederlands merk als Unox. De verkoop van die nauwelijks te bevatten hoeveelheid producten leverde Unilever vorig jaar een omzet van 53,7 miljard euro op. De winst kwam uit op 6,5 miljard euro.
Op de felrood gekleurde etage waar de ‘ijsafdeling’ huist – o.a. Ola –, praat General Counsel Benelux Simone Pelkmans Advocatie bij over de uitdagingen waar zij en haar team binnen zo’n complexe, voortdurend veranderende onderneming voor staan. Over zichzelf: Pelkmans begon in 1999 als merkenjurist bij Unilever, na ruim vier jaar als advocaat bij NautaDutilh te hebben gewerkt. Later maakte ze deel uit van het Global IP-team. Verder specialiseerde ze zich onder meer in regelgeving rondom claims in de periode dat Europese regels voor de labeling van en communicatie over voedingsproducten strenger werden, bijvoorbeeld op het vlak van toegestane gezondheidsclaims en de te vermelden voedingswaarden.
In 2013 werd Pelkmans als Global and European Counsel verantwoordelijk voor ‘de margarine & mayonaise-business’, formeel Spreads & Dressings geheten. Niet lang daarna werden de margarine-activiteiten (o.a. Becel, Blue Band) ondergebracht in een eigen entiteit, die afgelopen jaar voor 6,8 miljard euro werd verkocht aan investeringsmaatschappij KKR. Het was een van de grote dossiers waar Pelkmans en team afgelopen jaar druk mee waren. Een ander groot recent project: de verkoop van de Unox-fabriek in Oss begin 2018, waar Pelkmans zelf nauw bij betrokken was.
Niet ieders vraagbaak
Sinds begin 2017 is Pelkmans General Counsel van het ‘lokale’ Unilever-bedrijf: Unilever Benelux. Haar team bestaat uit acht mensen, onder wie vier senior juristen. Een van hen is gestationeerd in België en is hoofdverantwoordelijk voor alles wat daar gaande is, vooral op het gebied van mededingingsrecht, marketing en privacy. In Nederland werken drie senior juristen met ieder een eigen focus, waaronder mededingingsrecht, intellectueel eigendomsrecht, sales contracten en grote projecten.
Juristen bij Unilever moeten in ieder geval een grondige basiskennis hebben van het mededingingsrecht. Daarnaast moeten ze zich kunnen specialiseren op een of twee andere gebieden, schetst Pelkmans. “We zijn wel een relatief klein team. Daarom is het zaak dat de business veel standaard vraagstukken zelf kan oplossen, zodat de meer specialistische vragen en inhoudelijk uitdagende projecten voor ons overblijven. Dat geeft ons de mogelijkheid om mee te denken met nieuwe initiatieven. We kunnen niet overal bij zijn of ieders vraagbaak zijn, maar uiteraard zijn we altijd bereid om even te sparren of een concrete vraag te beantwoorden.”
De diverse businessteams zijn door legal voorzien van templates en do’s & don’ts, met uiteraard uitleg waarom iets niet kan, want een ‘nee’ roept automatisch de vraag ‘waarom niet?’ op. Zo blijft er tenminste genoeg tijd over voor het uitdagender en ‘nieuwe’ juridische werk. Ofwel: het verkennen van onontgonnen terrein binnen nieuwe wet- en regelgeving, zoals de regels voor labeling enkele jaren terug en recent de GDPR. “Of neem relatief nieuwe samenwerkingen met bezorgdiensten als Deliveroo en Picnic,” zegt Pelkmans. “Die leverden veel vragen op van de afdelingen Digital en E-Commerce. Wat zijn de juridische gevolgen? Hoe moeten de contracten eruit zien? Welke data delen we in zo’n samenwerking, en mag dit zomaar?”
Ruim 300 juristen wereldwijd
Het Benelux-team is natuurlijk maar een klein onderdeel van Legal wereldwijd: in totaal werken er ruim driehonderd juristen bij Unilever, grotendeels in alle afzonderlijke landen. Ieder continent heeft weer een eigen General Counsel; Pelkmans valt formeel onder de General Counsel Europe. “Maar ik maak deel uit van de directie van Unilever Benelux, dus werk ik nauw samen met de General Manager hier,” verduidelijkt Pelkmans. Naast de geografische teams zijn er juristenteams voor de diverse productcategorieën, die zijn verspreid over de huidige hoofdkantoren in Rotterdam en Londen (de aandeelhouders moeten de geplande vestiging van een hoofdkantoor in Rotterdam nog goedkeuren, red.). Ook zijn er teams met een specifieke focus, zoals het global M&A-team en het Brand IP-team.
Het global M&A-team houdt bijvoorbeeld de regie bij de verkoop van complete bedrijfsonderdelen, zoals de margarinetak dit jaar. “Dit Londense team bevat naast juristen ook andere disciplines,” vertelt Pelkmans. “Zij dragen bij grote deals ook op met welke advocatenkantoren we samenwerken. Bij kleinere, lokale deals hebben wij daar meer vrijheid in en kunnen we veel werk zelf doen, al doen we altijd wel een beroep op de expertise van advocaten. M&A-transacties vormen voor onze juristen de krenten in de pap. Dit geldt ook voor de lokale integratie van merken die door Unilever gekocht zijn. Al hebben we de afgelopen jaren meer te maken gehad met de verkoop van bedrijfsonderdelen of merken.”
Nieuwe panel review
Unilever stelde in 2014 voor het eerst een vast panel van advocatenkantoren samen. Onlangs heeft er een nieuwe panel review plaatsgevonden, waarvan de uitkomsten nog niet bekend zijn. “Toen ik hier negentien jaar geleden kwam werken, werkten we nog met een of twee grote kantoren,” herinnert Pelkmans zich. “Dat lieten we los, die grootste kantoren hadden niet altijd behoefte aan het standaardwerk dat we uitbesteedden. Zo ontstond er op een vrij natuurlijke manier een onderscheid tussen het dagelijkse en het high end werk waar we verschillende kantoren voor inhuurden. De eerste panel review pakte voor sommige lokale legal teams overigens minder prettig uit. Zij moesten afscheid nemen van advocaten met wie ze al jaren samenwerkten.”
In Nederland werkt Unilever van oudsher veel samen met De Brauw Blackstone Westbroek. Internationaal is Baker McKenzie een van de kantoren in het global panel. Verder werkt het team van Pelkmans ook geregeld samen met gespecialiseerde Rotterdamse kantoren als Leijnse Artz (food law) en Ploum. “Het is prettig ook gespecialiseerde advocatenkantoren om de hoek te hebben. Bovendien zijn de tarieven aan de Zuidas natuurlijk substantieel hoger, zodat het niet gerechtvaardigd is om iedere vraag daar neer te leggen.”
Pelkmans ervaart het als prettig om met een aantal vaste kantoren te werken. “Zij willen zoveel mogelijk voor ons doen en investeren in hun relatie met ons, bijvoorbeeld in de vorm van kennisdeling. Daar zijn kantoren de afgelopen jaren nog ruimhartiger in geworden. Voor kantoren is het interesse tonen in je cliënt steeds belangrijker. Ze nemen meer het initiatief om eens koffie te drinken en te bespreken wat er speelt in de markt, zonder dat het meteen een rekening oplevert. Dat siert een kantoor. Ik lees nog geregeld dat advocaten te theoretisch zouden zijn en zich onvoldoende verplaatsen in de cliënt, maar dat is niet mijn ervaring.”
Een goede advocaat-cliëntrelatie betekent wat Pelkmans betreft ook dat een kantoor goed kijkt wie in een specifiek geval de beste man of vrouw is voor een casus. “Een kantoor hoeft er echt niet meteen een partner op te zetten ‘omdat het Unilever is’. Het kan net zo nuttig zijn voor onze juristen om eens te sparren met jongere advocaat-medewerkers. Het gaat erom wat op dat moment logisch is.”
Voor de toekomst ziet zij verdere versterking van de relaties met kantoren. Wij willen graag zelf onze tools ontwikkelen, ook voor legal. Waarom zouden we hierover, of over nieuwe technologieën als blockchain en smart contracts niet kunnen leren van de advocatenkantoren waarmee we werken? Dat zouden we graag willen.”