Kennedy Van der Laan vliegt zijn legal tech-advisering anders aan. De voornaamste reden hiervoor is een legal tech-markt die nog ‘te onvolwassen is’, zegt CEO Joost Linnemann. Het kantoor gaat focussen op meer innovatie binnen zijn juridische diensten. Innovatiedirecteur Jeroen Zweers vertrekt.
Eind 2017 lanceerde Kennedy Van der Laan de nieuwe entiteit |Sync, een ambitieuze consultancytak naast de advocatenpraktijk, geheel gericht op advisering aan cliënten over innovatie en legal tech-toepassingen. Onder druk van de Amsterdamse Orde van Advocaten koos het kantoor er begin dit jaar voor deze aparte entiteit weer te staken. Volgens de advocatenwet mocht het advocatenkantoor geen legal tech-advisering geven middels een separate bv, maar alleen als onderdeel van de advocatuurlijke dienstverlening.
“Hiermee werd onze business case slechter,” blikt Linnemann terug. “We hadden cliënten die zich specifiek voor onze legal tech-diensten hadden gemeld, maar verder blij waren met hun eigen advocaat. Deze partijen konden we hierdoor opeens niet meer bedienen.”
Advisering aan bestaande cliënten over de toepassing en implementatie van legal tech-tools blijft doorgaan, maar er worden op dit vlak geen nieuwe cliënten meer geworven. Het kantoor zet harder in op het technologisch innoveren van de eigen diensten. “Denk aan een het aanbieden van een database in plaats van een memo, of software om contracten met behulp van beslisbomen op te stellen,” zegt Linnemann. “Verder hebben we nog een stap te zetten in de verbetering van onze eigen processen en diensten met behulp van legal tech. En onze eigen advocaten moeten nog betere tech-ambassadeurs worden.”
Meer nog dan die beperkende advocatenregel zit hier een observatie achter over de stand van legal tech aan het eind van dit decennium, zegt Linnemann. “De Nederlandse legal tech-markt is nog onvoldoende rijp en te onvolwassen om de vorm van geïntegreerde dienstverlening die we voor ogen hebben, succesvol te laten zijn.”
‘Kijken, kijken, niet kopen’
Er valt met andere woorden nog weinig mee te winnen. En dat terwijl Nederland toch echt geldt als een van de voorlopers in continentaal Europa, zegt Jeroen Zweers. “Als markt blijft legal tech volop in ontwikkeling, maar het zit nu nog erg tussen nice to have en need to have in. Verder gaat het nog te veel over blockchain en artificial intelligence en te weinig over de hamvraag: hoe maak je als advocatenkantoor of bedrijf je werkprocessen slimmer met behulp van technologie?”
Daarbij ontbreekt het veel juridische afdelingen van bedrijven aan voldoende eigen IT-budget voor dergelijke legal tech-diensten, aldus Linnemann. “We hebben cliënten die voorop lopen, maar verder is het veel ‘kijken, kijken, niet kopen’. Er zijn nog maar weinig sterke return on investment cases beschikbaar, wat onderstreept dat de markt nog niet volwassen is. Daarnaast merken we dat besluitvorming over zulke investeringen veel tijd in beslag neemt. Zeker bij grote bedrijven; daar liggen aan de ene kant de grootste kansen, maar het is ingewikkeld. Bij de implementatie van tools raak je immers direct aan IT-systemen, compliance en cybersecurity.”
Allemaal redenen waarom Kennedy Van der Laan er nu voor om ‘de energie in eigen huis te steken’, in de woorden van Linnemann. “Het is zaak dat we een volledig geloofwaardige speler zijn als de markt eenmaal wel volwassen is geworden. De komende tijd richten we ons daarom op het projectmatig introduceren van nieuwe innovaties in onze advocatenteams.”
Evangelisten
Dat klinkt alsof Kennedy Van der Laan de laatste jaren naar buiten toe volop het legal tech-evangelie predikte, terwijl er in eigen huis nog het nodige te winnen is. Linnemann: “Het probleem hierbij blijft dat onze advocaten ook zelf de evangelisten zouden moeten zijn, maar dan stuit je onvermijdelijk op een mismatch in hun belevingswereld. Door de werkomgeving van onze advocaten nog verder met technologie te verrijken, worden zij zelf betere ambassadeurs van legal tech.”
Dat is echter niet iets waar alleen Kennedy Van der Laan tegenaan loopt, vindt Zweers. “Het is een breder issue, dat veel heeft te maken met de klassieke manier waarop juristen worden opgeleid,” zegt Zweers. “Dat is een probleem dat we moeten onderkennen en aanpakken.”
Daar gaat Zweers zich echter niet meer actief mee bezighouden bij Kennedy Van der Laan: hij verlaat het kantoor per 1 januari en begint als zelfstandig adviseur. In die rol zal hij nu en dan op projectbasis met het kantoor blijven samenwerken, zegt hij. Zweers is immers zelf wel zo’n legal tech-evangelist, en de blik meer naar binnen richten past niet bij hem. “Er is hier nog veel werk te verrichten, maar Kennedy Van der Laan adviseert nu alleen eigen cliënten. Ik bemoei me al jaren met het rijp maken van de markt voor legal tech-producten en wil hierin zowel advocatenkantoren als legal service providers en andere partijen kunnen adviseren.”
Ondanks deze pas op de plaats aan het eind van het decennium heeft Kennedy Van der Laan in de afgelopen jaren veel lef getoond, vindt Zweers. “We hebben innovatie meer op de kaart gezet en er meer context aan weten te geven.”