Wat voormalig advocaat – thans recruiter – Scipio van der Stoel zich vooral herinnert van zijn reis door India als bestuurder van kinderrechtenorganisatie KidsRights: de hemeltergende omstandigheden waarin straatkinderen leven in dat land. Maar ook de lach op de gezichten van bevrijde kindslaven die nu leven in veilige opvanghuizen.
Door Lucien Wopereis
Lokale organisaties waarmee KidsRights samenwerkt, waaronder Bachpan Bachao Andolan (Red de jeugd), hebben inmiddels 80.000 kindslaven bevrijd. “Een enorme prestatie, en ook een druppel op een gloeiende plaat, helaas. Maar elk gered kind is er één.”
Van der Stoel is sinds 2006 secretaris van KidsRights, een relatief jonge organisatie opgezet door Kinderombudsman Marc Dullaert. KidsRights komt op voor de rechten van kinderen, wereldwijd. Eén van de speerpunten is India, een land met maar liefst 12 miljoen kindslaven. KidsRights heeft twee projecten lopen in India, en in dat kader was het bezoek van het bestuur aangewezen.
Ze bezochten opvanghuizen in verschillende delen van het land. Daar zitten de soms zwaar getraumatiseerde kinderen na hun bevrijding uit de steengroeves, naaiateliers of fabrieken. Of uit de prostitutie. “De kinderen worden in de opvanghuizen psychologisch en educatief ondersteund, voordat ze – indien mogelijk – repatriëren naar hun familie. Eén van de belangrijkste zaken is het verkrijgen van identiteitspapieren. Zonder papieren ben je in India als kind handelswaar.”
Reizen in India was geen sinecure. Het zijn de bekende taferelen: zonder licht rijdende auto’s en vrachtwagens, beesten op de weg, bloedstollende inhaalmanoeuvres. “Het was soms levensgevaarlijk. Ik ben niet bang aangelegd, maar het grensde aan gekkenwerk. De ontvangst in de kindertehuizen was echter onvergetelijk. Er werd gezongen en gedanst. De blijdschap van de kinderen… het is echt prachtig om in hun ogen te kijken. KidsRights ziet kinderen als de ‘changemakers’. Hun veerkracht en onbevangenheid is het vertrekpunt,” vertelt Van der Stoel.
Het is om die reden dat KidsRights ook jaarlijks de Internationale Kindervredesprijs uitreikt aan kinderen die zich op bijzondere wijze hebben ingezet voor de kinderrechten in hun land. Vorig jaar werd de prijs uitgereikt aan Malala Yousafzai, die zich in Pakistan sterk maakt voor het recht van meisjes op onderwijs. Een Talibanstrijder schoot daarom een kogel door haar hoofd. Ze werd uiteindelijk gered na een langdurige behandeling, onder meer in Engeland. Vorige week kreeg Malala de Nobelprijs voor de Vrede, samen met kinderrechtenactivist Kailash Satyarthi.
Fascinerende cultuur
India heeft Van der Stoel gegrepen, en hij wil graag nog een keer terug. In alle rust, al zou hij ook zeker zijn vrienden van de zusterorganisaties en de tehuizen bezoeken. “Je ziet in India de gekste dingen. Een aap achterop een bromfiets, olifanten op de weg. Het is allemaal zo anders als hier. Het is een fascinerende cultuur, met over het algemeen hele aardige, lieve mensen.”
De reis naar India was niet de eerste die Van der Stoel maakte voor KidsRights. In 2007 bezocht hij Zuid-Afrika. In dat land is vooral de problematiek van de aidswezen schrijnend, zeker ook ten tijde van zijn bezoek. “Aidsremmers waren nog niet zo breed beschikbaar als nu. De problematiek is nu nog steeds enorm, maar gelukkig wel wat minder groot.”
Ook in Zuid-Afrika stoorde hij zich aan de massaliteit van de armoede en het enorme verschil tussen arm en rijk. “Zuid-Afrika is een relatief welvarend land, maar er is zoveel armoede en uitbuiting. Het is onbegrijpelijk dat de bovenklasse dat toestaat.”
Van der Stoel hecht er aan te melden dat de leden van het bestuur van KidsRights de reizen op eigen kosten. Niks geen snoepreisjes op kosten van de donateur, voor zover je de reis naar India überhaupt als snoepreis zou kunnen kwalificeren. “Ik heb sowieso nog nooit een cent gedeclareerd. Voor dit werk krijg je echter heel veel terug, in immateriële zin.”
Scipio van der Stoel, zoon van diplomaat Max van der Stoel, begon zijn carrière als advocaat en werd later bestuurder bij AKD. In totaal zat hij tien jaar in managementfuncties bij het kantoor, en na afloop van die termijn wilde hij niet terug naar de praktijk. “Ik was mijn affiniteit met de inhoud kwijtgeraakt,” aldus Van der Stoel. Samen met zijn goede vriend Zumpolle startte hij Zumpolle Van der Stoel, een juridisch wervings- en selectiebureau in Amsterdam.