William Schonewille ging twee keer naar China. De laatste keer trok hij langs de Tibetaanse grens naar Shangri-La. Maar hoe indrukwekkend het allemaal ook was, de tweede reis kon de eerste niet overtreffen. Sinds die reis is zijn leven nooit meer hetzelfde geweest.
Door Patricia Jacob
De Schonewilles grossieren in verre reizen. Iran en Noord-Korea staan op de planning voor 2017. Over twee maanden gaan William, zijn vrouw Larissa en hun kinderen Quirine (10), Philip (8), Kaj (6) en Carmen (4) naar de zuidelijke staten van Amerika. De advocaat licht toe: “We stoppen bij de voormalige plantages langs de Mississippi en slapen één nacht in een slavenhut. Muzieksteden New Orleans en Memphis liggen ook op onze route. Ik houd ervan om nieuwe indrukken op te doen en vind het belangrijk dat onze kinderen veel van de wereld zien. Ze moeten weten dat niet iedereen leeft zoals zij.”
Vijf jaar geleden maakte het echtpaar met hun twee kinderen en opa een reis die hun leven voorgoed veranderde. Ze gingen naar China om hun adoptiekind op te halen: Kaj, toen anderhalf.
Streven naar perfectie
De adoptiewens van het juristenstel gaat ver terug. Ze droomden al voor hun huwelijk van een gezin met biologische én adoptiekinderen. “We wilden een kind elders uit de wereld een kans geven die het daar niet zou hebben.” Acht jaar na hun aanvraag hoorden ze dat ze Kaj kregen, een jongetje met een ernstige schisis, een aangeboren afwijking in het gezicht. “In China hebben kinderen met een special need minder kans op een goed leven. In Nederland heeft Kaj betere vooruitzichten.”
Schonewille haalt een krantenknipsel tevoorschijn. “Kijk, dit artikel stond op de voorpagina van een Engelstalig Chinees krantje op de dag dat we hem ophaalden. Het gaat over meisjes die cosmetische chirurgie laten doen voordat ze gaan studeren. Andere ogen, een andere uitstraling. Waarom? Om hun carrièrekansen te vergroten! Zij streven naar perfectie en werken oneffenheden weg. Van de eerste China-reis is het straatbeeld me erg bijgebleven. Nergens zie je ouderen met rollators of gehandicapten.”
Weeshuis
Tijdens die reis zaten de Schonewilles eerst enkele dagen in Peking. Daarna vlogen ze naar Taiyuan, de hoofdstad van de provincie Shanxi waar Kaj is geboren. Vervolgens namen ze de bus naar Yuncheng, zijn geboorteplaats. Via Peking, waar nog een aantal formaliteiten moesten worden afgehandeld, vlogen ze terug naar huis.
Kaj komt uit Noord-China, uit een gebied waar toeristen schaars zijn. De blonde Quirine en Philip waren er wandelende attracties. Locals bleven hen fotograferen. Op dag twee van hun verblijf in Taiyuan konden de Schonewilles Kaj ophalen bij het adoptiebureau. Op de foto’s die ze hadden gezien, had hij nog een opening in zijn kaak, maar inmiddels was hij geopereerd. Hij was kaal op de pluk haar op zijn voorhoofd na. Die toef staat in de Chinese cultuur voor geluk. “Het was best gek om elkaar voor het eerst live te zien, maar ik was al zo aan het idee gewend dat ik al snel in het scenario zat van: oké, je hoort bij mij. Vervolgens probeer je een band op te bouwen. Dat kost tijd.”
Kajs geboorteplaats heeft 800.000 inwoners. Ze struinden er door winkelstraten en parken, aten ‘spectaculair lekkere vis’ en een gerecht met – zo bleek later – varkensoortjes. “We konden niets lezen of verstaan. Meestal bestelden we op goed geluk. Bij de oortjes ging het mis.”
Ze bezochten het enorme weeshuis waar Kaj als baby te vondeling was gelegd, maar mochten alleen de benedenverdieping bekijken. “Heel klinisch allemaal. Er lagen elf kindjes – de betere gevallen schatten wij in. Kaj is hier niet lang geweest. Hij werd al snel in een pleeggezin geplaatst. Gelukkig, anders was het risico op onthechting groter geweest.”
Verboden Stad 
Voordat ze terug naar huis vlogen, gingen ze nog vanuit Peking naar een deel van de Chinese Muur. Schonewille was onder de indruk van de lengte van de muur en de bouwstijl. Een andere must volgens hem: de Verboden Stad in Peking. Vanuit dit complex met bijna duizend gebouwen bestuurden de Ming- en Qingkeizers ooit hun rijk. “De keizer woonde in het hart van de stad, daaromheen zaten ontelbare wijken. Je kreeg een goed beeld van zijn volkomen geïsoleerde leven. Hij leefde in een bubble.”
Volgens Schonewille is het echte China in Peking ver te zoeken. “In het kader van de Olympische Spelen van 2008 zijn veel oude wijken ‘weggebulldozerd’. Om het centrum zitten acht ringen van snelwegen. De tien miljoen fietsen die er ooit waren, zijn vervangen door zes miljoen auto’s. Tussen de wolkenkrabbers door wisten we enkele oude buurten te traceren. De mensen wonen er naast elkaar in platte huisjes. Ze zijn veel op straat en kennen elkaar. In torenflats leven mensen anders: individualistischer.”
Shangri-La
Kaj is inmiddels helemaal aan Nederland gewend. Na de zomervakantie gaat hij naar groep 3. Hij is gezond en happy. De dromerige Playmobil-fan doet het goed op school en heeft leuke vriendjes en vriendinnetjes. Vooral meisjes hebben een zwak voor zijn zachtaardige en behulpzame karakter. Om Kaj wat mee te geven van zijn cultuur zijn de Schonewilles drie jaar na hun eerste reis opnieuw in China geweest, ditmaal in Zuid-China. “Het zuiden is heuvelachtiger en groener dan het noorden. De mensen zien er ook anders uit. Bij aankomst zei hij: “Dit is mijn China niet. Ik zie geen bulldozers.” Hij associeerde zijn geboortestreek met bulldozers, maar die heb ik daar helemaal niet gezien.”
Ze vlogen naar Lijiang in de provincie Yunnan en trokken vervolgens langs de Tibetaanse grens. Het hoogtepunt van de trip was hun bezoek aan het sprookjesachtige bergdorpje Zhongdian, beter bekend als Shangri-La. Toen Schonewille vorig jaar las dat een groot deel van het oude centrum in vlammen was opgegaan, schrok hij. “Die prachtige houten huizen en hotels! We zaten er in een traditioneel hotel. Niemand sprak er Engels. Er kwamen alleen Chinezen. We sliepen er op planken met flinterdunne matrasjes. Om zachter te liggen, hadden we stoelkussentjes onder onze ruggen gelegd. Ook dit houten hotel is compleet weg. Zonde. Het was zo’n plek waar ik in het stramien kwam van het echte lokale leven. Dát is wat ik wil als ik reis.”
William Schonewille is partner bij BarentsKrans in Den Haag. Hij is specialist in financiële geschillen en collectieve acties en treedt op namens investeerders, financiële instellingen en consumenten.
Auteur Patricia Jacob begon in 1996 als advocaat bij Andersen Legal. Ze stapte in 2000 over naar Vroom & Dreesman, waar ze aan de slag ging als legal counsel. Daarna stapte ze over naar de journalistiek: eerst bij Quote, later maakte ze de juristenglossy Legal Stuff, uitgegeven door het Rotterdamse PureLegal (executive counseling en executive search). Thans werkt Jacob als zelfstandig journalist en copywriter.
Foto Shangri-La: GuoZhongHua / Shutterstock.com
Foto Taiyuan: CaptainImages / Shutterstock.com