Tijdens vakanties wil Mirjam de Blécourt nieuwe werelden ontdekken. Door die nieuwsgierigheid belandde ze eerder al tussen Libische mannen met kalasjnikovs. In 2010 kampeerde ze op een feest waar miljoenen Hindoes hun zonden wegwassen: de Kumbh Mela.
Door Patricia Jacob
Beeld: Mirjam de Blécourt
Een weekendje Tripoli? Mirjam de Blécourt deed het, zo’n tien jaar geleden. ‘Mijn man Adriaan ging met onze zoons kamperen in de woestijn van Zuid-Libië. Aan het eind van hun trip zouden ze teruggaan naar de hoofdstad. Ik wilde ze daar verrassen. Maar toen ik aankwam op het vliegveld ging het al mis. Ik belandde in een kamer met zeven mannen plus kalasjnikovs; er zou iets mis zijn met mijn visum. In mijn hotelkamer werd er de hele nacht op mijn deur geklopt. De telefoon rinkelde constant. Libiërs zijn niet gewend aan vrouwen die alleen reizen. Ik was dolblij toen mijn gezin incheckte.’
De advocaat viert het liefst vakantie op plekken waar ze ‘écht weg is van alles’. Voor haar geen huisje in Zuid-Frankrijk. Immers: ‘Dan kan ik net zo goed in mijn achtertuin gaan zitten.’ Het onbekende, dát trekt. In zo’n omgeving kan ze zich ‘leeg maken’ en afstand nemen van haar arbeidsrechtpraktijk. Ze was al met haar gezin in Mali, Namibië, Libanon en Jordanië. Maar de bijzonderste reis die ze ooit maakte, was die naar India in 2010, naar de Kumbh Mela, het Kruikenfeest.
De Kumbh Mela is het grootste religieuze festival in het hindoeïsme. Tijdens dit feest nemen Hindoes een ritueel bad in een heilige rivier om hun zonden weg te wassen en zo de cirkel van wedergeboorte te doorbreken. Het festival bestaat uit vier feesten die om de drie jaar afwisselend in een van deze plaatsen wordt gehouden: Allahabad, Haridwar, Ujjain en Nashik.
De Kumbh Mela komt voort uit een hindoeïstische legende over een gevecht tussen demonen en goden. Eèn van de goden ging er uiteindelijk vandoor met de hoofdprijs: een kruik met een nectar waarvan één druppel genoeg was om onsterfelijkheid te verwerven. Tijdens zijn vlucht morste hij vier druppels op de vier plekken waar nu het festival afwisselend plaatsvindt.
Hoe kwam u erop om naar het Kruikenfeest te gaan?
‘Adriaan had er al twintig jaar geleden over gehoord. Hoe meer we over de Kumbh Mela gingen lezen, hoe nieuwsgieriger we werden. Het is ’s werelds grootste religieuze bijeenkomst. Hoe zou het zijn om onderdeel te zijn van zo’n grote groep mensen met hetzelfde doel? Mijn man en ik mediteren en doen aan yoga. We besloten om het festival in Haridwar te combineren met een verblijf bij het dorpje Rishikesh aan de voet van de Himalaya. Daar wilden we graag slapen in het Ananda, een retreat met yoga en Vedanta, een hindoeïstische filosofie, op het programma. We begonnen met drie dagen hotel. Daarna: de Kumbh Mela.’
Uw eerste indruk?
‘45 graden. Trillende lucht boven het asfalt. Diepgelovige Hindoes die daar op blote voeten naakt overheen liepen. Veel van deze Sadhu’s gaan staand door het leven. Ze slapen zelfs staand. Er was geen westerling te bespeuren. We waren beland in een totaal andere wereld met heel veel mensen. In de zes weken van het festival waren er zestig miljoen mensen naar Haridwar gekomen, een plaatsje niet groter dan Bussum. We sliepen er in een tentje. Lig je daar met z’n tweeën tussen al die mensen … Ze waren de hele nacht aan het chanten, spreuken aan het herhalen, om vervolgens in trance te raken. Ik werd er heel rustig van.’
Wat deden jullie overdag?
‘We hebben urenlang gelopen, ook ’s nachts. Nou ja, lopen. We deinden eigenlijk gewoon met de massa mee. Ik herinner me nog dat ik op een brug stond met duizenden anderen. Wat als de brug breekt, dacht ik even. We liepen naar ashrams en langs de Ganges. Op de laatste dag van het festival nemen de Hindoes het rituele bad. Maar ook voor die tijd gingen ze vaak de rivier in.
Na zonsondergang was er een lichtceremonie. Ze lieten dan brandende lampjes in het water glijden. We vielen best op. Maar toch hadden we het gevoel dat ze ons accepteerden, puur omdat we daar waren. We voelden een enorme eenheid tussen de aanwezigen. Iedereen wilde elkaar helpen. We kwamen een gezin tegen dat in twee maanden naar Haridwwar was gelopen. Voor Hindoes is de Kumbh Mela zó bijzonder. Ze moeten minstens één keer in hun leven een ritueel bad nemen.
Ondanks alle risico’s, blijven ze komen. Op de laatste avond waren er zeven doden en vele gewonden gevallen. Dat het mis is gegaan, verbaasde me niet. Op die dag waren er 14 miljoen mensen. De Sadhu’s mogen altijd als het eerste het water in. Daarna volgt de rest. De mensen lopen elkaar onder de voet. Er zijn ouderen en kinderen bij. Sommige mensen kunnen niet eens zwemmen.’
Wat was zo bijzonder aan deze reis?
‘Het massale én mystieke van het festival in combinatie met een paar dagen in het Ananda. Omdat er tijdens het Kruikenfeest geen taxi’s reden, moesten we heen en terug urenlang door de bergen lopen. Hoe dichter we bij het hotel kwamen, hoe stiller het werd. Geweldig, dat contrast tussen de drukte van het feest en de rust van de natuur.
Terug in Nederland was ik helemaal uitgerust. We waren maar tien dagen weggeweest, maar het leek alsof we maanden in India hadden gezeten. Alles was zo intens. Door mijn reizen realiseer ik me dat ik op veel plekken gelukkig kan zijn: thuis in Bosch en Duin, maar bijvoorbeeld ook in een tentje in Haridwar. Een geruststellend idee. Ook besef ik dan weer hoe rijk we hier zijn en hoe vaak we lopen te stressen om niets.’
Nog reisplannen?
‘Ja, vele. Dit jaar wil ik naar Bhutan. De welvaart van dat land wordt daar niet gemeten aan de hand van het Bruto Nationaal Product, maar via het Bruto Nationaal Geluk.’
Mirjam de Blécourt is partner bij Baker & Mckenzie in Amsterdam. Ze staat (inter)nationale bedrijven bij in arbeidsrechtelijke kwesties.
Auteur Patricia Jacob begon in 1996 als advocaat bij Andersen Legal. Ze stapte in 2000 over naar Vroom & Dreesman, waar ze aan de slag ging als legal counsel. Daarna stapte ze over naar de journalistiek: eerst bij Quote, later maakte ze de juristenglossy Legal Stuff, uitgegeven door het Rotterdamse PureLegal (executive counseling en executive search). Thans werkt Jacob als zelfstandig journalist en copywriter.