Van de top 50-kantoren heeft Eversheds Sutherland per 1 januari 2021 het hoogste aandeel vrouwelijke partners (40%). Advocaat-stagiaire Daniëlle van de Vijver en partner Thera Adam-van Straaten over de kantoorcultuur. “Vrouwen die carrière willen maken, moeten zich meer bewust zijn van de mensen met wie ze zich omringen.”
Tekst: Patricia Jacob
Foto’s: Roel Dijkstra Fotografie
Het interview vindt plaats kort na de inauguratie van Kamala Harris. IE-advocaat Thera Adam-van Straaten vindt het ‘prachtig’ dat Amerika nu de eerste vrouwelijke vicepresident heeft. Haar collega, bankrechtadvocaat Daniëlle van de Vijver, knikt. “Geweldig dat er in de VS een vrouw op die plek zit. Wat zou het mooi zijn als Nederland een keer een vrouwelijke premier krijgt! Ik vind het belangrijk dat vrouwen goed vertegenwoordigd zijn. Ik stem al jaren op een vrouw.” “Wij zusters moeten elkaar helpen,” vindt Adam. “Doen we dat niet, dan komen we er nooit.”
Adam is Senior Office Partner Netherlands bij Eversheds Sutherland, het kantoor waar Van de Vijver advocaat-stagiaire is. Net als bij veel andere Nederlandse advocatenkantoren staat ook bij Eversheds diversiteit hoog op de agenda. Feit is dat dit kantoor van alle Nederlandse top 50-kantoren de meeste vrouwelijke advocaten heeft: ruim 60%. Uit de cijfers (peildatum 1 januari 2021) blijkt verder dat Eversheds het hoogste aantal vrouwelijke partners heeft: zes op vijftien vennoten (40%). Slechts elf van de vijftig kantoren komen boven de 30% uit.
Een reactie?
Van de Vijver: “Ik werk voor een vrouwelijke partner. Boven Thera zit ook een vrouw: European Managing Partner Helen Thomas. Omdat ik om me heen zie dat vrouwen de top kunnen bereiken, komt het sneller bij mij op dat ik later eventueel ook partner kan worden.”
Thera, jij bent zelf een rolmodel. Wat wil jij starters meegeven?
Adam: “Dat een carrière niet over één nacht ijs gaat. De eerste jaren zijn om een vak te leren. Leren is investeren in jaren doen, doen, doen. De advocatuur is een ambacht. Alles wat ik nu doe, kan ik doen omdat ik de basis van dat ambacht goed heb gelegd. Je moet een beetje rust in je donder hebben. Daniëlle beseft dat.”
Van de Vijver: “Ik ben nog geen jaar bezig. Ik wil vooral veel leren en ontdekken wat ik leuk vind. De partner voor wie ik werk betrekt me overal bij en laat me bij zaken van begin tot eind meelopen. Super leerzaam. Ook al word ik soms in het diepe gegooid en moet ik een beetje trappelen om weer boven te komen. Gaat het fout, dan hoor ik dat. Maar het is fijn dat er altijd iemand over mijn schouder meekijkt. Omdat ik me veilig voel, durf ik te springen.”
Adam: “In een ideale werkomgeving is vertrouwen, openheid en laagdrempeligheid de standaard. Vertrouw je degene voor wie je werkt, dan kun je openlijk zeggen wat je graag wilt doen én aangeven wat je moeilijk vindt. Als ik Eversheds vergelijk met kantoren waar ik eerder heb gewerkt, zie ik een verschil.”
Wat is dat verschil dan?
Adam: “Het was er hiërarchischer. Bij Eversheds heb je ook partners, medewerkers en stagiaires. Maar ondanks die titels is het er verbazingwekkend plat. Volgens mij is er voor jongeren geen drempel om een partner – nationaal, internationaal – te benaderen.” Van de Vijver: “Inderdaad. Heb ik een partner uit de UK nodig, dan bel ik die. Ook al kennen we elkaar niet.” Adam: “Eversheds is laagdrempeliger dan mijn vorige werkgevers.”
Bij die kantoren zaten meer mannen in de maatschap.
Adam: “Ja, maar ik weet niet of dat ermee te maken heeft. Het was een leerzame tijd. Ik zag het als een spel om ook in zulke organisaties iets te bereiken. Ik wist altijd wel iemand te vinden die mij een prettig mens vond en waarbij ik niet het gevoel had dat mijn leeftijd of vrouw zijn ertoe deed.”
Was het er vrouwonvriendelijk?
Adam: “Dat heb ik zelf nooit meegemaakt. Wel heb ik gehoord dat aan de stagiaire met het blonde haar werd gevraagd of zij de koffie wilde inschenken. Ik denk niet dat dit nu nog voorkomt. Er is veel veranderd, zoals de kleding. Toen ik in 1998 begon, droegen alle vrouwelijke advocaten rokjes. Die kleding was zo’n ding waar een gevoel onderlag van ‘we moeten het nog maar zien’. Ook zoiets: er waren bijna geen vrouwen die al kinderen hadden en daarna partner werden. Je zag vooral vrouwen van 36 of 38 die pas aan kinderen begonnen nadat ze ingestemd waren als partner. Ook dat is nu anders.”
Daniëlle, wil jij partner worden?
Van de Vijver: “Ik kijk nog niet zo ver vooruit. Persoonlijk vind ik het belangrijk om bezig te zijn met duurzaamheid en alles eromheen. Het besef dat we zuinig moeten zijn op onze planeet, heb ik van huis uit meegekregen; mijn ouders hebben een biologische boerderij. Bij Eversheds zit ik in een werkgroep die zich bezighoudt met Environmental, Social & Governance. ESG gaat verder dan alleen het scheiden van afval en andere duurzaamheidsissues; goede arbeidsvoorwaarden vallen er bijvoorbeeld ook onder. Naast mijn bijdrage aan het ESG-beleid op kantoor, ben ik er ook voor cliënten mee bezig. Vanaf maart 2021 krijgen financiële instellingen namelijk bepaalde publicatieverplichtingen omtrent ESG. Ik wil ESG als een rode draad door mijn loopbaan laten lopen.” Adam: “ESG staat bij Eversheds al jaren bovenaan de agenda. Het is onderdeel van wie wij zijn. Onder het kopje ‘social’ valt niet alleen social responsability in de zin van eerlijke lonen, maar ook Diversity & Inclusion. Ook daar is Eversheds al jaren mee bezig. Zo staan we al dertien jaar in de top 50 van beste werkplekken voor vrouwen van het Britse dagblad The Times. Kantoor Hong Kong heeft in 2019 een Gold Standard – een soort keurmerk – gekregen op het gebied van LGBT+-inclusie. Op het gebied van etniciteit doen we het ook goed. In Amerika kreeg Eversheds onder meer een prijs als werkgever voor zwarte en Aziatische medewerkers. Veel van onze cliënten zijn grote corporates. Zij verwachten van ons dat we ergens voor staan, óók op het gebied van diversiteit en inclusie.”
Wat voegt diversiteit volgens jullie toe?
Adam: “Uit alle rapporten blijkt dat gemengde bedrijven succesvoller zijn. Diversiteit met al zijn pijlers – geslacht, ras, geaardheid– zorgt ervoor dat het gesprek genuanceerder wordt; het voorkomt tunnelvisie. Om onze blik zo breed mogelijk te maken, biedt Eversheds alle kantoren trainingen aan om onbewuste vooroordelen, die iedereen nu eenmaal heeft, te benoemen én te ontmantelen. In Nederland gaan we daar zo snel mogelijk aan meedoen. Het feit dat er bij ons relatief veel vrouwen werken, is geen reden om achterover te leunen. Diversiteit gaat over meer dan gender alleen.”
Ja, etniciteit bijvoorbeeld. De Nederlandse top is behoorlijk wit.
Van de Vijver: “Het is iets wat bij veel kantoren speelt. Maar het is niet zo dat Eversheds geen partners met een andere achtergrond wil. Het schijnt dat mensen met een migratieachtergrond minder snel voor de advocatuur kiezen. Ze komen er minder mee in contact.”
Adam: “Een stap lager, vooral bij de associates, is het best gemengd.”
Van de Vijver: “Ja, en dat is best bijzonder.”
Adam: “Ik zie dat als een positieve flow. Over vijf jaar hebben we in de gemengde partnergroep vast meer etnische diversiteit. Het binnenhouden van talent is een belangrijk issue. Een middel om dat te bereiken zijn onze quarterly checkings. Ieder kwartaal bepaalt degene die wordt geëvalueerd waar het gesprek over gaat: werk, welzijn en/of carrière. In deze gesprekken stimuleren we advocaten na te denken over hun loopbaan. Deze checkings gebruiken we ook om zo veel mogelijk vrouwen binnen te houden. We willen weten wat hun zorgen en uitdagingen zijn, zodat we ze vooruit kunnen helpen. Wereldwijd heeft Eversheds als doel gesteld in 2021 30% vrouwelijke partners te hebben. We zitten op 29%. Ik denk dat voor de komende jaren het streven 45% zal worden.”
Wat hebben vrouwen voor op mannen?
Adam: “Vrouwen zijn over het algemeen iets tactischer. Hoewel er ook veel mannen zijn aan wie ik die credits wil geven.”
Van de Vijver: “Het is wel een beetje ‘over één kam scheren’, maar ik denk dat vrouwen toch iets meer de behoefte hebben om met hun werk iets bij te dragen aan de maatschappij. Mannen gaan vaker recht op hun doel af en kijken daarbij minder om zich heen dan vrouwen.”
Adam: “Daar zit wat in. Neem een advies. Een advies moet inhoudelijk goed zijn, maar het is ook belangrijk hoe die boodschap wordt gebracht en hoe je met de cliënt omgaat. Vrouwen hebben daar iets meer oog voor. Ze feliciteren de cliënt bijvoorbeeld met zijn verjaardag of refereren aan iets wat ze in de krant hebben gelezen, zoals een uitdaging waar zijn bedrijf voorstaat. Misschien stimuleert dit mannen om ook zo te communiceren.”
Wat staat een vrouwelijke opmars in de weg?
Adam: “Bij Eversheds zijn geen drempels om in de maatschap te komen. Waarom er nog niet meer vrouwelijke partners zijn? Je leven bestaat niet alleen uit kantoor, maar ook uit je privéleven en je eigen persoonlijkheid. Misschien heb je van huis wel een heel traditionele rolverdeling meegekregen en kun je dat moeilijk loslaten.”
Van de Vijver: “Bij mijn generatie spelen die traditionele rolpatronen al een stuk minder. Bij mijn vriend thuis zijn de rollen bijvoorbeeld omgedraaid: zijn moeder heeft een topfunctie. De traditionele man-vrouw verhouding speelt daarom bij ons niet.”
Adam: “Goed! Een supportive partner is heel belangrijk voor je carrièreverloop. In mijn relatie heb ik heel vroeg mijn kaarten op tafel gelegd. Ik heb gestudeerd om er iets mee te gaan doen, zei ik. Hij vond dat prima. Inmiddels zijn we 22 jaar getrouwd met drie tieners. We doen het echt samen. Vrouwen moeten zich meer bewust zijn van de mensen met wie ze zich omringen. Soms bestaat het glazen plafond meer door de afspraken thuis dan bij je werkgever.”
Thera Adam-van Straaten is Senior Office Partner Netherlands bij Eversheds Sutherland en Co-head Global van Eversheds’ IE-team. Adam is niet alleen gespecialiseerd in het IE-recht, maar ook in het reclamerecht en labelling. Ze begon haar carrière bij NautaDutilh. Via Unilever, Simmons & Simmons en Kneppelhout & Korthals kwam zij in 2019 bij Eversheds Sutherland.
Daniëlle van de Vijver is sinds juli 2020 advocaat-stagiaire op de sectie Banking & Finance van Eversheds Sutherland. Ze is gespecialiseerd in het bank- en financieel recht en is het bijzonder geïnteresseerd in financiële technologie en asset management.
Dit artikel is afkomstig uit het nieuwste Advocatie Magazine, dat deels in teken staat van De Stand van de Advocatuur en het Notariaat 2021. Klik op de cover om het hele magazine te lezen of kijk op de magazine-pagina.
