Faillissementsprocedures en AVG-regels gaan lastig samen. Het een vergt transparantie en openbaarheid, het ander juist bescherming en geslotenheid. Daar moet de beroepsgroep iets mee, betoogt Ben Schuijling. Maar hoe dan?
En wat doe je als ze elkaar echt in de weg staan? Het oktobernummer van het Sdu tijdschrift Financiering, Zekerheden en Insolventierechtpraktijk (FIP) is helemaal gewijd aan dit thema. “Een interessante botsing van twee werelden,” vindt hoofdredacteur Ben Schuijling.
Informatie is een rode draad in een faillissementsprocedure. In de uitvoering van zijn taak verzamelt, verwerkt en publiceert de faillissementscurator tal van persoonsgegevens. Dat leek de normaalste zaak van de wereld. Sinds de inwerkingtreding van de AVG in 2018 wordt er meer en meer ook door een privacy-lens naar de faillissementsprocedure gekeken. ‘Dat maakt het een stuk lastiger’, aldus Schuijling, die naast hoofdredacteur ook hoogleraar-directeur is bij het Onderzoekcentrum Onderneming & Recht aan de Radboud Universiteit Nijmegen. ‘De curator was altijd al een juridische duizendpoot en nu krijgt hij ook nog het gegevensbeschermingsrecht op zijn bordje.’
Niet meer AVG-proof
Een verandering dus waar de beroepsgroep aanvankelijk met frisse tegenzin tegen aankeek, maar die inmiddels breed is ingedaald. Schuijling: “De AVG raakt ook de faillissementsprocedure, daar kunnen we niet omheen. Denk bijvoorbeeld aan het openbaar faillissementsverslag dat driemaandelijks moet worden uitgebracht. Daar staan geregeld persoonsgegevens in, bijvoorbeeld van de bestuurders. Dat kan niet zomaar meer. Vooral voor de publicatie van strafrechtelijke persoonsgegevens, zoals een vermoedens van frauduleus handelen, gelden hoge drempels. Ook bij een doorstart van het bedrijf spelen tal van vragen. Mag de curator bijvoorbeeld wel zomaar de klantgegevens verkopen? En de hamvraag is natuurlijk in hoeverre de Autoriteit Persoonsgegevens curatoren een boete kan opleggen voor het niet naleven van de regels.”
Themanummer
Kortom, curatoren zullen er iets mee moeten. Alleen de vraag is, wat precies? Het themanummer levert een bijdrage aan de ontwikkeling van de discussie. Het gaat in op de huidige veranderingen en op de betekenis van de AVG-regels voor de praktijk van het insolventierecht. “Zo is er een artikel over privacyaspecten van het faillissementsverslag,” licht Schuijling toe. “Wat kan daar allemaal nog in en wat mag niet meer met het oog op het privacy aspect?”
Ook is er een verhaal over de toepassingen van de gegevensbeschermingsregels bij het faillissement van het MC Slotervaart, dat Sdu in open access ter beschikking stelt. Schuijling: “Een zeer illustratieve casus met interessante privacyaspecten waar je als curator tegenaan kunt lopen.”
Wél juridisch uitvoerbaar
Begin dit jaar heeft de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) een brief opgesteld over de verwerking van persoonsgegevens in een faillissement en over het belang van het naleven van de regels door de curator. “Een van de artikelen uit het themanummer bevat een kritische analyse van die brief,” vertelt Schuijling. ‘Dát de AVG-regels gelden, daar is iedereen het uiteraard over eens. Maar of de interpretatie van die regels door de AP steeds de juiste is, valt te betwisten. De AVG zou het faillissement niet praktisch onuitvoerbaar moeten maken.”
Uiteindelijk komt het volgens Schuijling neer op een belangenafweging. In hoeverre heeft de curator een grondslag om gegevens te verwerken? Wat mag hij wel en wat mag hij niet in het kader van zijn wettelijke taak met betrekking tot het beheren en vereffenen van het faillissement? Wat is nodig en proportioneel en wat niet? Het themanummer geeft niet op alle vragen antwoord. “Dat kan ook nog niet,” aldus Schuijling. “Maar het wakkert wél de discussie aan en het is goed dat de Autoriteit Persoonsgegevens wat feedback krijgt.”
Interesse in het Tijdschrift Financiering, Zekerheden en Insolventierechtpraktijk (FIP)?
Voor slechts €31,61 heeft u al een proefabonnement op dit tijdschrift voor 3 maanden. Vraag een (proef)abonnement aan via de webshop van Sdu.