“De culturele aspecten van een overname hebben nog geen top-prioriteit in de bestuurskamers”, zegt Shikko Nijland Partner bij consultancybureau Accenture. Volgens Nijland erkent bijna iedereen dat de culturele aspecten bij een cross-border fusie van bedrijven bepalend zijn voor het succes van de integratie. Desondanks zijn bestuurders nog terughoudend om cultuurverschillen tot op de bodem uit zoeken. De financiële en juridische aspecten hebben prioriteit.
Nijland is strategieconsultant bij Accenture en adviseert bedrijven regelmatig bij integratieprocessen tussen bedrijven. Één van de diensten die Accenture aanbiedt bij een fusietraject is de ‘Cultural Due Diligence’ (CDD). Dit is een onderzoek om – voorafgaand aan de deal – de risico’s van de fusie op cultureel gebied in kaart te brengen. Ze gebruiken hiervoor een assessment die is ondermeer gebaseerd op een internationale databank met belangrijke culturele aspecten. De basis van de databank is gelegd door strategieconsultant Hagberg Consulting, die in 2006 is overgenomen door Accenture.
Volgens Nijland wordt de assessment internationaal regelmatig toegepast, maar is er in Nederland nog weinig vraag naar. Volgens hem vormt de ‘zachtheid’ van culturele factoren nog een te grote drempel om veel aandacht en resources te steken in onderzoek naar cultuurverschillen bij een fusie. Deze zachtheid leidt ertoe dat het effect van een goed uitgevoerde CDD, op de uiteindelijke performance van een bedrijf, moeilijk is aan te tonen.
Desondanks merkt Nijland wel dat de aandacht voor culturele aspecten bij een overname toeneemt. Volgens hem leveren veel fusies minder op dan van te voren werd verwacht, ondanks het feit dat er wel een goed financieel en juridisch vooronderzoek is gedaan.
Cultural due diligence markt
Op de Nederlandse markt zijn er niet veel partijen die concreet een CDD aanbieden. Dit komt ook omdat veel consultants er een andere naam aan geven, bijvoorbeeld ‘risk management’. Van de grotere internationale consultancybureaus is Accenture de enige die het bij naam noemt in hun proposities.
Er zijn ook enkele gespecialiseerde partijen actief op de Nederlandse markt voor CDD, waaronder de Cultural Capital Group (CCG) en Trompenaars Hampden-Turner (THT). CGG maakt voor hun onderzoek gebruik van de ‘Cultural Capital Monitor’ die is ontwikkeld in samenwerking met de Erasmus Universiteit en McKinsey & Company. De methode van THT is grotendeels gebaseerd op onderzoek van Fons Trompenaars, een specialist op het onderwerp ‘cross-culture communication’. In hun onderzoek staat de ‘Culture Compass’ centraal:een online tool, waarmee gebruikers kennis kunnen maken met cultuurverschillen in het bedrijfsleven.